Chúng ta đang đứng trước một nhiệm vụ nặng nề là quản lý một bệnh viện với chức năng nhiệm vụ đa dạng và phức tạp trong cơ chế thị trường khi mà bản thân chúng ta là cán bộ y tế, thực chất là cán bộ khoa học kỹ thuật có chuyên môn về y tế. Do vậy chúng ta cần phải tăng cường học hỏi nâng cao năng lực quản lý của bản thân. Quản lý trang thiết bị y tế là một trong những nội dung quan trọng trong quản lý bệnh viện.
Khái niệm, phân loại trang thiết bị y tế:
Khái niệm về trang thiết bị y tế
Trang thiết bị kỹ thuật y tế ( gọi tắt là trang thiết bị y tế) là những, thiết bị, máy móc, dụng cụ, vật tư…dùng trong y tế, đó chính là những phương tiện ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật và công nghệ trong việc khám, chữa bệnh
Gần đây cụm từ “ Trang thiết bị y tế ” còn được gọi là “Kỹ thuật y tế” hoặc “Công nghệ y tế” đã trở thành ngôn ngữ thường dùng trong giới y học hiện đại
Phân loại trang thiết bị y tế
Trang thiết bị y tế bao gồm các loại thiết bị, dụng cụ, vật tư y tế, phương tiện vận chuyển chuyên dụng phục vụ cho hoạt động chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân. Theo WHO ngày nay, có khoảng 10.500 chủng loại trang thiết bị y tế khác nhau trên thị trường. Chúng bao gồm từ các thiết bị chẩn đoán và điều trị có giá trị lớn, công nghệ cao như máy gia tốc tuyến tính giúp điều trị các bệnh ung thư, cộng hưởng từ, chụp cắt lớp… cho đến ống nghe khám bệnh và các trang thiết bị cơ bản khác hỗ trợ cho các bác sỹ, điều dưỡng thực hiện công việc chăm sóc sức khỏe cho bệnh nhân hàng ngày. Trang thiết bị y tế bao gồm cả các thiết bị trợ giúp cải thiện cuộc sống hàng triệu người dân như: xe đẩy, máy trợ thính, kính thuốc, máy điều hòa nhịp tim và các thiết bị cấy ghép. Được Bộ Y tế ( tại Thông tư 07/ 2007/BYT) chia làm bốn nhóm trang thiết bị sau:
Thiết bị y tế bao gồm: Các loại máy, thiết bị hoặc hệ thống thiết bị đồng bộ phục vụ cho công tác chẩn đoán, điều trị, phục hồi chức năng, nghiên cứu khoa học và đào tạo trong lĩnh vực y tế;
Phương tiện vận chuyển chuyên dụng bao gồm: Phương tiện chuyển thương (Xe chuyển thương, xuồng máy, ghe máy chuyển thương, xe ôtô cứu thương). Xe chuyên dùng lưu động cho y tế (X. Quang, xét nghiệm lưu động, chuyên chở vắc xin…);
Dụng cụ, vật tư y tế, hóa chất xét nghiệm được sử dụng cho công tác chuyên môn trong khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe
Vật tư bằng nhựa: Bơm kim tiêm, kim luồn tĩnh mạch, dây truyền dịch, găng tay y tế, ống thông, ống dẫn lưu, túi máu, ambu thổi ngạt, chai nhựa, đầu cone lọc vô trùng, Cuvette…
Vật tư bằng thủy tinh: Pipette, Micro Pipette, Lamen, Bình đong
Dụng cụ, vật tư bằng kim loại: Dao mổ, khoan xương, mũi khoan sọ não, đinh nẹp cố định, hệ thống cố định xương, khung đóng đinh chốt, kim chọc tuỷ sống, mỏ vịt, bộ phẫu thuật các loại…
Các loại dụng cụ, vật tư cấy, ghép trong cơ thể gồm: Xương nhân tạo, nẹp vít cố định xương, van tim, máy tạo nhịp tim, ống nong mạch, điện cực ốc tai, thủy tinh thể…
Vai trò, vị trí của trang thiết bị y tế trong khám chữa bệnh:
Muốn nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cần phải có đồng bộ ba yếu tố: Đội ngũ bác sỹ, điều dưỡng giỏi, tận tình; đầy đủ thuốc chữa bệnh; trang thiết bị y tế đầy đủ an toàn và hạ tầng cơ sở tốt
Trang thiết bị y tế đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán, điều trị và phục hồi chức năng cho người bệnh. Trang thiết bị y tế là một trong những yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả, chất lượng của công tác y tế, hỗ trợ tích cực cho người thầy thuốc trong công tác phòng bệnh và chữa bệnh.
