Đại cương
Phẫu thuật cắt thể thủy tinh và dịch kính sau chấn thương nhằm loại trừ thể thủy tinh vỡ và dịch kính tiền phòng để hồi phục giải phẫu và tránh biến chứng.
Chỉ định
Đục vỡ thể thủy tinh, rách bao sau, có dịch kính ở tiền phòng.
Sót chất thể thủy tinh lẫn dịch kính sau phẫu thuật cấp cứu.
Chống chỉ định
Thể thủy tinh quá cứng.
Tình trạng toàn thân không cho phép phẫu thuật.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa Mắt nắm vững kỹ thuật vi phẫu.
Phương tiện
Máy cắt dịch kính, kính hiển vi phẫu thuật.
Bộ dụng cụ vi phẫu thuật.
Kim chỉ thẳng để cố định thể thủy tinh nhân tạo khi có chỉ định kết hợp.
Người bệnh
Khám mắt toàn diện: theo mẫu chung.
Người bệnh được tư vấn trước phẫu thuật.
Hồ sơ bệnh án
Theo quy định chung về phẫu thuật mắt của Bộ Y tế.
Các bước tiến hành
Kiểm tra hồ sơ
Kiểm tra người bệnh
Thực hiện kỹ thuật
Vô cảm
Trẻ em: gây mê.
Người lớn: gây tê.
Kỹ thuật cắt thể thủy tinh đục vỡ có thoát dịch kính
Rạch giác mạc ở vị trí 10 giờ và 2 giờ, rộng 2mm.
Cho kim nước đầu tù vào tiền phòng, mở nước chảy vào tiền phòng.
Cho đầu cắt vào tiền phòng. Máy cắt thường để ở lực hút thấp (200 – 300mmHg), tốc độ cắt trung bình khoảng 500 – 600 lần/phút.
Cắt và hút sạch chất nhân, dịch kính ở tiền phòng. Cắt dịch kính phía trước.
Kiểm tra lại xem có sót chất thể thủy tinh dưới mống mắt không.
Khâu giác mạc. Bơm hơi tiền phòng. Tiêm kháng sinh dưới kết mạc.
Theo dõi
Hậu phẫu thường quy.
Tra kháng sinh phổ rộng, kết hợp corticoid liều thấp trong 7 – 10 ngày.
Uống thuốc giảm phù, có thể phối hợp kháng sinh toàn thân.
Tai biến và xử lý tai biến
Trong phẫu thuật
Cắt vào mống mắt: chảy máu ở tiền phòng: ngừng cắt, nâng chai nước lên cao, điều chỉnh lại lực hút của máy cắt dịch kính.
Xẹp tiền phòng: dừng lại không hút nữa, chờ tái tạo tiền phòng.
Chất nhân rơi vào dịch kính: nếu nhiều phải phẫu thuật cắt thể thủy tinh, dịch kính qua Pars plana để lấy chất nhân (xem bài cắt dịch kính qua Pars plana).
Sau phẫu thuật
Phản ứng viêm màng bồ đào: điều trị chống viêm màng bồ đào.
Sót chất nhân: nếu chất nhân còn ít có thể tự tiêu, nếu chất nhân còn nhiều phải cắt thể thủy tinh bổ sung.
Xuất huyết nội nhãn: thuốc tiêu máu.
Tăng nhãn áp: thuốc hạ nhãn áp (uống và tra).
