Đại cương
Tạo hình điểm lệ là một nhóm kỹ thuật tái tạo hình dạng cũng như vị trí điếm lệ nhằm điều trị một số bệnh lý làm hẹp, bít tắc điểm lệ gây chảy nước mắt.
Chỉ định
Hẹp hoặc bít tắc điểm lệ do nhiều nguyên nhân.
Do các viêm nhiễm: mắt hột, viêm lệ quản, viêm kết mạc mạn tính…
Do bỏng mắt làm xơ hoá điểm lệ.
Do chấn thương.
Chống chỉ định
Hẹp hoặc tắc điểm lệ do các nguyên nhân khác như hội chứng Steven- Jonhson, Pemphigoid.
Hẹp điểm lệ do quá sản biểu mô điểm lệ.
Đang mắc bệnh khác tại mắt, đặc biệt đang viêm lệ quản.
Chuẩn bị
Người thực hiện:
Bác sĩ chuyên khoa Mắt.
Phương tiện
Hiển vi phẫu thuật hoặc kính lúp phóng đại tuỳ theo điều kiện nơi phẫu thuật.
Dụng cụ phẫu thuật: bộ thông nong lệ đạo, kẹp phẫu tích và kéo vi phẫu, dao số 11 mũi nhọn.
Thuốc sát trùng, thuốc gây tê tại chỗ.
Người bệnh
Được giải thích về bệnh tật và phẫu thuật.
Chuẩn bị người bệnh như phẫu thuật thường quy.
Hồ sơ bệnh án:
Theo quy định của Bộ Y tế.
Các bước tiến hành
Kiểm tra hồ sơ
Kiểm tra người bệnh
Tiến hành phẫu thuật
Vô cảm
Nhỏ thuốc tê bề mặt, gây tê tại chỗ vùng da xung quanh điểm lệ bằng thuốc tê tại chỗ.
Các thì phẫu thuật
Xác định điểm lệ: kéo lật nhẹ mi dưới góc trong nhìn qua hiển vi hoặc kính lúp để xác định vị trí điểm lệ và mức độ chít hẹp.
Dùng que nong điểm lệ đến kích thước đạt yêu cầu (thông thưòng nong rộng ngang mức que nong số” 00 hoặc số” 0), không nong điếm lệ qua mức làm rách điếm lệ.
Kiểm tra điểm lệ vừa được nong có thông vào lệ quản và đường lệ không bằng cách dùng que thông lệ đạo hoặc kim bơm nước vào lệ đạo.
Dùng dao hoặc kéo đầu nhỏ rạch rồi cắt thành trong điểm lệ (phía kết mạc) sao cho tạo thành 1 hình tam giác có đáy là bờ của điếm lệ, đỉnh quay về phía kết mạc. Lúc này điếm lệ đã được mở rộng.
Nếu cần thiết có thể cầm máu bằng dao đốt điện.
Tra mỡ kháng sinh và báng mắt.
Theo dõi
Không cần nằm viện, người bệnh được điều trị ngoại trú.
Kháng sinh phổ rộng tra mắt kết hợp corticoid tra mắt liều thấp trong 1 tuần.
Theo dõi quá trình làm sẹo của diện cắt và khả năng dẫn nước mắt.
Tai biến và xử trí
Kỹ thuật khá đơn giản ít biến chứng. Lưu ý khi thông nong điểm lệ có thể làm rách điểm lệ hoặc tạo ra điểm lệ giả không thông vào được đường lệ chung. Để tránh hiện tượng này thì cần phải quan sát rõ vị trí điểm lệ.
