Đại cương
Trong quá trình can thiệp khi nong bóng, hút huyết khối, dụng cụ khoan cắt mảng xơ vữa … có thể làm bong các mảng vữa xơ, huyết khối theo dòng máu đến làm tắc mạch phần xa, trong can thiệp động mạch cảnh các mảng vữa xơ có thể gây nhồi máu não, can thiệp cầu nối chủ vành có thể gây tắc đoạn xa dẫn đến nhối máu cơ tim, dòng chảy mạch vành chậm. Động mạch chi dưới đoạn xa tắc có thể gây ra hoại tử đoạn xa.
Thiết bị bảo vệ động mạch đoạn xa được sử dụng để lọc lại các huyết khối, mảng vữa xơ, bị bong ra trong khi can thiệp
Chỉ định
Khi can thiệp các động mạch chi dưới có tổn thương calci hóa nặng
Can thiệp cầu nối tĩnh mạch cầu nối động mạch chủ vành.
Can thiệp động mạch cảnh.
Chống chỉ định
Người bệnh có nhiễm trùng nặng
Chuẩn bị
Người thực hiện
02 Bác sỹ chuyên ngành tim mạch can thiệp
01 điều dưỡng và 01 kỹ thuật viên thành thạo về tim mạch can thiệp.
Phương tiện
Tiến hành tại phòng tim mạch can thiệp (máy chụp mạch kỹ thuật số, monitor theo dõi điện tim, monitor theo dõi áp lực)
Bàn để dụng cụ: bao gồm bộ bát vô khuẩn, áo phẫu thuật, găng tay.
Gạc vô khuẩn, bơm 5ml-10ml-20ml, dụng cụ ba chạc
Bộ dụng cụ mở đường vào động mạch: sheath, kim chọc mạch, thuốc gây tê tại chỗ ( Lidocain hoặc Novocain)
Thuốc sử dụng trong thủ thuật ( Heparin, iodine)
Dụng cụ chụp mạch(catheter, guide wire)
Ống thông can thiệp ( guiding)
Thiết bị lọc (filter)
Người bệnh
Được giải thích rõ về thủ thuật, các tai biến, nguy cơ và rủi ro trong thủ thuật.
Đồng ý làm thủ thuật và ký vào bản cam kết thực hiện thủ thuật.
Hồ sơ bệnh án
Được chuẩn bị đầy đủ theo quy định của Bộ Y tế
Các bước tiến hành
Sát khuẩn vị trí đường vào động mạch.
Thiết lập đường vào động mạch (kỹ thuật Seldinger): động mạch quay hoặc động mạch đùi
Chụp động mạch vành xác định tổn thương, lên kế hoạch can thiệp và vị trí đặt thiết bị lọc.
Đặt guilding can thiệp vào động mạch cần can thiệp.
Đưa guide wire qua tổn thương.
Đưa Filter qua phía xa vùng tổn thương , mở Filter để có thể hứng được các mảnh vụn bong ra trong quá trình can thiệp động mạch.
Thực hiện các thủ thuật nong bong, khoan cắt mảng vữa xơ, đặt stent.
Sau khi kết thúc các thủ thuật can thiệp, thu Filter lại và rút ra khỏi guilding can thiệp.
Tháo dụng cụ , băng ép vị trí đường vào động mạch.
Theo dõi
Theo dõi các chức năng sống còn trong quá trình thực hiện thủ thuật.
Tai biến và xử trí
Tắc mạch: tắc mạch não, tắc mạch chi, tắc mạch tạng..
Không lọc được hết các mảng xơ vữa, huyết khối .. gây tắc mạch đoạn xa.
Biến chứng tại vị trí đường vào động mạch: chảy máu, tụ máu, nhiễm trùng, thông động tĩnh mạch…
Tài liệu tham khảo
Baim DS, Wahr D, George B, Leon MB, Greenberg J, Cutlip DE, Kaya U, Popma JJ, Ho KK, Kuntz, RE; Saphenous vein graft Angioplasty Free of Emboli Randomized (SAFER) Trial Investigators. Randomized trial of a distal embolic protection device during percutaneous intervention of saphenous vein aorto-coronary bypass grafts. Circulation. 2002; 105: 1285– 1290
Holmes DJ. CAPTIVE: a prospective randomized controlled trial of distal protection with the third-generation Mednova Emboshield compared to the GuardWire or FilterWire. Paper presented at: Transcatheter Cardiovascular Therapeutics; September 28, 2004; Washington, DC
Stone GW, Webb J, Cox DA, Brodie BR, Qureshi M, Kalynych A, Turco M, Schultheiss HP, Dulas D, Rutherford BD, Antoniucci D, Krucoff MW, Gibbons RJ, Jones D, Lansky AJ, Mehran R; Enhanced Myocardial Efficacy and Recovery by Aspiration of Liberated Debris (EMERALD) Investigators.
Distal microcirculatory protection during percutaneous coronary intervention in acute ST-segment elevation myocardial infarction: a randomized controlled trial. JAMA. 2005; 293: 1063–1072.
Stone GW, Rogers C, Hermiller J, Feldman R, Hall P, Haber R, Masud A, Cambier P, Caputo RP, Turco M, Kovach R, Brodie B, Herrmann HC, Kuntz RE, Popma JJ, Ramee S, Cox DA; FilterWire EX Randomized Evaluation Investigators. Randomized comparison of distal protection with a filter-based catheter and a balloon occlusion and aspiration system during percutaneous intervention of diseased saphenous vein aorto-coronary bypass grafts. Circulation. 2003; 108: 548–553
Yadav JS, Wholey MH, Kuntz RE, Fayad P, Katzen BT, Mishkel GJ, Bajwa TK, Whitlow P, Strickman NE, Jaff MR, Popma JJ, Snead DB, Cutlip DE, Firth BG, Ouriel K; Stenting and Angioplasty with Protection in Patients at High Risk for Endarterectomy Investigators. Protected carotidartery stenting versus endarterectomy in high-risk patients. N Engl J Med. 2004; 351: 1493–1501