Trang thiết bị y tế có vị trí quan trọng trong ba yếu tố: Thầy thuốc, thuốc, Trang thiết bị y tế ( y – dược – trang thiết bị y tế trong đó y là chủ lực đóng vai trò quyết định, dược là nòng cốt và trang thiết bị y tế là quan trọng). Ba yếu tố đó quyết định hiệu quả, chất lượng của công tác chăm sóc bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân
Tổ chức Y tế thế giới WHO đã khẳng định trang thiết bị y tế thuộc vào một chuyên môn của Ngành y tế, nó thâm nhập và phát triển sâu rộng vào các kỹ thuật khám chữa bệnh của tất cả các chuyên khoa, bộ môn của Ngành y tế. Trong thời kỳ phát triển như vũ bão hiện nay của công nghệ trên thế giới chỉ sau có công nghiệp vũ trụ, quốc phòng và an ninh, nên công nghiệp thiết bị y tế đã nhanh chóng ứng dụng những thành tựu mới nhất vào việc chẩn đoán và điều trị để đạt được mục tiêu cao nhất “ vì sức khỏe của con người ” .
Bộ Khoa học công nghệ đánh giá: “ Trong những năm qua, ngành Y tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ từ việc đầu tư, ứng dụng các trang thiết bị kỹ thuật công nghệ cao: Đã thành công trong một số lĩnh vực với trình độ ngang tầm trong khu vực và một số nước tiên tiến, tiết kiệm cho xã hội hàng trăm tỷ đồng mỗi năm như: phẫu thuật nội soi, kỹ thuật can thiệp nội mạch, ghép tạng, y học hạt nhân, ứng dụng sóng siêu cao tần, laze, kỹ thuật bơm bóng đối xung động mạch chủ, siêu lọc máu, tuần hoàn ngoài cơ thể, kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm, nuôi cấy tế bào gốc sinh tinh để điều trị vô sinh, xây dựng ngân hàng tế bào gốc và bước đầu có những nghiên cứu cơ bản về biệt hóa tế bào gốc, ứng dụng tế bào gốc tạo máu tự thân và đồng loại trong điều trị ung thư, tim mạch, xương khớp” (Nguồn Bộ Khoa học công nghê – Đánh giá hoạt động KHCN 2006-2010).
Đầu tư trang thiết bị vào Bệnh viện làm tăng Chất lượng, an toàn, hiệu quả, sự hài lòng của người bệnh từ đó góp phần cải thiện tình trạng sức khỏe của nhân dân. Cùng với kinh nghiệm và kiến thức y học, trang thiết bị hiện đại sẽ giúp các bệnh viện:
Phát hiện sớm bệnh, Chẩn đoán chính xác
Tăng hiệu quả điều trị
Rút ngắn ngày điều trị, hạn chế việc sử dụng thuốc, giảm chi phí
Hạn chế di chứng và góp phần giảm tỷ lệ tử vong
Thực trạng về đầu tư trang thiết bị y tế, tồn tại và thách thức.
Thực trạng đầu tư về trang thiết bị y tế
Ngành Y tế đã đầu tư nâng cấp trang thiết bị cho các cơ sở thuộc các lĩnh vực: y tế dự phòng, khám chữa bệnh, y dược học cổ truyền, đào tạo nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ sản xuất thuốc và trang thiết bị y tế. Đầu tư cho trang thiết bị y tế chiếm tỷ trọng đáng kể cả về số lượng và giá trị kinh tế từ nhiều nguồn khác nhau như:
Ngân sách ngành y tế 2009: 38.770 tỷ VNĐ ( chiếm 6,6% tổng chi ngân sách nhà nước )
Đầu tư nâng cấp các bệnh viện huyện, đa khoa khu vực liên huyện, giai đoạn 2008-2011 là 17.000 tỷ VNĐ
Đầu tư nâng cấp các bệnh viện chuyên khoa lao, Tâm thần, Nhi, Ung bướu và một số bệnh viện đa khoa tỉnh vùng khó khăn, giai đoạn 2009-2013 là 45.280tỷ VNĐ
Tính đến hết QII/2010, Bộ Y tế quản lý 64 chương trình, dự án, với tổng kinh phí: 15.651 tỷ VNĐ
Tuy nhiên với một nước gần 90 triệu dân thì trang thiết bị y tế của Việt Nam hiện nay nhìn chung còn thiếu, chưa đồng bộ và lạc hậu so với các nước trong khu vực. Kinh phí giành cho đầu tư trang thiết bị y tế còn hạn hẹp. Theo báo cáo quyết toán các bệnh viện năm 2006-2007-2008 tỷ lệ % đầu tư cho trang thiết bị y tế vấn chưa cao, nhất là chi cho sửa chữa, bảo dưỡng duy tu, Trang thiết bị y tế còn thấp.
