ĐIỀU TRỊ UXTC BẰNG SÓNG ÂM DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA CHT(MRgFUS)
Đại cương
Điều trị u xơ tử cung bằng sóng siêu âm dưới sự hướng dẫn của cộng hưởng từ là phương pháp đốt nóng khối u bằng sóng âm và được định vị bằng cộng hưởng từ, khi khối u bị đốt nóng và hoại tử từ đó dẫn đến u teo nhỏ dần.
Chỉ định và chống chỉ định
Chỉ định
Người bệnh có khối u xơ tử cung không bị vôi hóa xung quanh, u không có cuống
Số lượng u dưới 4 u, kích thước u không quá 10cm, khối u nằm cách da không quá 14cm.
Vị trí khối u không bị ruột che phủ hay trung tâm khối u cách xương cùng ít nhất 4cm
Chống chỉ định
Người bệnh có rối loạn đông máu.
Người bệnh bị thiếu máu tan huyết
Người bệnh có tình trạng tim không ổn định, bao gồm:
Người bệnh đang điều trị đau thắt ngực
Người bệnh có tiền sử nhồi màu cơ tim trong vòng 6 tháng gần nhất
Người bệnh đang dùng thuốc chữa suy tim sung huyết (ngoài thuốc lợi tiểu)
Người bệnh đang dùng thuốc chống loạn nhịp
Người bệnh bị cao huyết áp mức độ nặng
Người bệnh đang dùng máy tạo nhịp tim
Người bệnh bị các bệnh về mạch não (tiền sử đột quỵ nhiều lần hoặc đột quỵ trong 6 tháng gần nhất)
Người bệnh đang điều trị chống đông máu hoặc có các rối loạn đông máu
Có bằng chứng bệnh học tử cung khác ngoài u cơ trơn
Người bệnh đang bị nhiễm trùng khung chậu
Người bệnh có u vùng tiểu khung nằm ngoài tử cung
Người bệnh có khối lượng cơ thể > 110kg
Người bệnh có sẹo dài quá khổ ở vùng bụng ngay trước khu vực điều trị
Người bệnh chống chỉ định đối với cộng hưởng từ, ví dụ: cấy ghép các thiết bị chống chỉ định với cộng hưởng từ
Người bệnh không thể hoặc không chấp nhận tư thế điều trị nằm sấp trong thời gian dài (khoảng 3 tiếng)
Chuẩn bị
Người thực hiện
Bác sỹ chuyên khoa
Kỹ thuật viên điện quang
Điều dưỡng
Phương tiện, hóa chất
Hệ thống siêu âm tại chỗ ExAblate 2000 (InSightec, Haifa, Israel) tích hợp với máy chụp cộng hưởng từ 1.5 Tesla
Người bệnh
Được làm đầy đủ các xét nghiệm và bệnh án vào viện, được làm tế bào âm đạo cũng như khám phụ khoa trước khi thục hiện thủ thuật.
Vệ sinh và cạo sạch lông vùng bụng. Kiểm tra các vị trí nốt ruồi và sẹo vùng bụng.
Đ t đường truyền tĩnh mạch. Đưa ống thăm/thông vào tử cung để kiểm soát chuyển động của tử cung
Người bệnh ở tư thế nằm sấp
Sử dụng thuốc đạn và giảm đau đặt hậu môn (ví dụ Diclofenac 100mg).
Các thông số huyết áp, nhịp tim, oxy được theo dõi trong suốt quá tình điều trị
Tiêm Midazolam 2mg khi người bệnh đã nằm trên bàn siêu âm tại chỗ.
Trước khi siêu âm dùng Pethidine 50 mg và Maxolon 20mg
Các xét nghiệm
Đông máu cơ bản, chức năng gan thận, test bêta HCG, tế bào âm đạo…..
Các bước tiến hành
Trước điều trị
Giải thích cho người bệnh an tâm về kỹ thuật, hướng dẫn viết giấy cam đoan thực hiện thủ thuật.
Đặt đường truyền tĩnh mạch, dùng an thần cho trước điều trị.
Khi người bệnh đã ổn định tư thế, chụp các ảnh chuỗi xung T2 độ phân giải cao của khung chậu trong 3 mặt phẳng đứng dọc, mặt phẳng đứng ngang và mặt phẳng ngang. Các hình ảnh này để xác định vị trí của khối u, khối lượng cần loại bỏ, các khoảng cách đến xương cùng và xương sống vùng thắt lưng cùng cũng như phần ruột n m chắn giữa khối u và chùm siêu âm.
Trị liệu
Hướng dẫn người bệnh nhấn nút khẩn cấp
Sau đó dựa vào kích thước, vị trí khối u mà lập kế hoạch điều trị có sẵn trên máy.
Tần số, cường độ, thời gian, kích thước điểm hội tụ của sóng siêu âm … có thể thay đổi tùy thuộc vào diễn biến điều trị.
Nếu u xơ nằm quá gần khu vực xương cùng, sử dụng khoảng 250cc gel siêu âm bơm th ng vào trực tràng để đưa khối u về vị trí cách xương cùng ít nhất 4 cm. Nếu một đoạn ruột chạy lên phía trước khối u, sử dụng nước muối truyền vào bàng quang. Có thể kết hợp các kỹ thuật này với nhau.
Đánh dấu các cấu trúc quan trọng: xương mu, ruột, cột sống và xương cùng).
Xác định vùng điều trị (ROT) trên khối u và đặt ROT vào các hình mặt phẳng đứng ngang. Vùng ROT được vẽ phải cách màng thanh dịch ít nhất 1 cm để giảm thiểu nguy cơ gây tổn thương đến màng thanh dịch
T lệ đốt khối u bằng sóng âm đạt từ 60-70% thể tích u là đủ để tiêu diệt toàn bộ khối u.
Sau khi chọn kế hoạch trị liệu (mật độ cao và mật độ vừa), hệ thống sẽ tự động hiển thị các vị trí đốt nóng tập trung. Mỗi điểm có dạng hình trụ, dài 25-45 mm, bán kính 5mm đối với khối u thông thường
Kiểm tra đường đi của chùm siêu âm tránh các cấu trúc ví dụ như đọan ruột hay sẹo thành bụng chắn chùm siêu âm.
Thời gian trị liệu khối u đường kính 8cm mất khoảng 3 giờ chưa kể thời gian CHUẨN BỊ người bệnh. Với khối u lớn hơn 10 cm có thể chia thành 2 đợt trị liệu: đầu tiên điều trị nội khoa b ng GnRH để thu nhỏ kích thước khối u sau đó mới trị liệu bằng MRgFUS
Ngay sau thủ thuật, chụp CHT với chuỗi xung T2W xóa mỡ để kiểm tra biến chứng như xung huyết ở da và cơ bụng tại chỗ đi vào của sóng âm.
Nhận định kết quả
Kết quả thành công là đốt được 60-70% thể tích khối u, không gây tai biến gì. Sau 1 ngày người bệnh có thể đi lai và sinh hoạt bình thường.
Tai biến và xử trí
Trong quá trình làm thủ thuật: nếu người bệnh không chịu được liệu trình điều trị, đau, tê chân….phải ngừng lại.
