Đại cương
Nội soi can thiệp (NSCT) nong thực quản bằng bóng là tiến hành đưa bóng vào vị trí hẹp của thực quản qua đường nội soi sau đó bơm hơi với mục đích làm rộng phần bị hẹp của thực quản.
Chỉ định
Hẹp thực quản do các nguyên nhân
Viêm thực quản trào ngược
Do bỏng
Do tia xạ
Bệnh tâm vị co thắt (achalasia)
Chống chỉ định
Mới phẫu thuật thực quản.
Tổn thương sâu tại thực quản dễ dẫn đến thủng thực quản khi nong.
Mới bị nhồi máu cơ tim.
Bệnh lý tim phổi nặng.
Rối loạn đông máu nặng.
Giảm tiểu cầu nặng.
Đang dùng thuốc chống kết tập tiểu cầu.
Chuẩn bị
Người thực hiện
01 bác sĩ chuyên nội soi tiêu hóa, 01 kỹ thuật viên gây mê, 02 điều dưỡng.
Phương tiện, thước và vật tư tiêu hao
Phương tiện
Phòng nội soi có hệ thống oxy.
Hệ thống máy nội soi dạ dày cửa sổ thẳng, canun.
Máy theo dõi lifescope và dụng cụ cấp cứu: mặt nạ, bóng bóp, nội khí quản.
Bóng nong thực quản.
Bóng nong tâm vị dài 15 – 20 cm đường kính: 3; 3,5; 4 cm và bộ bơm hơi có đo áp lực, dùng cho điều trị bệnh tâm vị co thắt.
Bóng dài 4 cm đường kính 2 cm và bộ bơm hơi có đo áp lực, dùng nong thực quản cho những trường hợp hẹp thực quản do các nguyên nhân khác.
Một dây dẫn (guidewire) kim loại dài 2 m.
Thuốc và trang thiết bị vật tư tiêu hao.
Thuốc
Thuốc mê và tiền mê: midazolam 5mg từ 1 – 4 ống, fantanyl 0,1 mg từ 1 – 3 ống, propofol 20 ml 1 – 4 ống.
Vật tư
Găng tay 6 đôi
Áo mổ 02 cái
Người bệnh
Nhịn ăn trước khi làm thủ thuật 8 giờ.
Đặt đường truyền tĩnh mạch.
Hồ sơ bệnh án
Người bệnh được làm hồ sơ vào viện điều trị nội trú, đã được làm các xét nghiệm cơ bản, như: chức năng gan, thận, nhóm máu, đông máu cơ bản, chức năng tụy, các xét nghiệm virus, điện tâm đồ.
Các bước tiến hành
Kiểm tra hồ sơ
Để đảm bảo có thể tiến hành tiền mê hoặc gây mê, đảm bảo có thể tiến hành thủ thuật gây chảy máu. 2. Kiểm tra người bệnh
Đánh giá chức năng sống của người bệnh
Để đảm bảo an toàn trước khi làm thủ thuật, đã tuân thủ nhịn ăn trước đó.
Thực hiện kỹ thuật
Nong tâm vị bằng bóng hơi
Sau khi người bệnh được tiền mê hoặc gây mê, sẽ tiến hành thủ thuật:
Đưa máy nội soi dạ dày cửa sổ thẳng vào dạ dày, qua kênh sinh thiết đưa dây dẫn vào dạ dày, rút máy nội soi.
Qua dây dẫn đưa bóng hơi vào vị trí cơ thắt dưới của thực quản, vị trí cơ thắt dưới nằm ở đoạn giữa của bóng.
Đưa máy nội soi vào đi cùng để quan sát vị trí bóng.
Tiến hành nong thực quản với áp lực 5 – 12 Psi trong thời gian 60 giây.
Rút bóng và dây dẫn.
Nong các vị trí hẹp tại thực quản
Về nguyên tắc cũng giống nong tâm vị nhưng tại các vị trí khác và sử dụng bóng hơi nhỏ 2cm dài 4 cm.
Theo dõi
Theo dõi những biến chứng của gây mê như suy hô hấp, tụt huyết áp.
Theo dõi phát hiện thủng thực quản: đau ngực, tràn khí dưới da, chụp phim Xquang lồng ngực nếu nghi ngờ có thủng thực quản.
Tai biến và xử trí
Thủng thực quản: trường hợp nhẹ có thể điều trị bảo tồn bằng nhịn ăn nuôi dưỡng tĩnh mạch, kháng sinh và giảm tiết axít. Đối trường hợp nặng cần điều trị phẫu thuật.
Biến chứng liên quan tới tiền mê và gây mê: tụt huyết áp, suy hô hấp, buồn nôn hoặc nôn. Tiến hành truyền dịch, thở oxy.