Nhìn vào một số bảng thống kê dưới đây chúng ta sẽ thấy rõ điều này:
BÁO CÁO QUYẾT TOÁN CỦA HỆ BỆNH VIỆN VỀ ĐÀU TƯ TRANG THIẾT BỊ (NĂM 2006, 2007, 2008)
Triệu ĐVN
|
Chỉ tiêu |
N ă m 2006
|
N ă m 2007
|
N ă m 2008
|
|||
|
Tổng số |
% |
Tổng số |
% |
Tổng số
|
% |
|
|
T ổng kinh phí quyết toán |
78
|
100 |
7
|
100 |
5.058.748
|
100 |
|
Chi mua TSCĐ là TTBYT |
128.37 6
|
4,0 |
165.868
|
4,0
|
121.503
|
2,4
|
|
Chi duy tu sửa chữa TTBYT |
21.791
|
0,7 |
22.705
|
0,6
|
28.558
|
0,6
|
Tổng kinh phí đầu tư cho công tác khám chữa bệnh của các bệnh viện tăng hàng năm, nhưng kinh phí dành cho trang thiết bị, đặc biệt là duy tu sửa chữa còn quá thấp
BÁO CÁO QUYẾT TOÁN CỦA MỘT SỐ BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG LỚN (NĂM 2008)
Triệu ĐVN
|
Chỉ tiêu |
BV Bạch Mai |
BV TW Huế |
BV CHỢ RẪY |
|||
|
Tổng số |
% |
Tổng số |
% |
Tổng số
|
% |
|
|
T ổng kinh phí quyết toán |
792.701 |
100
|
286.121
|
10 0
|
1.239.987
|
100
|
|
Chi mua TSCĐ là TTBYT |
6.831
|
0,9 |
2.87 1
|
1 |
3.472
|
0,3 |
|
Chi duy tu sửa chữa TTBYT |
494 6 0 |
19 |
235 1 0 |
43 |
13 042 1 1
|
05 |
Tỷ lệ kinh phí dành cho đầu tư trang thiết bị và sửa chữa không cân đối
BÁO CÁO QUYẾT TOÁN CỦA CÁC BỆNH VIỆN VỀ CHI PHÍ DỤNG CỤ VẬT TƯ Y TẾ (NĂM 206, 2007, 2008)
Triệu ĐVN
|
Chỉ tiêu |
Năm 2006
|
Năm 2007 |
Năm 2008 |
|
Tổng kinh phí quyết toán |
3,196,178.8 |
4,100,377.1 |
5,058,748.4 |
|
Chi mua thuốc, vật tư, hóa chất |
1,601,157.5
|
2,044,949.9
|
2,700,249.4
|
|
Chi mua dụng cụ, vật tư kỹ thuật chuyên dùng |
154,297.9
|
184 528 5
|
224,985.6
|
Chi phí dụng cụ, vật tư y tế ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng khá lớn trong công tác khám chữa bệnh ở bệnh viện
Một số tồn tại và thách thức :
Về tổ chức :
Một số bệnh viện chưa có phòng vật tư thiết bị y tế
Phân công quản lý trang thiết bị y tế chưa rõ ràng ở nhiều bệnh viện: Giữa các Phòng Vật tư Trang thiết bị y tế, Khoa Dược, Khoa Chống nhiễm khuẩn, Khoa Dịch vụ…
Về cán bộ
Cán bộ y tế: Trình độ của đội ngũ cán bộ chuyên môn y tế chưa đủ để khai thác hết công suất trang thiết bị hiện có.
Cán bộ kỹ thuật về trang thiết bị thiếu và chưa đáp ứng yêu cầu: + Công tác tham mưu, giúp việc lập kế hoạch đầu tư, quản lý Trang thiết bị y tế tại nhiều đơn vị còn yếu.
