XÉT NGHIỆM FISH XÁC ĐỊNH NHIỄM SẮC THỂ X, Y
DETECTION OF X,Y CHROMOSOMES BY FLUORESCENCE
IN SITU HYBRIDIZATION
NGUYÊN LÝ
Nguyên lý chung: xem bài “Quy trình xét nghiệm gen bằng kỹ thuật FISH”.
Dựa trên đặc tính này, kỹ thuật FISH xác định nhiễm sắc thể X, Y sử dụng các probe là các đoạn ADN có gắn huỳnh quang và có trình tự nucleotide bổ sung đặc hiệu cho các đoạn ADN trên nhiễm sắc thể X, Y để lai ghép với các đoạn ADN tương đồng trên nhiễm sắc thể X hoặc Y. Từ đó, chúng ta có thể phát hiện các nhiễm sắc thể này một cách chính xác.
CHỈ ĐỊNH
Xét nghiệm này được chỉ định khi cần xác định giới tính hoặc xác định mọc mảnh ghép sau khi ghép khác giới tính.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có chống chỉ định.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
Kỹ thuật viên xét nghiệm Di truyền – Sinh học phân tử đã được đào tạo.
Phương tiện, hóa chất
Phương tiện
Thiết bị: bể ổn nhiệt, máy lai, máy ly tâm, máy trộn mẫu, và kính hiển vi huỳnh quang;
Dụng cụ: kẹp kim loại, 10 cóng Coplin, nhiệt kế, coverslip 22×22, pipetman 100 µl, 10 µl, xi măng cao su, ống đong, giấy thấm.
Hóa chất
X/Y ADN Probe Kit Probe , DAPI/antifade;
Dung dịch 10% formamide: 5 ml formamide + 30 ml H2O + 15 ml 20X SSC
Dung dịch 2X SSC;
Dung dịch rửa 0,1% NP40: 2X SSC + 0,1% NP40;
Dung dịch rửa 0,3% NP – 40: 0,4X SSC + 0,3% NP40;
Cồn 70o, 85o, 100o.
Bệnh phẩm
2ml máu ngoại vi hoặc dịch hút tủy xương được đựng trong bơm tiêm có tráng chất chống đông heparin 5.000 đơn vị/ml.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Xem bài “Quy trình xét nghiệm gen bằng kỹ thuật FISH”.
NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
Quan sát dưới kính hiển vi huỳnh quang, với kỹ thuật dual colour FISH, chúng ta sẽ thấy 3 màu:
+ Màu xanh da trời đậm: màu nhân tế bào;
+ Màu xanh lá cây: màu của probe gắn trên nhiễm sắc thể X;
+ Màu đỏ: màu của probe gắn trên nhiễm sắc thể Y.
Nhận định kết quả
+ Một tín hiệu đỏ, một tín hiệu xanh: XY;
+ Hai tín hiệu đỏ: XX.
NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Xem bài “ Quy trình xét nghiệm gen bằng kỹ thuật FISH”.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu hướng dẫn sử dụng của công ty Vysis.
Lynda J. Cambell, (2011), “Cancer cytogenetic”, Human Press.
