Hướng dẫn xử lý các bệnh thông thường tại nhà thuốc: hội chứng trẻ sơ sinh khóc nhiều

Nguồn Sách: Alison Blenkinsopp, Paul Paxton and John Blenkinsopp (2014). Symptoms in the Pharmacy – A Guide to management of common illnesses 7th.

Người dịch:   Nguyễn Phú Lộc và CS

Nguyên nhân gây hội chứng trẻ sơ sinh khóc nhiều (Hội chứng colic ở trẻ sơ sinh) vẫn chưa được biết rõ và nó xảy ra khoảng 1/20 đến 1/5 số trẻ. Mặc dù HC này không gây hại gì, nhưng nó gây ra stress cho cả trẻ và cha mẹ. HC này thường xuất hiện trong những tuần đầu tiên sau khi trẻ ra đời và giảm dần cho đến khi trẻ được 3-4 tháng tuổi.

Độ tuổi

HC trẻ sơ sinh khóc nhiều thường bắt đầu từ những tuần đầu tiên và có thể kéo dài đến khi trẻ 3-4 tháng tuổi.

Triệu chứng

Các bà mẹ thường mô tả trẻ khóc vào buổi chiều muộn và tối, khi trẻ cảm thấy không thoải mái, mặt đỏ và trẻ có thể co đầu gối lên bụng. Những triệu chứng như trung tiện và khó đi ngoài có thể xuất hiện.

Việc nhận thức được rằng hội chứng trẻ sơ sinh khóc nhiều không phải là nguyên nhân duy nhất làm bé khóc và khó chịu là rất quan trọng. Nếu bé vẫn không dứt khóc và không thấy thoải mái, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ đa khoa. Hiếm xảy ra, các vấn đề như xoắn ruột có thể xuất hiện và làm cho trẻ khóc lớn, dai dẳng không dứt.

Chế độ dinh dưỡng

Xác định xem trẻ bú mẹ hay ăn sữa ngoài (hoặc kết hợp cả 2) và loại sữa công thức được sử dụng.

Người mẹ có hút thuốc không?

Có vẻ có mối liên quan giữa người mẹ hút thuốc và HC trẻ sơ sinh khóc nhiều.

Đã được tư vấn nào chưa?

Việc hỏi xem bố mẹ trẻ đã tìm lời khuyên từ các cán bộ y tế hoặc các nguồn khác chưa là rất có ích. Dược sĩ có thể đánh giá sự đúng đắn của các lời khuyên đã được cung cấp.

Điều trị

Vẫn chưa có những bằng chứng tốt để ủng hộ các phương pháp thông thường mà mọi người thử dùng để kiểm soát HC này. Cần phải nhắc lại với các bậc cha mẹ rằng HC này xảy ra không phải là lỗi ở họ và con họ rồi sẽ vượt qua chuyện này.

Simethicone

Simethicone được dùng phổ biến để điều trị HC trẻ sơ sinh khóc nhiều và thường có nhiều biệt dược. Tuy nhiên, chỉ có 3 thử nghiệm nhỏ được tìm thấy trong các bài tổng quan hệ thống, và bằng chứng về lợi ích của thuốc này vẫn chưa chắc chắn. Có thể dùng thử simethicone nhỏ giọt trong vòng 1 tuần khi các biện pháp khác không hiệu quả và khi cha mẹ muốn điều trị.

Chế độ dinh dưỡng

Với trẻ bú mẹ, việc bà mẹ cân nhắc loại bỏ sữa bò khỏi thực đơn hàng ngày của mình là rất có ý nghĩa. Có cơ sở lý thuyết hợp lý giải thích cho điều này đó là sữa của bà mẹ có uống sữa bò thì cũng chứa protein sữa bò dạng chưa bị biến đổi. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng về lợi ích của việc này. Có thể thử loại bỏ sữa bò ra khỏi thực đơn hàng ngày trong vòng 1 tuần. Điều đó có nghĩa rằng người mẹ cần phải ngừng ăn các sản phẩm bơ sữa một cách hoàn toàn. Nếu thấy có bất kỳ sự cải thiện nào ở trẻ thì cần đến gặp chuyên viên sản phụ – trẻ em để xin lời khuyên và tư vấn thích hợp về chế độ ăn.

Với trẻ dùng sữa ngoài, khi các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn và không thuyên giảm, người mẹ có thể tham khảo thử dùng sữa bột công thức ít dị ứng (caseinogen (casein) hydrolysate). Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc này có thể giảm hơn 20% trẻ gặp HC này. Có thể đề nghị sử dụng những loại sữa trên trong vòng 1 tuần. Nếu trẻ có biểu hiện đáp ứng, cần đến gặp chuyên viên sản phụ – trẻ em để xin lời khuyên và tư vấn thích hợp. Có ít bằngchứng mạnh đối với sử dụng sửa công thức whey hydrolysate (whey là protein được tách từ sữa trong khi chế biến). Bằng chứng chứng minh hiệu quả sử dụng sữa đậu nành làm giảm quấy khóc ở trẻ là rất hạn chế. Không có bằng chứng chứng minh lợi ích sử dụng của các loại sữa  ít lactose hoặc giàu chất xơ.

Các thực phẩm bổ sung

Một nghiên cứu về dùng trả thảo dược đối với HC này đã cho thấy tỷ lệ giảm đáng kể quấy khóc ở trẻ nhưng vẫn còn những nghi ngại về thiết kế nghiên cứu. Hơn nữa, tính an toàn của trà thảo dược với trẻ sơ sinh vẫn còn bị nghi ngờ, có thể vì các vấn đề quanh việc chuẩn hóa các thành phần trong trà và những nghi ngờ về sự có mặt của các thành phần khác nữa trong trà.

Những cách điều trị bằng hành vi

Trước đây, người ta nghĩ rằng việc trẻ bị kích thích quá mức có thể là nguyên nhân gây trẻ khóc nhiều. Tuy nhiên, có vài nghiên cứu đánh giá hiệu quả của việc tránh không bế hoặc ôm trẻ khi không cần thiết và không can thiệp quá khẩn trương khi trẻ khóc. Những nghiên cứu trên đã không chỉ ra được hiệu quả của các hành động này.

Mát xa cho trẻ

Mặc dùng việc mát xa cho trẻ có vẻ là cách phổ biến để xoa dịu cơn quấy khóc, nhưng bằng chứng cho lợi ích của việc này vẫn chưa chắc chắn.

Những chuyên gia y tế khác.

Các chuyên viên sản phụ – trẻ em có thể đưa ra lời khuyên và hỗ trợ các gia đình về chế độ ăn của trẻ sơ sinh cũng như các vấn đề khác nữa.