Năng lực xây dựng hồ sơ mua sắm, thực hiện quy trình dấu thầu chưa cao.
Năng lực của cán bộ kỹ thuật trang thiết bị y tế chưa đáp ứng kịp những đổi mới về kỹ thuật và công nghệ. Chất lượng đào tạo, bố trí sử dụng nhân lực chuyên sâu về kỹ thuật thiết bị y tế còn thấp so với yêu cầu.
Về Quản lý trang thiết bị y tế
Công tác tham mưu, giúp việc lập kế hoạch đầu tư, quản lý Trang thiết bị y tế tại nhiều bệnh viện còn hạn chế.
Năng lực xây dựng hồ sơ mua sắm, thực hiện quy trình dấu thầu chưa chưa đầy đủ.
Nhiều bệnh viện chưa quan tâm đúng mức đến công tác quản lý trang thiết bị y tế, nhất là các khâu tiếp nhận, lắp đặt, hướng dẫn sử dụng và bàn giao nghiệm thu đưa trang thiết bị y tế mua sắm vào khai thác sử dụng có hiệu quả.
Một số bệnh viện chưa quan tâm đến việc kiểm tra đối chiếu giữa Hợp đồng và thực tế giao nhận các chứng từ quan trọng …
Nhiều bệnh viện chưa chuẩn bị tốt các điều kiện tiếp nhận, đưa Trang thiết bị y tế vào khai thác sử dụng ngay, nhiều nơi còn có hiện tượng “ Đắp chiếu ” không sử dụng.
Hầu hết trang thiết bị y tế đang sử dụng tại bệnh viện chưa được định kỳ kiểm chuẩn, bảo dưỡng và sửa chữa, không đủ nguồn vốn để đầu tư và đổi mới, nhiều địa phương không có đủ kinh phí để mua vật tư tiêu hao.
Vai trò của Phòng Tài chính kế toán bệnh viện trong thanh toán chi phí và bảo hiểm y tế cho bệnh nhân sử dụng các thiết bị hiện đại còn bất cập
Một số bệnh viện vẫn còn tình trạng sử dụng vật tư thay thế rất lớn nhưng chưa thống nhất quản lý qua Phòng Vật tư Trang thiết bị y tế, Tài chính kế toán mà các Hãng vẫn gửi trực tiếp tại các Khoa chuyên môn.
Công tác theo dõi, giám sát, đánh giá và xây dựng cơ sở dữ liệu, Trang thiết bị y tế tại đơn vị còn yếu, dẫn đến khó khăn, lúng túng trong quản lý khai thác sử dụng trang thiết bị, công tác lập kế hoạch, báo cáo theo yêu cầu ( chậm, không đầy đủ, thiếu chính xác …)
Về kinh phí :
Thiếu ngân sách và kế hoạch đảm bảo cho trang thiết bị y tế hoạt động có hiệu quả ( Kinh phí đầu tư mới, vật tư tiêu hao, phụ tùng, linh kiện thay thế, kinh phí bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định …)
Trong thời gian qua, giá cả thị trường biến động, các Nhà cung ứng vật tư tiêu hao (chỉ khâu, bơm kim tiêm, bông băng, phim X – quang…) đòi điều chỉnh giá, nhiều mặt hàng tăng giá tới 15-20% khiến cho bệnh viện gặp nhiều khó khăn
Nhiều mặt hàng vật tư tiêu hao không thể dự trù chính xác về số lượng, chủng loại, kích thước. Nếu mua sẵn có thể sẽ không sử dụng đến, tồn kho không thu hồi được vốn vì vậy Bệnh viện nhập hàng với điều kiện sử dụng tới đâu, thanh toán tới đó…
Giới thiệu một số nội dung chính trong chính sách quốc gia về trang thiết bị y tế ( 2002-2010).
Cho đến nay Bộ Y tế chưa ban hành mới về chính sách Quốc gia vể trang thiết bị y tế, nhưng những nội dung của bản chính sách đã ban hành vẫn còn nguyên giá trị mà lãnh đạo các bệnh viện cần biết
Mục tiêu chung:
Ðảm bảo đủ trang thiết bị y tế cho các tuyến theo quy định của Bộ Y tế. Từng bước hiện đại hoá trang thiết bị cho các cơ sở y tế nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân. Phấn đấu đến năm 2010 đạt trình độ kỹ thuật về trang thiết bị y tế ngang tầm các nước trung bình tiên tiến trong khu vực. Ðào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật chuyên ngành để khai thác sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa và kiểm chuẩn trang thiết bị y tế. Phát triển công nghiệp trang thiết bị y tế nhằm nâng cao dần tỷ trọng hàng hoá sản xuất trong nước và tiến tới tham gia xuất khẩu.
