Bong gân
Định nghĩa:
Là thương tổn dây chằng và bao khớp do chấn thương hoặc do cử động quá mức, không kèm theo sai khớp, bán sai khớp hay gãy xương
Đặc điểm:
Hay gặp
Điều trị không đúng thường để lại di chứng kéo dài, hạn chế vận động khớp .
Thái độ của chuyên môn và BN đều coi thường, điều trị không nghiêm túc
Phân loại :
Chia theo 3 mức độ nhẹ vừa nặng
Cơ chế :
Chấn thương trực tiếp
Vận động quá mức
Triệu chứng lâm sàng
Đau
Hạn chế vận động khớp
Sưng nề , bầm tím
Có cử động bất thường do đứt dây chằng ( dấu hiệu ngắn kéo , há khớp)
X-quang không có gãy xương
Điều trị
Tổn thương dây chằng không chỉ gây ra những rối loạn của bạn thân nó mà còn gây ra những rối loạn phản xạ thần kinh có thể dẫn tới những thương tổn thứ phát ở tất cả các tổ chức khác của khớp , có khi khá trầm trọng . Việc điều trị chủ yếu bất động , giảm đau , giảm nề bằng cách :
Cố định : nẹp , bó bột , treo tay ( nhẹ : 1-2 tuần , Vừa : 2-3 tuần , Nặng : 4-5 tuần )
Chườm lạnh quanh khớp
Phóng bế gốc chi bằng novocain 0,25%
Dùng thuốc giảm đau toàn thân
Chọc hút dịch khớp
Chống xoa bóp đông y
Khâu phục hồi dây chằng
Tập vận động
Sai khớp
Định nghĩa :
Là sự sai lệch vị trí của các diện khớp , thường kèm theo thương tổn phần mềm quanh khớp.
Phân loại :
Theo nguyên nhân :
Sai khớp do chấn thương :
Mới ( sau chấn thương 3-5 ngày )
Muộn ( 2-3 tuần )
Cũ ( > 4 tuần )
Tái diễn
Sai khớp bệnh lý :
Mủ khớp
Tiêu chỏm
Sai khớp bẩm sinh
Theo vị trí :
Cụ thể từng khớp
Triệu chứng lâm sàng :
Có thể có sốc ( sai khớp lớn )
Tại chỗ :
Đau
Hạn chế vận động
Biến dạng chi
Sờ thấy chỏm xương ở vị trí bất thường
Hõm khớp rỗng
Dấu hiệu lò xo
XQuang : chỏm ở ngoài ổ khớp
Diễn biến và biến chứng :
Bình thường : nắn chỉnh tốt , phục hồi vẫn động sau 3-4 tuần
Biến chứng :
Sớm : sốc
Không nắn hoặc nắn không đạt thành sai khớp cũ
Sai khớp tái diễn
Cứng khớp , dính khớp
Cốt hoá quanh khớp
Teo cơ
Tiêu chỏm vô trùng ( khớp hông )
Lỏng lẻo khớp
Điều trị
Sai khớp mới :
Nắn chỉnh – cố định – vận động
Nguyên tắc :
Vô cảm tốt
Nắn chỉnh càng sớm càng tốt
Nhẹ nhàng từ từ từng thì ngược với thể sai khớp
Sau nắn cố định , x quang kiểm tra
Tập vận động đúng phương pháp
Sai khớp cũ :
Kéo liên tục
Mổ đặt lại khớp khi các đầu xương chưa bị biến dạng
Mổ tạo hình khớp hoặc đóng cứng khớp
