Định nghĩa
Thắt tĩnh mạch thực quản bằng vòng cao su là phương pháp qua đường nội soi dạ dày dùng vòng cao su thắt các búi tĩnh mạch giãn to làm cho máu không còn lưu thông trong tĩnh mạch vỡ và ngừng lại dẫn đến hình thành huyết khối và do đó xơ hóa thành tĩnh mạch.
Chỉ định
Thắt cấp cứu khi đang chảy máu do vỡ tĩnh mạch thực quản.
Người bệnh giãn tĩnh mạch thực quản trong tiền sử có chảy máu.
Người bệnh có giãn to tĩnh mạch thực quản, có nguy cơ vỡ.
Chống chỉ định
Hôn mê gan.
Có kèm theo giãn tĩnh mạch phình vị dạ dày.
Suy gan nặng.
Suy tim phổi cấp.
Choáng nặng, không có hồi sức hỗ trợ.
Chuẩn bị
Người thực hiện
01 bác sĩ có trình độ nội soi thuần thục.
02 điều dưỡng biết sử dụng các dụng cụ nội soi và nắm được các bước tiến hành thủ thuật.
Phương tiện
Máy nội soi ống mềm cửa sổ thẳng có đường can thiệp tương đối lớn: GIF1T30 hoặc GIF2- T20.
Ống hút có thể lắp nhiều vòng cao su. -Vòng cao su.
Người bệnh
Nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi làm thủ thuật.
Giải thích kỹ cho người bệnh biết mục đích, lợi ích, tai biến của thủ thuật. Cho người bệnh ký giấy cam đoan.
Hồ sơ bệnh án
Ghi rõ tình trạng của người bệnh trước khi làm thủ thuật, mạch, huyết áp.
Các bước tiến hành
Kiểm tra hồ sơ
Tên, tuổi người bệnh. Tình trạng toàn thân, mạch, huyết áp.
Kiểm tra người bệnh
Bác sĩ khám tình trạng người bệnh, các bệnh phối hợp. -Điều dưỡng do mạch, huyết áp.
Thực hiện kỹ thuật
Soi thực quản dạ dày để nhận định mức độ giãn tĩnh mạch thực quản, vị trí giãn, các tổn thương phối hợp ở dạ dày.
Tiến hành lồng vòng cao su vào ống hút, sau đó lắp ống hút có vòng cao su vào đầu đèn soi, mỗi lần lắp được 6 vòng cao su.
Đưa máy nội soi (đã gắn với súng bắn) vào sát búi tĩnh mạch cần thắt, hút từ từ để búi tĩnh mạch chui vào trong vòng nhựa.
Quay tay quay 1 vòng theo chiều kim đồng hồ để vòng cao su tuột ra khỏi ống hút.
Đưa đầu máy soi đến vị trí búi giãn khác để thắt tiếp.
Vị trí thắt: cách tâm vị vài cm và vào nhiều búi tĩnh mạch theo vòng chu vi của thực quản.
Các đợt thắt cách nhau khoảng 2 – 3 tuần.
Theo dõi
Sau khi thắt người bệnh nằm theo dõi trong 24 giờ, ăn thức ăn lỏng, mềm trong 24 giờ.
Theo dõi toàn trạng, mạch, huyết áp.
Tai biến và xử trí
Chảy máu tại búi thắt: truyền máu kết hợp dùng thuốc.
Đau sau xương ức, khó nuốt: ăn lỏng, dùng thuốc giảm đau.
Loét thực quản: dùng thuốc giảm tiết axít.
Hội chứng não cửa chủ. -Sốt: dùng kháng sinh.
Tài liệu tham khảo
Ứng dụng nội soi trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiêu hóa (2001)
Endoscopic therapy for Upper Gastrointestinal, Variceal hemorrhage, Volume two: 2834-2851.