Một số giải pháp cụ thể liên quan tới công tác trang thiết bị bệnh viện
Phát triển nguồn nhân lực chuyên ngành trang thiết bị y tế
Tăng cường đào tạo cán bộ đại học và sau đại học chuyên ngành trang thiết bị y tế.
Nâng cao chất lượng, mở rộng quy mô đào tạo đội ngũ công nhân kỹ thuật thiết bị y tế.
Ban hành chính sách phù hợp để các cơ sở y tế có điều kiện tiếp nhận cán bộ kỹ thuật đã được đào tạo như: kỹ sư y sinh học, cử nhân và công nhân kỹ thuật thiết bị y tế.
Ðầu tư trang thiết bị y tế bằng cách huy động các nguồn vốn :
Kết hợp các nguồn vốn bao gồm nguồn ngân sách Nhà nước, các dự án ODA, vốn vay ưu đãi và thực hiện xã hội hoá trong công tác đầu tư trang thiết bị y tế.
Thực hiện lồng ghép các chương trình, dự án, các nguồn viện trợ của các tổ chức quốc tế, quốc gia và các tổ chức phi chính phủ.
Xây dựng cơ chế thu hồi vốn để duy trì hoạt động và tái đầu tư trang thiết bị y tế.
Ban hành quy định về kinh phí dành cho công tác kiểm chuẩn, bảo dưỡng và sửa chữa trang thiết bị y tế hàng năm.
Ðịnh hướng đầu tư trang thiết bị y tế có trọng tâm, trọng điểm nhằm đạt được tính hiệu quả, khoa học và kinh tế.
Phát triển công nghiệp trang thiết bị y tế.
Khuyến khích dùng trang thiết bị y tế sản xuất trong nước, giảm dần nhập khẩu, đến năm 2010 chỉ nhập khẩu những thiết bị y tế chưa sản xuất được trong nước.
Tổ chức mạng lưới hoạt động của chuyên ngành trang thiết bị y tế.
Tăng cường công tác quản lý Nhà nước:
Hoàn chỉnh và đổi mới hệ thống bộ máy quản lý Nhà nước về trang thiết bị y tế từ Trung ương đến địa phương. Các cơ sở y tế có cán bộ nghiệp vụ theo dõi công tác trang thiết bị y tế. Các bệnh viện, các viện Trung ương, bệnh viện đa khoa tỉnh có phòng vật tư kỹ thuật thiết bị y tế. Các trung tâm y tế huyện có cán bộ chuyên môn theo dõi công tác vật tư thiết bị y tế. Từng bước nâng cao năng lực quản lý trang thiết bị y tế của các cơ sở y tế trong toàn ngành.
Thực hiện kiểm chuẩn định kỳ trang thiết bị y tế đang sử dụng tại các cơ sở sở y tế cũng như sản phẩm sản xuất trong nước và nhập khẩu.
Vụ Trang thiết bị và công trình y tế: Là vụ chuyên ngành tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Y tế quản lý nhà nước về lĩnh vực Trang thiết bị và công trình y tế:
Quản lý danh mục, tiêu chuẩn kỹ thuật Trang thiết bị cho các tuyến y
tế.
Phối hợp chỉ đạo và xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật ( Tiêu chuẩn Việt Nam, Tiêu chuẩn cơ sở…) và hướng dẫn, kiểm tra thực hiện.
Quản lý việc sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu Trang thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật, kiểm chuẩn… Trang thiết bị y tế.
Đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên nghành Trang thiết bị y tế
Thực hiện mục tiêu Chính sách quốc gia về Trang thiết bị y tế
Tham mưu cho Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành các văn bản qui phạm pháp luật
Tăng cường công tác dịch vụ kỹ thuật – thiết bị y tế:
Từng bước xây dựng và củng cố Viện trang thiết bị và Công trình y tế. Phối hợp với tổng cục Tiêu chuẩn – Ðo lường – Chất lượng đào tạo kiểm định viên, xây dựng và ban hành các quy trình kiểm chuẩn trang thiết bị y tế.
