Nguyên tắc
Cố định là làm bất động những cấu trúc của mô cũng như của tế bào nhưng vẫn tôn trọng tới mức tối đa hình thái của chúng. Trừ khi cần nhuộm tươi hay cần nghiên cứu về enzym, nuôi cấy tế bào…, mọi bệnh phẩm cần cố định ngay khi lấy ra khỏi cơ thể. Phải luôn nhớ, cố định tồi sẽ làm giảm chất lượng xét nghiệm và cố định hỏng là không thể sửa chữa được. Hơi formol có trong dung dịch Bouin độc nên cần đậy kín và cố định xong phải rửa nước chảy đến 3 giờ. Bệnh phẩm sau cố định có màu vàng nên dễ nhận biết. Bởi vậy, cố định trong dung dịch Bouin thường dùng cho các mảnh bệnh phẩm nhỏ.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Kỹ thuật viên giải phẫu bệnh – tế bào bệnh học: 02 người.
Phương tiện, hóa chất
Dung dịch cố định Bouin.
Các lọ thủy tinh có dung tích 50-300ml để cố định các bệnh phẩm đã phẫu tích.
Cốc đong thủy tinh có chia ml.
Phễu thủy tinh.
Kẹp không mấu gắp bệnh phẩm.
Nhãn ghi mã số bệnh phẩm, mô u.
Bút chì mềm để ghi nhãn bệnh phẩm.
Găng tay, khẩu trang, kính bảo vệ mắt và quần áo bảo hộ.
Vòi nước chảy, các dụng cụ và thuốc tẩy trùng để làm sạch dụng cụ.
Bệnh phẩm
Bệnh phẩm tươi hoặc vừa được phẫu tích (không quá 30 phút sau khi lấy ra khỏi cơ thể) để xét nghiệm.
Phiếu xét nghiệm
Có đầy đủ thông tin về người bệnh (họ tên, tuổi, giới, địa chỉ, điện thoại), khoa phòng yêu cầu xét nghiệm.
Có ghi đầy đủ chẩn đoán lâm sàng, bao gồm các triệu chứng lâm sàng, các kết quả cận lâm sàng khác, phương pháp lấy bệnh phẩm, vị trí, số lượng bệnh phẩm.
Có ghi rõ yêu cầu xét nghiệm, tên bác sĩ yêu cầu xét nghiệm.
Ghi ngày giờ cố định.
Có phần mô tả đại thể, số lượng bệnh phẩm lấy xét nghiệm, vùng lấy bệnh phẩm, loại mô xét nghiệm…
Các bước tiến hành
Quy trình chuẩn bị
Pha dung dịch Bouin:
Dung dịch nước bão hoà acid picric 75ml
Focmaldehit 37-40% 100ml
Acid acetic lạnh nguyên chất 5ml
Các bước thực hiện
Phẫu tích bệnh phẩm thành các mẫu nhỏ, dày 5mm có thể để vừa trong khuôn nhựa chuyển bệnh phẩm.
Thả ngay bệnh phẩm tươi vừa pha vào trong lọ đã có dung dịch Bouin, không để bệnh phẩm dính vào thành lọ. Lượng dung dịch cố định phải nhiều gấp 20-30 lần thể tích bệnh phẩm.
Thời gian cố định 4 – 12 giờ tuỳ theo mảnh bệnh phẩm to hay nhỏ nhưng không dưới 4 giờ hay nhiều hơn 12 giờ.
Kết quả
Bệnh phẩm được cố định tốt, không “sống”, có màu vàng nhạt, nhưng cũng không quá mức (bệnh phẩm bị cứng).
Những sai sót và hướng xử trí
Bệnh phẩm dính thành lọ khi cố định: bỏ bệnh phẩm vào lọ cố định khi trong lọ đã chứa dung dịch cố định, lắc nhẹ cho bệnh phẩm không bị dính.
Cố định không đúng, bệnh phẩm bị hoại tử là không thể sửa chữa được.
