Đại cương
Định nghĩa:
Chức năng sinh hoạt hàng ngày là các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày của con người.
Chức năng sinh hoạt hàng ngày bao gồm ăn uống, tắm rửa, mặc quần áo… là những chức năng rất quan trọng đối với tất cả mọi người.
Tập chức năng sinh hoạt hàng ngày là ứng dụng các bài tập chức năng để giúp cho người bệnh, người khuyết tật phục hồi lại các chức năng trên, tạo điều kiện cho họ nhanh chóng độc lập trong sinh hoạt, thoát khỏi khuyết tật.
Chỉ định
Mất hoặc giảm khả năng thực hiện các chức năng sinh hoạt hàng ngày do bệnh tật mắc phải, tai nạn hoặc bẩm sinh.
Chống chỉ định
Người bệnh đang trong giai đoạn cấp của bệnh.
Chuẩn bị
Người thực hiện:
Kỹ thuật viên hoạt động trị liệu.
Kỹ thuật viên hiểu và giải thích được cho người bệnh rõ về các bài tập liên quan đến tập các chức năng sinh hoạt hàng ngày.
Phương tiện:
Phương tiện cần thiết hỗ trợ thích hợp cho tập các chức năng sinh hoạt hàng ngày.
Đồ vật có các hình dạng kích thước khác nhau.
Bàn tập, ghế tập, giường tập.
Tủ, khay đựng đồ vật.
Gương tập.
Phòng trung chuyển gồm có các để người bệnh tập luyện trước khi ra viện.
Dụng cụ thích nghi.
Người bệnh:
Được giải thích về mục đích, phạm vi, mức độ, thời gian, kỹ thuật tập các chức năng sinh hoạt hàng ngày.
Hồ sơ bệnh án: chẩn đoán bệnh, chẩn đoán chức năng, phát hiện đánh giá và theo dõi kết quả tập.
V. các bước tiến hành
Bước 1:
Lượng giá khiếm khuyết của người bệnh
Bước 2:
Phân tích ảnh hưởng của khiếm khuyết lên chức năng:
Mất hoặc giảm khả năng ăn uống, tắm rửa, mặc quần áo, vui chơi giải trí?
Bước 3:
Lập mục tiêu điều trị tổng quát thích hợp.
Thực hiện được các sinh hoạt hàng ngày: ăn uống, tắm giặt, mặc quần áo….
Sử dụng các dụng cụ trợ giúp thích hợp
Bước 4:
Lập chương trình điều trị theo mục tiêu.
Bước 5:
Thực hiện chương trình điều trị
Ăn bằng tay, bằng thìa: tập sử dụng bàn tay và các dụng cụ thích nghi
Uống nước bằng cốc: tập sử dụng bàn tay và các dụng cụ thích nghi
Rửa tay, mặt, tắm, chải đầu: tập sử dụng bàn tay cầm lực, xà phòng, khăn tắm và các dụng cụ thích nghi
Vệ sinh: tập thăng bằng ngồi, chức năng bàn tay cầm giấy vệ sinh, vòi nước rửa hoặc gáo nước, sử dụng dụng cụ thích nghi
Cởi mặc quần áo: Tập luyện nhận biết về cơ thể; các kỹ năng về cảm giác (nhìn, nhận thức, xúc giác); các kỹ năng vận động (chủ động, vận động của khớp, điều hợp, thăng bằng và cân bằng, kiểm soát cánh tay và bàn tay, với và cầm nắm, buông đồ vật; tập các kỹ năng về tri giác nhận thức (tập trung chú ý, trí nhớ…).
Bước 6:
Đánh giá hiệu quả của chương trình điều trị
Đánh giá sau tập luyện 1 tuần, 2 tuần, 4 tuần, 3 tháng, 6 tháng, 1 năm…
Theo dõi
Trong khi tập
Xem người bệnh có mệt, khó chịu.
Theo dõi mạch, huyết áp, nhịp thở và tình trạng toàn thân.
Theo dõi hàng ngày và ghi vào hồ sơ bệnh án theo dõi
Báo cho bác sĩ những diễn biến bất thường.
Sau khi tập
Người bệnh có mệt kéo dài.
Theo dõi tiến triển của tầm vận khớp.
Theo dõi hàng ngày và ghi vào hồ sơ bệnh án theo dõi
Báo cho bác sĩ những diễn biến bất thường…
vii. tai biến và xử trí
Trong khi tập: kết quả làm người bệnh bị mệt thì ngừng tập và theo dõi sát người bệnh.
Sau khi tập: mệt kéo dài và tình trạng toàn thân người bệnh có biểu hiện bất thường thì ngừng tập và xử trí tai biến đó.
