Đại cương
Cùng với sự phát triển ngày càng mạnh của kỹ thuật nội soi, ngày hôm nay kỹ thuật nội soi đã hỗ trợ rất tốt cho các trường hợp gãy xương phạm khớp thay vì phải mổ mở nắn kết hợp xương dễ gây nguy cơ cứng khớp thì kỹ thuật mổ kết hợp xương kín dưới C-Arm, sử dụng nội soi hỗ trợ để nắn mặt khớp có nhiều ưu điểm vượt trội:
Vừa giúp chẩn đoán tốt các tổn thương như tổn thương khớp, các dây chằng gối, các sụn chêm, vừa kiểm soát tốt việc nắn mặt khớp (thấy rõ qua nội soi).
Phẫu thuật can thiệp tối thiểu, không mổ hở giúp phục hồi nhanh vận động sau mổ (kết hợp xương dưới màng tăng sáng C-Arm).
Chỉ định
Áp dụng cho các trường hợp gãy phạm khớp đơn giản ở vùng lồi cầu đùi và mâm chày; Các trường hợp gãy phức tạp hơn cần phải mổ mở nắn chính xác mặt khớp.
Các chỉ định cụ thể gồm:
Gãy lồi cầu đùi phân loại B1, B2 theo phân loại AO
Gãy mâm chày phân loại Schatzker I, II, III.
Chống chỉ định
Các trường hợp gãy phạm khớp nặng không nằm trong các phân loại đã nêu trong phần chỉ định
Chuẩn bị
Người thực hiện qui trình kỹ thuật:
Bác sỹ:
Cần đánh giá chẩn đoán chính xác qua thăm khám lâm sàng, xem kỹ Xquang, nếu cần cho chụp hình CT Scan để đánh giá chính xác tổn thương.
Lên kế hoạch điều trị
Liên hệ với dụng cụ ở phòng mổ để chuẩn bị các dụng cụ cần thiết cho cuộc mổ
Gặp người bệnh và người nhà giải thích rõ về các vấn đề liên quan đến cuộc mổ
Điều dưỡng: Chuẩn bị người bệnh trước mổ
Kỹ thuật viên: Các dụng cụ viên phòng mổ chuẩn bị trang thiết bị, dụng cụ theo yêu cầu của phẫu thuật viên.
Phương tiện:
Hệ thống nội soi khớp (gồm hệ thống màn hình, nguồn sáng, máy cắt đốt, scope), vật tư tiêu hao: 01 đầu đốt nội soi, 01 shaver.
Máy C-Arm
Kim Kirschner, vít xốp
Người bệnh:
Bác sĩ, điều dưỡng giải thích rõ cho người bệnh về cuộc mổ, ký cam kết phẫu thuật, chuẩn bị tiền phẫu.
Làm vệ sinh vùng mổ, nhịn ăn trước mổ 6 giờ.
Hồ sơ bệnh án:
Hoàn thiện hồ sơ, các thủ tục trước mổ theo qui định.
Các bước tiến hành
Kiểm tra hồ sơ:
Đầy đủ theo quy định Bộ Y tế.
Kiểm tra người bệnh:
Đúng người (tên, tuổi,…), đúng bệnh.
Thực hiện kỹ thuật:
Người bệnh được vô cảm (gây tê tủy sống hoặc mê nội khí quản)
Nằm ngửa trên bàn mổ, đặt ga rô ở đùi
Sát khuẩn vùng chi phẫu thuật
Trải champ
Chuẩn bị dụng cụ mổ, hệ thống nội soi, máy C-Arm
Vào khớp gối bằng hai đường vào trước ngoài và trước trong. Soi thám sát các tổn thương (nếu có) ở dây chằng, sụn chêm. Thám sát mặt khớp bị gãy di lệch. Nắn kín qua C-Arm đến khi mặt khớp được nắn hoàn hảo thấy được qua nội soi. Xuyên giữ tạm bằng các kim Kirschner. Sau đó kết hợp xương bằng các vít xốp hoặc nẹp vít chuyên dụng bằng kỹ thuật ít xâm lấn MIPO. Kiểm tra lại bằng C-Arm và nội soi khi hoàn tất kỹ thuật.
Đặt một dẫn lưu kín vào khớp gối, xả ga rô, băng vết mổ, nẹp bột hoặc nẹp Zimmer.
Theo dõi
Theo dõi giống như một trường hợp kết hợp xương thông thường.
Kiểm tra mạch mu chân, chày sau ngay sau mổ để đánh giá mạch máu.
Theo dõi sưng phù nề vùng gối, phòng ngừa biến chứng chèn ép khoang.
Xử trí tai biến
Thông thường tai biến rất hiếm xảy ra trong các trường hợp mổ kín dưới C-Arm và kết hợp với nội soi như trên. Cần tránh bỏ sót các tổn thương đã có trước mổ (như tổn thương động mạch khoeo, hay hội chứng chèn ép khoang).
Trong trường hợp nếu có tổn thương mạch máu vùng khoeo cần phải xác định chẩn đoán ngay bằng siêu âm doppler hoặc chụp DSA. Cần phối hợp với các
bác sĩ vi phẫu hoặc bác sĩ mạch máu để mổ thám sát khâu nối mạch máu.
Nếu có chèn ép khoang thì cần phải phẫu thuật giải ép sớm.