Củng cố và xây dựng cơ chế hoạt động của các trung tâm dịch vụ kỹ thuật trang thiết bị y tế. Ðẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra chất lượng, giám sát hiệu quả khai thác sử dụng
Nội dung công tác quản lý trang thiết bị y tế tại các bệnh viện, cơ sở y tế toàn nghành
Mục tiêu của quản lý trang thiết bị y tế là sử dụng, vận hành, bảo quản, phát triển hệ thống trang thiết bị y tế của bệnh viện có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân.
Trang thiết bị là hàng hóa đặc biệt, chúng ta không thể coi công tác trang thiết bị chỉ là thuộc khâu hậu cần, cung ứng đơn thuần mà phải coi là công tác đảm bảo và đưa tiến bộ kỹ thuật vào bệnh viện để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Do vậy lãnh đạo bệnh viện cần phải tăng cường công tác quản lý trang thiết bị với các nội dung sau
Quản lý trang thiết bị y tế hiện có ở bệnh viện:
Đối với thiết bị y tế hiện có trong bệnh viện: Cần có sự quản lý toàn diện, chính xác và cập nhật về thiết bị y tế, Phải có hồ sơ, sổ sách ghi chép về việc sử dụng thiết bị.
Với một thiết bị phải ghi chép đầy đủ :
Giá mua
Ngày mua
Loại hình thiết bị, nước, hãng năm sản xuất
Tên khoa sử dụng thiết bị, người phụ trách sử dụng
Ngày nhận
Nguồn vốn
Theo dõi số đầu thiết bị là bao nhiêu?
Theo dõi chất lượng, tần suất khai thác thiết bị.
Đối với vật tư y tế: Yêu cầu điều kiện bảo quản? Hạn dùng? Số lượng hiện còn trong kho.
Thanh lý vật tư trang thiết bị
Quản lý sử dụng trang thiết bị y tế
Khai thác sử dụng Trang thiết bị y tế có hiệu quả phụ thuộc vào: Nhu cầu thăm khám, tần suất sử dụng thiết bị của đơn vị nhiều hay ít. Trình độ cán bộ chuyên môn sử dụng và cán bộ kỹ thuật Trang thiết bị y tế ? Điều kiện lắp đặt và hoạt động? Kinh phí đảm bảo hoạt động.
Tìm mọi cách để đưa thiết bị vào khai thác, sử dụng, tránh “đắp chiếu” gây lãng phí.
Quản lý bảo dưỡng, sửa chữa trang thiết bị y tế
Ưu tiên nhu cầu về thiết bị và xác định thiết bị cần thay thế;
Xác định cách thức và thời gian tiến hành bảo dưỡng thiết bị và chi phí sẽ là bao nhiêu
Bảo dưỡng
Khâu này có tác dụng đảm bảo thiết bị hoạt động an toàn, chính xác, tăng tuổi thọ, tiết kiệm kinh phí sửa chữa lớn ..
Người quản lý phải nắm được chu kì bảo dưỡng, vật tư phụ tùng thay thế… và lên kế hoạch thực hiện bảo dưỡng, duy tu và định kì kiểm chuẩn các Trang thiết bị y tế có yêu cầu.
Sửa chữa
Khâu này hiện đang và sẽ là vấn đề lớn cần có giải pháp tối ưu mang tính khả thi cho toàn ngành. Nếu làm tốt khâu này sẽ tránh gây lãng phí, tăng hiệu quả đầu tư.
Các bước tiến hành:
Xác định hiện trạng, mức độ hỏng hóc, nguyên nhân hỏng
Lên kế hoạch: sửa ngay, phối hợp tiến hành sửa chữa, ký hợp đồng sửa chữa.
Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế
Là khâu quan trọng trong 4 khâu chính của công tác quản lý Trang thiết bị y tế, quyết định đến chất lượng chuyên môn và hiệu quả đầu tư. Tránh khuynh hướng sao lãng 3 nhiệm vụ trên mà chỉ quan tâm đến mua sắm. Trước hết chúng ta cần nắm được vòng đời của một thiết bị y tế hoặc chu trình của một thiết bị y tế.
Vòng đời của một thiết bị
Đánh giá nhu cầu :
Trước khi đầu tư một thiết bị y tế cần phải đánh giá nhu cầu của bệnh viện về loại thiết bị, các tính năng tác dụng của thiết bị phù hợp với trình độ chuyên môn kỹ thuật và nhu cầu sử dụng của người bệnh ( mức độ, loại bệnh thường gặp ở địa phương ). Bởi vì thiết bị, nhất là loại kỹ thuật cao có giá rất đắt, nếu không sử dụng hết công dụng sẽ rất lãng phí .
Lập kế hoạch
Tại sao phải lập kế hoạch
Theo Dr.PH Cha-oncin Sooksriwong ĐH Mahidol Thái lan: “ Phần lớn thiết bị (25%-50%) hiện có mặt ở các nước đang phát triển không thể sử dụng được mà Nguyên nhân chính là do: Thiếu kinh phí, Quản lý không đúng ” vì vậy phải lập kế hoạch mua sắm thật khả thi.
Lập kế hoạch đầu tư mua sắm phải dựa trên chiến lược phát triển ngắn hạn, dài hạn về chuyên môn của bệnh viện và nên cân nhắc kĩ:
Nhu cầu sử dụng: mua những loại thiết bị nào, số lượng bao nhiêu
Khả năng tài chính, nguồn kinh phí
Thế hệ công nghệ, cấu hình Trang thiết bị y tế.
Điều kiện hạ tầng lắp đặt, trang bị…
Cán bộ quản lý khai thác, sử dụng
Đặc biệt phải quan tâm đến hiệu quả phối hợp chuyên môn tại bệnh viện.
Mua sắm
Lựa chọn trên cơ sở đánh giá Thiết bị
Cần quan tâm tới việc phân công cho ai thực hiện? Tại sao? Các bước thực hiện:
Thu thập dữ liệu để đánh giá thiết bị định mua:
Phân tích chi phí cho toàn bộ vòng đời của thiết bị
Số liệu về toàn bộ lịch sử sử dụng và tiêu dùng thiết bị
Nhu cầu dựng và lắp đặt thiết bị
Hồ sơ/ lai lịch của nhà sản xuất
Trình diễn tại chỗ, vận hành điều trị thử nghiệm, và thử nghiệm vận hành chuẩn
Khả năng nâng cấp công nghệ hiện có
Có các công nghệ thay thế khác
Thu hút sự tham gia của tất cả các bên có chung quyền lợi để có các thông tin, Tài liệu chứng minh tốt, minh bạch, có thể tin tưởng được
Lợi ích của việc đánh giá chọn được đúng thiết bị sẽ mua
Mọi nhu cầu của bệnh viện đều được đáp ứng
Mua sắm thiết bị: theo đúng luật đấu thầu và các quy định hiện hành.
Thực hiện đúng quy trình mua sắm thiết bị:
Nghiên cứu kỹ phương án mua sắm tốt nhất
Sàng lọc báo giá của các hãng cung cấp thiết bị
Đàm phán với nhà cung cấp
Các phương án Mua sắm:
Mua ngay lập tức
Thuê mua để vận hành
Chia sẻ thu nhập
Thanh lý Thiết bị
Là bước cuối cùng, nhưng cũng là bước đầu tiên trong kế hoạch và vòng đời của thiết bị y tế. cần thực hiện theo đúng qui định hiện hành về thanh lý thiết bị
Cần xác định những thiết bị không còn khả năng phục vụ cho mục đích ban đầu nữa
Đánh giá mục đích sử dụng thứ hai và/ hoặc thứ ba trong chính bệnh viện đó
Cân nhắc nhu cầu mua MỚI so với việc SỬ DỤNG LẠI
Các phương án thải loại: Lắp đặt vào chỗ khác, Đổi, Đem bán, Đem cho….
Các giải pháp tăng cường quản lý trang thiết bị và nâng cao hiệu quả đầu tư của bệnh viện
Về tổ chức :
Thành lập, Kiện toàn, tăng cường bộ phận quản lý Trang thiết bị y tế các Bệnh viện ( Phòng Trang thiết bị y tế, Tổ Vật tư -thiết bị y tế ) theo tinh thần Chỉ thị 01/2003/CT-BYT của Bộ Y tế. Tạo điều kiện để phòng vật tư, trang thiết bị của bệnh viện có đủ cán bộ có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ kỹ thuật về trang thiết bị nhằm nâng cao năng lực, tham mưu, giúp giám đốc quản lý trang thiết bị của bệnh viện.
Thành lập, củng cố hội đồng tư vấn đầu tư trang thiết bị bệnh viện.
Phát huy vai trò Hội đồng tư vấn kỹ thuật Trang thiết bị y tế tại bệnh viện.
Nâng cao hiệu quả của công tác tư vấn kỹ thuật thiết bị y tế ( cấu hình kỹ thuật, thế hệ công nghệ thiết bị y tế tương ứng với yêu cầu, phân tuyến kỹ thuật cũng như trình độ cán bộ khai thác sử dụng, điều kiện lắp đặt là hết sức cần thiết, mang tính quyết định đến hiệu quả đầu tư.
Đào tạo liên tục cho :
Cán bộ y tế ( bác sỹ, y tá, kỹ thuật viên..) vận hành thành thạo thiết bị được giao, biết cách bảo quản sử dụng một cách an toàn, thông báo kịp thời khi thiết bị có sự cố
Cán bộ kỹ thuật để biết vận hành, duy tu, sửa chữa thiết bị hiện có trong bệnh viện.
Cán bộ quản lý trang thiết bị bệnh viện
Nâng cấp hạ tầng kỹ thuật của bệnh viện để đảm bảo đủ điều kiện cho thiết bị vận hành an toàn:
Đảm bảo điện dự phòng điện áp ( ổn áp) ,
Điều hòa nhiệt độ, hút ẩm
Phòng sạch
Hệ thống khí y tế
Hệ thống thông tin bệnh viện
Hệ thống giặt là
Chống nhiễm khuẩn
Bảo vệ an toàn tia xạ, xq
Hệ thống xử lý chất thải…
Ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý trang thiết bị y tế trong bệnh viện:
Chương trình phần mềm quản lý hồ sơ Trang thiết bị y tế
Chương trình phần mềm quản lý sử dụng Trang thiết bị y tế
Chương trình phần mềm quản lý bảo dưỡng, sửa chữa, kiểm định
Trang thiết bị y tế …
Đẩy mạnh các hình thức huy động vốn hợp pháp: xã hội hóa trong đầu tư, khai thác trang thiết bị y tế tại các bệnh viện trên nguyên tắc:
Đáp ứng yêu cầu và chất lượng khám chữa bệnh của nhân dân; theo đúng các quy định, nghĩa vụ của Nhà nước; các bên cùng có lợi…
Ủng hộ, ưu tiên sử dụng Trang thiết bị y tế trong nước đã nghiên cứu, sản xuất thành công; được Bộ Y tế cấp đăng ký lưu hành sản phẩm.
Vai trò quản lý của giám đốc bệnh viện:
Quản lý thiết bị y tế: Toàn diện, chính xác, cập nhật
Tổ chức thực hiện các quy định hiện hành về Quản lý:
Chỉ thị số 01/2003/CT-BYT của Bộ trưởng Bộ Y tế về tăng cường công tác quản lý Trang thiết bị y tế.
Quyết định số 437/QĐ-BYT ngày 20/2/2002 của Bộ Y tế về việc ban hành Danh mục Trang thiết bị y tế bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh, huyện, phòng khám đa khoa khu vực, trạm y tế xã và y tế thôn bản.
QĐ 36/2006/QĐ-BYT ngày 14/11/2006 của Bộ Y tế về việc ban hành Quy định thử nghiệm lâm sàng Trang thiết bị y tế ( hàng sản xuất trong nước ) .
Tăng cường công tác giám sát đầu tư, mua sắm Trang thiết bị y tế để phát huy hiệu quả đầu tư, khai thác sử dụng tốt các Trang thiết bị y tế đã được trang bị của bệnh viện
Kết luận
Quản lý trang thiết bị y tế là một phần rất quan trọng trong quản lý bệnh viện nói chung. Do vậy chúng ta phải dành một sự quan tâm đặc biệt. Lãnh đạo bệnh viện cần coi trọng công tác lập kế hoạch và ra quyết định đầu tư: Chỉ trang bị những thiết bị mà đơn vị mình cần sử dụng cho chuyên môn, không mua những thiết bị người ta muốn chào bán; Coi trọng và nâng cao trách nhiệm của cán bộ y tế trong sử dụng và cán bộ kỹ thuật thiết bị y tế trong công tác tham mưu, quản lý để hệ thống trang thiết bị phục vụ đắc lực hơn, hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng trong công tác khám chữa bệnh.
Tài liệu tham khảo
Luật Bảo hiểm y tế
Nghị định 62/2009/NĐ – CP ngày 27/7/2009 của chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo hiểm y tế
Quyết định153/2006/QĐ-TTg ngày 30 tháng 6 năm 2006 phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống y tế Việt Nam giai đoạn đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020
Các Danh mục: dịch vụ kỹ thuật cao, chi phí lớn; thuốc BHYT; VTYT
