Nội dung

Kỹ thuật thông tiểu liên tục

Mục đích đặt ống thông trong bàng quang và giữ lâu ngày để

Dẫn nước tiểu ra ngoài liên tục. 

Tác dụng tạo sự nén ép lên thành niệu đạo để ngăn chặn sự chảy máu trong trường hợp mổ tuyến tiền liệt hoặc niệu đạo.

Giữ vết mổ bàng quang và bộ phận sinh dục không bị nhiễm trùng.

Chẩn đoán bệnh hoặc theo dõi các bệnh về đường tiết niệu.

Theo dõi tình trạng tuần hoàn của người bệnh: shock, phẫu thuật.

Chuẩn bị trước phẫu thuật tổng quát vùng bụng, gây mê toàn thân.

Chỉ định

Giải phẫu các cơ quan thuộc hệ tiết niệu: thận, bàng quang, niệu đạo, tuyến tiền liệt.

Mổ tái tạo niệu đạo.

Giải phẫu vùng hội âm, âm đạo.

Trước và sau các cuộc mổ lớn.

Bí tiểu thường xuyên.

Theo dõi về khả năng bài tiết của thận trong những giờ nhất định: bệnh lý về thận, choáng shock, tình trạng mất máu, nước quá nhiều.

Chống chỉ định

Nhiễm trùng niệu đạo

Chấn thương dập rách niệu đạo

Nhận định người bệnh

Tình trạng lỗ tiểu.

Nam hay nữ, có gia đình chưa? Tuổi?

Tình trạng bệnh lý: bệnh cấp cứu, phẫu thuật, bệnh về hệ niệu?

Dọn dẹp dụng cụ

Xử lý các dụng cụ theo đúng qui trình khử khuẩn và tiệt khuẩn.

Đo lường nước tiểu hoặc lấy nước tiểu gửi đi xét nghiệm (nếu cần).

Những dụng cụ khác trả về chỗ cũ: bình phong.

Ghi hồ sơ

Ngày giờ đặt ống. 

Ngày thay ống. 

Số lượng, màu sắc, tính chất nước tiểu mỗi giờ, mỗi ngày tuỳ theo tình trạng người bệnh.

Giờ đi tiểu đầu tiên sau khi rút ống ra.

Phản ứng của người bệnh nếu có.

Tên người điều dưỡng thực hiện.

Những điểm cần lưu ý

 

Vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày để tránh nhiễm trùng.

 

Cần theo dõi và quan sát hàng ngày:

Sự lưu thông của nước tiểu và vị trí ống thông.

Tình trạng da, niêm mạc bộ phận sinh dục và lỗ tiểu của  người bệnh. 

Số lượng, tính chất của nước tiểu.

Phải chắc chắn ống vào đúng trong bàng quang mới được bơm bóng.

 

Cố định ống thông phải đúng cách: nam: ở bẹn và nữ: ở mặt trong đùi, chừa khoảng cách cử động. 

 

Tập bàng quang hoạt động bình thường thì khoá ống lại, mỗi 3 giờ mở 1 lần cho nước tiểu chảy ra.

 

Luôn giữ cho hệ thống ống dây dẫn, túi chứa được vô khuẩn, một chiều (cách bàng quang 60 cm) và khô ráo nhất là vị trí bộ phận lọc khí.

 

       

Bảng 46.1. Bảng kiểm lượng giá kỹ năng soạn mâm dụng cụ thông tiểu liên tục

Stt

Nội dung

Thang điểm

0

1

2

1

Báo giải thích, quan sát và vệ sinh BPSD của người bệnh.

Rửa tay, mang khẩu trang. 

 

 

 

2

Sắp xếp dụng cụ trong mâm vô khuẩn:

1-2 ống thông Foley

Bồn hạt đậu 

Gòn, gạc  – Kềm kelly

Khăn có lỗ

2 chén chung: một chứa dung dịch sát khuẩn bô phận sinh dục, một chứa nước cất bơm bong bóng

Hệ thống dẫn lưu chưá nước tiểu

Dầu nhờn tan trong nước

Bơm tiêm 10ml

 

 

 

3

Dụng cụ vô khuẩn ngoài mâm:

Găng tay vô khuẩn

ống nghiệm (nếu cần)

 

 

 

4

Dụng cụ khác: 

Tấm nylon 

Vải đắp 

Bình phong

Túi đựng đồ bẩn

Băng keo, kéo 

 

 

 

Tổng cộng

 

 

 

Tổng số điểm đạt được

 

Bảng 46.2. Bảng kiểm hướng dẫn học kỹ năng đặt thông tiểu liên tục

Stt

Các thao tác

ý nghĩa

Tiêu chuẩn cần đạt

1

Chuẩn bị bệnh nhân

– Tiến hành được thuận lợi và an toàn

– Người bệnh an tâm hợp tác, vùng bộ phận sinh dục được vệ sinh sạch sẽ

2

Chuẩn bị dụng cụ

– Tiến hành được thuận lợi và an toàn

– Đủ, đúng và an toàn về dụng cụ sử dụng

3

Mang khẩu trang, rửa tay

– Đảm bảo an toàn khi thực hiện kỹ thuật vô khuẩn

Tóc gọn gàng

Khẩu trang che kín mũi, miệng

Rửa tay sạch hết các mặt của đôi tay

4

Che bình phong, trải nylon dưới mông người bệnh

Giữ cho người bệnh kín có không

gian riêng lẻ 

Tránh làm ẩm ướt vùng mông 

Giữ an toàn cho người

bệnh khi trải

Tấm nylon chỉ cần lót ở vùng mông

5

Phủ vải đắp, bỏ hẳn quần người bệnh ra, Quấn vải đắp vào: bàn chân (nữ), cổ chân  (nam)

– Giữ cho người bệnh được kín đáo

– Động tác nhẹ nhàng, tôn trọng

6

Để tư thế người bệnh nằm ngửa:  

Nữ: chân chống bẹt rộng ra (tư thế khám sản)

Nam: 2 chân dang rộng

Lỗ tiểu được bộc

lộ rõ

Nữ: 2 chân chống bẹt ra

 

7

Rửa tay thường qui (nội khoa) 

– Giảm sự lây nhiễm

– Rửa tay sạch các mặt của bàn tay

8

Mang găng vô khuẩn

Đảm bảo sự vô

khuẩn cho kỹ thuật

– Tay chưa mang găng không chạm vào mặt ngoài của găng

9

Bơm khí vào bóng thử và nắn bóng cho cân xứng (nếu cần)

– Kiểm tra sự nguyên vẹn của bóng

– Giữ an toàn cho ống thông khi bơm

10

Rút dịch bơm bóng vào bơm tiêm 5ml-10ml 

Để giữ ống thông trong bàng quang

Dịch bơm bóng tốt nhất là nước cất

11

Gắn bộ dây câu nối nước tiểu vào đuôi của ống thông

Giữ cho hệ thống ống thông tiểu và dây câu được kín,

vô khuẩn

Giữ an toàn cho toàn bộ hệ thống khi gắn nối

 

12

Bôi trơn ống thông: 4-5cm trong trường hợp đặt cho nữ, 16-20cm trong trường hợp đặt cho nam 

Đặt ống thông dễ dàng

Bôi từ đầu ống xuống thân ống

Không làm bít lỗ ở đầu

của ống thông

13

Trải khăn có lỗ chỉ để hở vùng bộ phận sinh dục

Hạn chế vùng vô khuẩn

Chỉ được nắm khăn lỗ vào mặt không tiếp xúc với người bệnh

14

Dùng kềm gắp gòn nhúng dung dịch sát khuẩn rửa lỗ tiểu xoắn

ốc rộng từ trong ra ngoài

– Hạn chế sự nhiễm khuẩn cho kỹ thuật

Nữ: rửa từ trên vùng bụng xuống hậu môn

Nam: rửa từ lỗ tiểu rộng ra

15

Đặt bồn hạt đậu dọc giữa 2 bên

đùi 

Để hứng nước tiểu

Giữ cho bồn hạt đậu đợc vô khuẩn khi đặt 

16

Dùng tay thuận cầm  ống thông cách đầu ống 5-6cm, đuôi ống để vào bồn hạt đậu

Đặt ống dễ dàng qua lỗ niệu đạo

Đảm bảo vô khuẩn cho ống thông khi đặt

17

Đưa ống thông vào niệu đạo cho đến khi thấy nước tiểu chảy ra

Dẫn nước tiểu ra ngoài

Đặt đúng vị trí, đủ độ dài tuỳ từng giới

18

Đẩy ống vào sâu thêm 3-5cm để chắc chắn ống đã vào hẳn trong bàng quang

Ngừa tai biến vỡ niệu đạo do bóng

nằm sai vị trí

Chắc chắn ống vào hẳn trong bàng quang mới được bơm bóng

19

Bơm nước cất vào để giữ ống thông lại trong bàng quang

Giữ cố dịnh ống trong bàng quang

Bơm lượng dịch vừa đủ giữ ống thống: 5-10ml

 

20

Kéo đuôi ống thông ra cho bóng nằm sát cổ bàng quang

Kiểm tra chắc chắn bóng được giữ trong bàng quang, giảm bout kích thích cho người bệnh

Kéo vừa đủ bóng nằm sát cổ bàng quang

 

21

Lấy khăn lỗ ra, chậm khô lỗ tiểu bằng gạc, che lại bộ phận sinh dục cho người bệnh kín đáo

Đáp ứng nhu cầu vệ sinh cá nhân 

Giữ cho người bệnh được kín đáo trong khi thực hiện kỹ thuật

22

Treo túi chứa nước tiểu ở song giường thấp hơn bàng quang ít nhất 60cm 

Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn ngược dòng

Túi được treo nơi vị trí cố

định, giữ khô ráo

23

Dán băng keo cố định ống thông tiểu lên mặt trong của đùi đối với người bệnh nữ và trên vùng bẹn đối với người bệnh nam, khi cố định chừa khoảng cách cử động tránh chèn ép và kéo căng tạo áp lực lên lỗ niệu đạo.

Ngừa biến chứng dò niệu đạo và hoại tử niệu đạo do

chèn ép

-Cố định đúng tư thế tuỳ theo giới, chừa khoảng cách đủ rộng cho người bệnh cử động, không để túi nước tiểu quá nặng

24

Chấm khô lỗ tiểu bằng gạc 

Đáp ứng nhu cầu vệ sinh cá nhân

Giữ cho người bệnh được khô ráo

25

Quan sát sự hoạt động của hệ thống dẫn lưu

Theo dõi sự thông thương của hệ

thống dẫn lưu

Theo dõi số lượng, màu sắc, tính chất nước tiểu

26

Báo và giải thích cho người bệnh biết việc đã xong. Giúp người bệnh tiện nghi

Giao tiếp 

Giúp người bệnh được tiện nghi

27

Ghi hồ sơ

Theo dõi và quản lý người bệnh

Ghi lại những công việc đã làm

Bảng 46.3. Bảng kiểm lượng giá thực hiện kỹ năng đặt thông tiểu liên tục

Stt

Nội dung

Thang điểm

0

1

2

1

Kiểm tra dụng cụ

 

 

 

2

Báo, giải thích người bệnh

 

 

 

3

Che bình phong, trải nylon dưới mông người bệnh

 

 

 

4

Phủ vải đắp, bỏ hẳn quần người bệnh ra

 

 

 

5

Quấn vải đắp vào: bàn chân (nữ), cổ chân  (nam)

 

 

 

6

Để tư thế người bệnh nằm ngửa:  

Nữ: chân chống bẹt rộng ra (tư thế khám sản)

Nam: 2 chân dang rộng

 

 

 

7

Rửa tay thường qui (nội khoan) 

 

 

 

8

Mở vải đắp để lộ BPSD

 

 

 

9

Mở khăn che mâm dụng cụ vô khuẩn

 

 

 

10

Mang găng vô khuẩn

 

 

 

11

Cầm bơm tiêm bằng tay găng vô khuẩn bơm khí vào bóng thử và nắn bóng cho cân xứng (nếu cần)

 

 

 

12

Rút dịch bơm bóng vào bơm tiêm 5ml-10ml 

 

 

 

13

Gắn bộ dây câu nối nước tiểu vào đuôi của ống thông

 

 

 

14

Cầm ống thông, bôi trơn ống thông: 4-5cm trong trường hợp đặt cho nữ, và16-20cm trong trường hợp đặt cho nam

 

 

 

15

Trải khăn có lỗ chỉ để lộ vùng bộ phận sinh dục

 

 

 

16

Dùng tay không thuận:

Vạch 2 mép nhỏ (đối với nữ) để lộ lỗ tiểu: rửa 2 mép nhỏ từ trên xuống dưới (mỗi bên thay gòn), rửa lỗ tiểu 

Kéo da quy đầu (đối với nam) để lộ lỗ tiểu, rửa từ lỗ tiểu rộng ra ngoài

 

 

 

17

Đặt bồn hạt đậu dọc giữa 2 bên đùi 

 

 

 

18

Dùng tay thuận cầm  ống thông cách đầu ống 5-6cm, đuôi ống để vào bồn hạt đậu

 

 

 

19

Bảo người bệnh rặn tiểu, hay há miệng thở đưa đầu ống vào lỗ tiểu:

nữ: 4-5cm, nam: 16-20cm (cầm dương vật thẳng đứng)

 

 

 

20

Đẩy ống vào sâu thêm 3-5cm để chắc chắn ống đã vào hẳn trong bàng quang 

 

 

 

21

Bơm nước cất vào bong bóng để giữ ống thông lại trong bàng quang

 

 

 

22

Kéo đuôi ống thông ra cho bóng nằm sát cổ bàng quang

 

 

 

23

Lấy khăn lỗ ra, chậm khô lỗ tiểu bằng gạc, che lại bộ phận sinh dục cho người bệnh kín đáo

 

 

 

24

Treo túi chứa nước tiểu ở song giường thấp hơn bàng quang ít nhất 60cm 

 

 

 

25

Dán băng keo cố định ống thông tiểu lên mặt trong của đùi đối với người bệnh nữ và trên vùng bẹn đối với người bệnh nam

 

 

 

Tổng cộng

 

 

 

Tổng số điểm đạt được