Viêm tuyến tiền liệt cấp tính là một tình trạng nhiễm khuẩn nặng, thường đi kèm với viêm bàng quang cấp tính. Vì vậy triệu chứng lâm sàng cũng giống như viêm bàng quang cấp nhưng thường kèm theo có sốt cao, thậm chí có thể gây nhiễm khuẩn huyết. Vì vậy, viêm tuyến tiền liệt cấp tính cần được điều trị sớm và đúng, đủ liều thuốc và đủ thời gian.
Nguyên nhân
Viêm tuyến tiền liệt cấp tính thường do vi khuẩn gram (-). Các loại vi khuẩn thường gặp là:
+ Escherichia coli
+ Proteus mirabilis
+ Klebsiella
+ Staphylococus saprophyticus
+ Pseudomoras aeruginosa
+ Staphylococus aereus
Chẩn đoán
Lâm sàng
Các triệu chứng lâm sàng gồm có:
+ Tiểu buốt, tiểu dắt, tiểu khó.
+ Có thể có tiểu máu, tiểu mủ hoặc dịch, mủ niệu đạo.
+ Đau vùng niệu đạo, tầng sinh môn.
Các triệu chứng khác:
+ Thường có sốt cao, kèm theo gai rét.
+ Tuyến tiền liệt: to và đau vì vậy khi khám nên nhẹ nhàng.
Cận lâm sàng
Xét nghiệm nước tiểu:
+ Có bạch cầu niệu dương tính.
+ Cấy nước tiểu hoặc dịch niệu đạo tìm vi khuẩn gây bệnh, nếu kết quả dương tính thì làm kháng sinh đồ.
Xét nghiệm máu:
+ Bạch cầu máu tăng.
+ Cấy máu khi có sốt cao hoặc nghi có nhiễm khuẩn huyết.
Siêu âm: Có thể phát hiện thành bàng quang dày, tuyến tiền liệt to hơn bình thường. Trong trường hợp người bệnh > 40 tuổi có phì đại lành tính tiền liệt tuyến thì khó đánh giá.
Điều trị
Nguyên tắc
Điều trị ngay khi có chẩn đoán viêm tuyến tiền liệt cấp tính.
Nếu người bệnh có sốt cao nên điều trị kháng sinh đường tĩnh mạch và phối hợp 2 loại kháng sinh trong những ngày đầu
Thời gian dùng kháng sinh tối thiểu là 14 ngày, có thể kéo dài trên 3 tuần nếu cần thiết.
Nếu có nhiễm khuẩn huyết thì đồng thời việc điều trị kháng sinh cần bù đủ dịch, cho thêm thuốc giảm đau non- steroids nếu cần.
Các kháng sinh có thể lựa chọn một trong các nhóm thuốc sau:
Ưu tiên nhóm quinolon khi chưa có kết quả cấy vi khuẩn.
+ Levofloxacin viên 500 mg, uống 1 viên/lần x 1 lần/ngày 14- 28 ngày, Hoặc:
+ Nofloxacin viên 400 mg, uống 1 viên/lần, 2 lần/ngày trong 14 – 28 ngày
+ Ofloxacin viên 200 mg, uống 1 viên/lần, 2 lần/ngày trong 14 – 28 ngày.
Nhóm Trimethoprim Sulfamethoxazol vẫn có thể được lựa chọn.
Nếu cần phối hợp 2 kháng sinh, có thể phối hợp nhóm quinolon với Cephalosporin thế hệ 3 – 4 hoặc Amoxicilline + clavulanate.
C) điều trị hỗ trợ
Đủ nước để nước tiểu đạt khoảng 2 lít/ 24h.
Giảm đau non – steroid nếu cần
Chú ý khi có bí tiểu bàng quang căng: Không đặt thông tiểu. Nếu thật cần thiết sẽ mở thông bàng quang trên xương mu để tránh khả năng gây nhiễm khuẩn huyết.
Tiên lượng
Viêm tiền liệt tuyến cấp tính do vi khuẩn là một tình trạng nhiễm khuẩn nặng. Tuy nhiên nếu được điều trị sớm, đúng, đủ liều và đủ thời gian dùng thuốc thì bệnh vẫn có thể khỏi hoàn toàn. Nếu điều trị không kịp thời, vi khuẩn kháng thuốc… có thể diễn biến thành viêm tuyến tiền liệt mạn tính.
Tài liệu tham khảo
Bệnh học nội khoa tập 1, 2012. Nhà xuất bản Y học.
Hướng dẫn điều trị nhiễm khuẩn đường tiết niệu ở Việt Nam, 2013. Hội thận học Việt Nam.
Taylor RB, 1997. Manual of Family Practice. First edition. Little, Brown and Company, Boston Massachusetts.
Massry & Glassock’s, 2002. Text book of Nephrology. Fourth edition. Lippincott Williams & Wilkins.
Therapeutic Guidelines Antibiotic-Version 14, 2010. Therapeutic Guidelines Limited, Melbourne.
Grabe M., Bjerklund – Johansen TE, Botto H et al., 2012. Guidelines on Urological Infections. European Association of Urology.
