CỤT CHẤN THƯƠNG CỔ VÀ BÀN CHÂN
Đại cương
Là phẫu thuật sửa mỏm cụt vùng cổ và bàn chân do chấn thương.
Lựa chọn độ dài mỏm cụt tùy thuộc vào: tình trạng chảy máu chi trong mổ, mức độ tổn thương da và phần mềm, tình trạng xương gãy.
Chỉ định
Các người bệnh có chấn thương gây cụt vùng cổ và bàn chân.
Chống chỉ định
Tình trạng chi thể dập nát nhiều cần phẫu thuật cắt cụt phần chi thể cao hơn.
Tình trạng toàn thân quá nặng nguy hiểm tính mạng người bệnh.
Chuẩn bị
Người thực hiện:
Phẫu thuật viện chuyên khoa chấn thương chỉnh hình đã được đào tạo.
2 PTV phụ mổ.
Người bệnh và gia đình:
Chuẩn bị tâm lý, cần được giải thích trước mổ về quá trình phẫu thuật, hậu phẫu và tập phục hồi chức năng sau mổ. Chuẩn bị hồ sơ bệnh án đầy đủ thủ tục hành chính và các xét nghiệm cần thiết.
Chuẩn bị người bệnh trước mổ: Nhịn ăn, vệ sinh vùng mổ, kháng sinh dự phòng.
Phương tiện, trang thiết bị:
Bộ dụng cụ mổ cắt cụt cẳng chân.
Bộ dụng cụ mổ chấn thương chung.
Thực hiện tại các cơ sở có chuyên khoa chấn thương chỉnh hình.
Dự kiến thời gian phẫu thuật: 40phút
Các bước tiến hành
Tư thế:
Người bệnh nằm ngửa.
Vô cảm:
Người bệnh được dùng kháng sinh dự phòng.
Vô cảm người bệnh bằng gây tê tủy sống hoặc gây mê.
Kỹ thuật:
Bước 1: Sát khuẩn vùng mổ bằng dung dịch Betadine.
Bước 2: Dùng garo hơi trong mổ với áp lực 350-400 mmHg hoặc garo chun.
Bước 3: Đánh rửa làm sạch vết thương trong mổ.
Bước 4: Cắt lọc, làm sạch mỏm cụt và nhận định tổn thương, việc lựa chọn cắt vùng bàn chân trước, tháo khớp vùng bàn chân giữa (Lisfranc, Chopart), hay cắt vùng bàn chân sau (Pirigoff, Boyd) tùy thuộc vào tình trạng da, phần mềm có thể che phủ được mỏm cụt hay không cũng như tình trạng cấp máu nuôi dưỡng mỏm cụt.
Bước 5: Cầm máu và đặt dẫn lưu tùy theo thương tổn.
Bước 6: Đóng cân và da che phủ mỏm cụt.
Theo dõi và xử lý tai biến
Theo dõi:
Theo dõi tình trạng toàn thân : mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở, tri giác.
Theo dõi tình trạng thiếu máu : da niêm mạc nhợt.
Theo dõi tình trạng chi thể vùng mỏm cụt : Màu sắc da, vết thương.
Hướng dẫn tập phục hồi chức năng sau mổ.
Kháng sinh đường tiêm dùng 5-7 ngày sau mổ.
Giảm đau sau mổ đường tiêm hoặc uống.
Tai biến và xử trí:
Chảy máu vết mổ: Băng chun ép cầm máu, có thể phải mở vết mổ cầm máu nếu cần.
Nhiễm trùng vết mổ: Tách chỉ vết mổ, thay băng làm sạch vết mổ hàng ngày, dùng thuốc theo kháng sinh đồ.
