Định nghĩa
Cắt polype đại trực tràng qua đường nội soi ống mềm là phương pháp nội soi can thiệp lấy bỏ polype đại trực tràng qua nội soi với mục đích chẩn đoán và điều trị.
Chỉ định
Các trường hợp polype đại trực tràng có cuống hoặc không có cuống, đa hoặc đơn polype.
Chống chỉ định
Các trường hợp chống chỉ định của nội soi đường tiêu hoá dưới: Tắc ruột, bán tắc, suy tim, suy hô hấp, suy kiệt nặng, axít ổ bụng, gan to…
Các trương hợp bệnh về máu: Máu không đông, bạch cầu cấp, lách to.
Các trường hợp đã chẩn đoán xác định polype ung thư hoá
Các polype quá to không rõ chân cuống.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Kíp nội soi cắt polype
2 bác sỹ
2 điều dưỡng
Kíp gây mê(nếu làm dưới gây mê) theo quy trình kỹ thuật gây mê
Dụng cụ trang thiết bị cắt polype nội soi
Máy nội soi
Nguồn sáng
Màn hình
Dây soi đại tràng
Hệ thống máy tính
Máy hút
Nguồn cắt đốt
Snare điện
Kim tiêm dùng trong nội soi
Clip cầm máu
Degating device
Grasping Forcep
Một số thiết bị khác
Thuốc và vật tư tiêu hao
Thuốc làm sạch ruột trước soi
Nếu gây mê (thuốc gây mê riêng)
Thuốc an thần: Seduxen 10mg x 1 ống
Thuốc giảm co thắt: Atropinsunfat 1/4mg x 2 ống
Bơm tiêm 5ml x 2 chiếc
Bơm tiêm 20ml x 1 chiếc
Jelly (thuốc bôi trơn)
Nước cất -Găng tay
Lọ đựng bệnh phẩm
Formol 10%
Chuẩn bị thủ tục hành chính
Kiểm tra hồ sơ bệnh án
Các xét nghiệm bổ sung đánh giá tình trạng người bệnh
Các xét nghiệm máu: Chức năng đông máu, máu chảy máu đông.
Kết quả nội soi có chẩn đoán là polype
Kết quả giải phẫu bệnh đã được sinh thiết khi nội soi chẩn đoán.
Thăm khám người bệnh
Tư vấn và giải thích cho người bệnh
Tình trạng chung của người bệnh
Giải thích cho người bệnh sự cần thiết phải làm nội soi can thiệp cắt polype.
Quy trình thực hiện nội soi can thiệp
Các tai biến có thể xảy ra trong và sau khi can thiệp
Thời gian can thiệp
Chi phí nội soi can thiệp.
Thăm khám người bệnh
Thể trạng chung của người bệnh
Tiền sử bệnh: Tim mạch, huyết áp
Tiền sử dị ứng thuốc: Kháng sinh, các thuốc gây tê
Tiền sử choáng phản vệ
Các bệnh rối loạn đông máu
Các bệnh lây nhiễm: HIV, viêm gan B, C…
Các bệnh phối hợp khác.
Các bước tiến hành
Phòng nội soi làm thủ thuật
Có đầy đủ thuốc và trang bị cấp cứu
Oxy
Người bệnh
Nhịn ăn trước thủ thuật ít nhất 6 tiếng
Uống thuốc làm sạch ruột trước khi thủ thuật bằng Fortran hoặc Fleet
Tư thế người bệnh: Nghiêng trái hoặc nằm ngửa, chân co, có thể bất kỳ tư thế nào để thao tác được thuận lợi.
Gây mê hoặc an thần trước khi cắt polype:
Seduxen 10mg x 1 ống tiêm bắp
Atrpin Sulfat 1/4mg x 2 ống tiêm dưới da.
Kíp làm thủ thuật cắt polyp
Bác sