Chẩn đoán cắt lớp vi tính các bệnh lý thoái hoá ở não thường khó khăn hơn so với cộng hưởng từ do độ phân giải của ảnh cũng như độ phân giải của tỉ trọng trên cắt lớp vi tính kém hơn độ phân giải tín hiệu trên cộng hưởng từ. Mặt khác các bệnh lý về thoái hoá mất Myeline ở não và các bệnh lý về loạn sản Myeline thường có biểu hiện chung là giảm tỉ trọng lan toả chất trắng hoặc là tình trạng teo não.
Cần phải có sự phối hợp giữa hình ảnh với tuổi và tiền sử lâm sàng của bệnh nhân:
Khoảng 1-2 tuổi giảm tỉ trọng nhiều ở chất trắng có tính đối xứng hai bên bán cầu, ưu thế vùng quanh não thất: Dấu hiệu của bệnh loạn sản chất trắng mất mầu do thiếu arylsulfatase.
Khoảng từ 02-05 tuổi: Giảm tỉ trọng chất trắng vùng trán hai bên lan tới nhân đuôi: Bệnh Alexander.
Khoảng 5-10 tuổi: Giảm tỉ trọng ở vùng đỉnh chẩm sau, vùng thể trai, lan vào vùng trán. Các dấu hiệu này thường thấy ở bé trai có phối hợp với teo thượng thận hai bên. Gặp trong bệnh loạn sạn chất trắng thượng thận.
Khoảng 10-30 tuổi: Giảm tỉ trọng đối xứng hai bên nhân bèo: Bệnh Leigh do thiếu hụt enzym khi dùng thiamin.
Người lớn teo thuỳ trán hai bên hay gặp trong bệnh Pick. Teo não lan toả ưu thế vùng thái dương hay hồi hải mã hay gặp trong bệnh Alzheimer. Đây là bệnh thường gặp.
Người trung niên và người già: Hình ảnh phôi hoá đối xứng hai bên của nhân đuôi hoặc kèm theo của nhân đậu, đồ thị, nhân răng của vùng hố sau thường có tính chất đặc trưng trong bệnh Fahr. Bệnh này nguyên nhân không rõ ràng, đôi khi có liên quan tới các rối loạn chuyển hoá sắt. Hội chứng Fahr thường liên quan đến rối loạn chuyển hoá Canxi, giả suy cận giáp.
Não người già: Có liên quan đến teo não cũng như giảm tỉ trọng lan toả của chất trắng.
Hình ảnh này cần phân biệt với những bệnh lý tổn th-ơng não chất trắng do căn nguyên mạch máu( do cao huyết áp, tắc mạch não dẫn đến đa ổ khuyết vùng trung tâm bầu dục, giãn các rãnh của não).
Đo các não thất:
tỉ lệ hai sừng trán khoảng 30% ở người bình thường.
tỉ lệ hai nhân đuôi khoảng 12-18% tuỳ theo tuổi.
tỉ lệ Evans giữa sừng trán và đường kính tối đa qua não thường 20 đến 50 %.
kích thước của não thất III phải nhỏ hơn 7mm( trước tuổi 60).
Chẩn đoán bản chất teo não.
Sa sút trí tuệ: Đối chiếu hình ảnh cắt lớp vi tính với các loại sa sút trí tuệ, có thể thấy một số dấu hiệu có ý nghĩa(bệnh Pick, Alzheimer…)
Teo não do các nguyên nhân khác: Hội chứng Parkinson( teo não lan toả đôi khi có kèm theo vôi hoá ở nhân xám trung ương. Teo tiểu não ở người nghiện rượu, rộng các quận não, bể não ở vùng thuỳ nhộng và vùng tiểu não trên, có thể kèm theo teo não trên lều…).
