Phẫu thuật nội soi lấy dụng cụ tử cung trong ổ bụng

Đại cương

Dụng cụ tử cung là một phương pháp tránh thai khá phổ biến ở nước ta. Có thể gặp tai biến dụng cụ tử cung chui qua cơ tử cung vào ổ bụng.

Chẩn đoán

Lâm sàng

Đau lưng, đau bụng

Khám bằng mỏ vịt: không thấy dây DCTC ở CTC -Thăm dò BTC bằng móc vòng không thấy DCTC.

Cận lâm sàng

Siêu âm: không thấy DCTC trong BTC

Chụp BTC có cản quang (chụp thẳng và chụp nghiêng): không thấy DCTC trong BTC mà thấy nằm ngoài TC

Chỉ định

Người bệnh được chẩn đoán DCTC nằm trong ổ bụng

Không có chống chỉ định của phẫu thuật nội soi

Trước đây khi chưa có nội soi phải lấy DCTC qua mở bụng nhưng gặp nhiều khó khăn do phẫu trường hẹp, xác định vị trí DCTC khó khăn, do DCTC bị mạc nối lớn bao bọc và di chuyển không nằm trong tiểu khung.

Từ khi có nội soi dễ dàng bao quát được toàn bộ ổ bụng, xác định vị trí

DCTC dễ dàng hơn và ít gây sang chấn

Chuẩn bị

Người thực hiện 

Bác sỹ chuyên khoa Phụ sản có kinh nghiệm, được đào tạo và có kỹ năng về phẫu thuật nội soi

Phương tiện

Bộ dụng cụ phẫu thuật nội soi

Khách hàng 

Khám toàn thân và khám chuyên khoa 

Tư vấn cho người bệnh về lý do phẫu thuật, các nguy cơ của phẫu thuật.

Người bệnh ký cam đoan phẫu thuật

Thụt tháo

Vệ sinh vùng bụng và âm hộ, thông đái, sát khuẩn thành bụng vùng mổ

Hồ sơ bệnh án

Hồ sơ phẫu thuật theo quy định, có duyệt mổ của lãnh đạo khoa, bệnh viện và phân công phẫu thuật viên.

Các bước tiến hành

Thì 1: bơm co₂

Bơm khí CO₂ vào ổ phúc mạc vì nhiều mục đích khác nhau:

Làm căng bụng, tạo an toàn khi chọc các trocart

Tạo phẫu trường quan sát dễ dàng vì áp lực dương của khí CO₂ làm cho các tạng tách xa nhau ra.

Giúp cho các động tác bóc tách mô dễ dàng hơn

Giúp cho việc cầm máu thuận lợi nhờ áp lực dương tính trong ổ bụng

Điểm chọc kim bơm CO₂ thường ở ngay mép dưới rốn cũng là nơi chọc trocart đèn soi (đây là điểm chọc phổ biến nhất). Trong ca có sẹo mổ cũ đường trắng giữa dưới rốn thì có thể chọc kim ở vị trí hạ sườn trái hoặc nội soi mở.

Bơm CO₂ đến áp lực mong muốn (khoảng 15mmHg)

Có thể chọc trocart đèn soi trực tiếp ở ngay mép rốn sau đó bơm CO₂

Thì 2: chọc trocart 

Chọc trocart đèn soi (trocart 10 hoặc 5) ở ngay dưới rốn và trocart phẫu thuật ở trên vệ.

Thì 3: đánh giá ổ bụng và tiểu khung

Quan sát toàn bộ ổ bụng tìm vị trí DCTC đặc biệt chú ý khi DCTC nằm gần các vị trí nguy hiểm như mạch máu lớn. Có những trường hợp  DCTC bị mạc nối lớn cuốn vào nên rất khó tìm hoặc có cả trường hợp DCTC nằm ở trên gan vì vậy phải rất kiên nhẫn trong khi tìm kiếm. Gỡ dính và bộc lộ DCTC 

Thì 4. lấy dctc ra ngoài

Khi thấy DCTC trong ổ bụng thì dùng kẹp nhẹ nhàng lấy DCTC ra ngoài, chú ý không làm tổn thương các tạng lân cận

Thì 5. tháo hết co₂ và khâu lại lỗ chọc trocart

Tai biến và biến chứng

Tổn thương đường tiêu hoá

Tổn thương hệ tiết niệu

Tổn thương mạch máu

Bỏng do điện

Chảy máu trong mổ