Đại cương
Pro-GRP là tiền thân của Gastrin Releasing Peptide (GRP), GRP là một loại hormone – tiết ra từ các tế bào thần kinh nội tiết gồm 27 axit amin có mặt trong các sợi thần kinh, não, các tế bào nội tiết thần kinh trong biểu mô cuống phổi.
Chức năng sinh lý của GRP là kích thích sản xuất gastrin ở cơ quan tiêu hóa người, kích thích phát triển cơ quan hô hấp. GRP trong cơ thể có đặc điểm là thoái hóa rất nhanh. Do đó, người ta phát triển xét nghiệm Pro-GRP có tính ổn định cao hơn và định lượng dễ dàng hơn.
Pro-GRP được giải phóng chủ yếu trong ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC) do đó có tính đặc hiệu cơ quan cao. -Pro-GRP cũng tăng trong một số bệnh lành tính: Các bệnh dạ dày, ruột lành tính: 95 pg/mL, các bệnh tiết niệu lành tính: 103 pg/mL.
Chỉ định xét nghiệm
Chẩn đoán ung thư phổi đặc biệt ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC). Hỗ trợ chẩn đoán phân biệt NSCLC và SCLC, Pro-GRP có khả năng vượt trội so với các chỉ số sinh học khác trong chẩn đoán phân biệt NSCLC và SCLC.
Theo d i hiệu quả của quá trình điều trị hóa chất bệnh SCLC.
Phát hiện bệnh SCLC tái phát.
Giá trị bình thường:
Thực hiện quy cách lấy mẫu và thực hành xét nghiệm chung
Dụng cụ – hóa chất và hệ thống máy phân tích
Tuýp lấy máu chống đông, giá đựng tuýp
Dụng cụ lấy mẫu máu chuyên dụng hoặc bơm kim tiêm thông thường, bông cồn, dây garo, bàn lấy máu, gối kê tay.
Hộp hủy kim.
Máy ly tâm, tủ lạnh chuyên dụng bảo quản hóa chất.
Hệ thống máy miễn dịch tự động: ARCHITEC, COBAS…
Hóa chất: kit thử, dung dịch calibration (chuẩn) và dung dịch QC (quality control- kiểm tra chất lượng).
Cách lấy mẫu và thực hiện xét nghiệm
Lấy máu tĩnh mạch và chuẩn bị chạy mẫu xét nghiệm
Lấy máu bằng tuýp lấy mẫu máu chuyên dụng.
Lấy máu bằng bơm kim tiêm thông dụng: Garo tĩnh mạch cần lấy máu (tĩnh mạch khu u tay), sát trùng cồn, dùng bơm kim tiêm để lấy máu, bỏ kim tiêm ra bơm máu từ từ vào thành ống nghiệm, đậy nắp và lắc nhẹ để trộn đều chất chống đông.
Chú ý: Chỉ thắt dây garo ngay trước khi lấy máu và bỏ dây garo khi hút máu để tránh bị ứ máu, làm thay đổi các thành phần và tính chất lý hóa của máu.
Các tuýp máu được mã hóa hoặc ghi số thứ tự, họ tên đầy đủ.
Quay ly tâm với tốc độ 3000 – 4000 vòng/1 phút/ trong 4-6 phút.
Thực hiện xét nghiệm và đọc kết quả xét nghiệm
Yêu cầu: Tất cả các xét nghiệm đều phải được cài đặt, cal (calibration) và chạy QC (quality control) trước khi chạy xét nghiệm.
Đặt tuýp máu nguyên thủy đã ly tâm vào rack đựng mẫu rồi đưa vào máy. Hoặc nếu cần có thể chắt huyết tương vào sample cup rồi đưa vào máy chạy xét nghiệm.
Kiểm tra lại kết quả QC, kiểm tra và in kết quả xét nghiệm của người bệnh. Ghi lại kết quả vào sổ lưu kết quả hoặc lưu vào đĩa.
Với các kết quả quá cao cần được pha loãng trên máy để có kết quả chính xác.
Chuẩn bị mẫu máu cho xét nghiệm pro-grp
Sử dụng máu được chống đông bằng: EDTA, Na-Heparin, Li-Heparin để định lượng Pro-GRP (nồng độ Pro-GRP ở huyết tương ổn định hơn ở huyết thanh)
Các mẫu huyết tương phải được xét nghiệm Pro-GRP ngay sau khi ly tâm hoặc chậm nhất trong vòng 3 h, không sử dụng huyết thanh để ở nhiệt độ phòng quá 3h để xét nghiệm Pro-GRP. Ở nhiệt độ – 150C có thể bảo quản mẫu được 7 ngày.
Độ nhạy và độ đặc hiệu
Pro – GRP có độ nhạy 72-77 ; độ đặc hiệu: 90-96 trong chẩn đoán SCLC.
Với chức năng thận bình thường nồng độ Pro-GRP huyết thanh ở mức 150 pg/mL, độ đặc hiệu trong chẩn đoán SCLC là 100 . Pro-GRP tăng ở mức > 300 pg/mL chỉ tìm thấy ở người bệnh SCLC.
Thời gian bán huỷ
Chưa xác định
