Định nghĩa
Khoét chóp cổ tử cung là thủ thuật lấy đi một phần cổ tử cung có tổn thương, vừa giúp chẩn đoán xác định loại tổn thương giải phẫu bệnh, vừa để điều trị cho những ung thư cổ tử cung giai đoạn rất sớm.
Khoét chóp có thể bằng vòng cắt đốt điện, dao lạnh, laser. Trong bài này, sẽ nói khoét chóp cổ tử cung bằng vòng cắt đốt điện, LEEP-Loop electrical excision procedure
Chỉ định
Chẩn đoán: các tổn thương nghi ngờ, hoặc các tổn thương cổ tử cung sau đốt điện hoặc áp lạnh không hiệu quả
Điều trị:
CIN I, II, III
Ung thư cổ tử cung giai đoạn Ia: thường xử trí bảo tồn hay triệt để tùy theo tuổi và nguyện vọng của người bệnh. Như với người bệnh từ 20-35 tuổi còn muốn đẻ, có thể khoét chóp, sau đó 3 tháng/lần được theo d i kiểm tra bằng soi cổ tử cung và PAP.
Chống chỉ định
Ung thư xâm lấn
Người bệnh chẩn đoán CIN I, II, III hoặc Ia nhưng tổn thương lan rộng vào đến lỗ trong cổ tử cung mà khoét chóp không đảm bảo, người bệnh lớn tuổi, đủ con, không có điều kiện theo d i lâu dài hoặc người bệnh có kèm tình trạng bệnh lý khác kèm theo như u cơ trơn tử cung, rối loạn kinh nguyệt, sa sinh dục…
Tình trạng nhiễm trùng cấp vùng chậu, âm đạo, cổ tử cung -Có thai, hoặc đang trong chu kỳ kinh.
Cẩn trọng với người bệnh có rối loạn đông máu, hoặc các bệnh nội khoa khác.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Bác sỹ chuyên khoa phụ khoa, y sỹ, điều dưỡng
Người làm thủ thuật rửa tay, mặc áo, đội mũ, đeo khẩu trang, mang găng vô khuẩn
Phương tiện
Máy cắt đốt điện
Mỏ vịt không dẫn điện và có thể hút khói
Hệ thống hút khói
Máy soi cổ tử cung, acid lactic và dung dịch lugol
Các vòng cắt đốt nhiều kích thước và các điện cực tròn
Thuốc tê, lọ đựng mô bệnh phẩm có chứa formalin 10
Người bệnh
Trước ngày khoét chóp, tránh dùng một số thuốc không cần thiết, nên ngừng aspirin. Thông báo với bác sĩ tất cả các loại thuốc đang dùng và bệnh đang điều trị, ví dụ tăng huyết áp để tránh các biến chứng trong và sau khi làm thủ thuật.
Các xét nghiệm máu, nước tiểu…để đảm bảo không vấn đề nào bị bỏ sót
Trước lúc làm thủ thuật, phải giải thích cho người bệnh yên tâm.
Các bước tiến hành
Người bệnh nằm tư thế sản phụ khoa, tấm đệm dẫn điện được đặt dưới mông.
Đặt mỏ vịt không dẫn điện và có khả năng hút khói.
Soi cổ tử cung để xác định vùng tổn thương sau thấm acid lactic và lugol, xác định ranh giới tổn thương.
Gây tê cổ tử cung.
Tùy vào vùng chuyển tiếp ở đâu mà quyết định chuyền sâu của khoét chóp, trung bình ấn vòng cắt vào độ sâu 5-8 mm.
Vòng di chuyển từ từ sang bên đối diện.
Dùng kẹp lấy mẫu cắt.
Đốt điện cầm máu, mẫu mô gửi giải phẫu bệnh.
Theo dõi và xử trí tai biến
Chảy máu: thường ít xảy ra, nhưng có thể khi khoét quá sâu và rộng.
Tổn thương thành âm đạo: do quá trình làm, chạm dao điện vào thành âm đạo.
Nhiễm trùng: dung kháng sinh
Vô sinh, biến chứng này hiếm xảy ra, do hẹp cổ tử cung hoặc thiếu chất nhày
Quan trọng là lấy đủ hết tổn thương, nếu là điều trị tiền ung thư hay ung thư giai đoạn Ia, thì bờ phẫu thuật của mẫu mô khoét chóp không còn tổn thương ung thư hoặc CIN.
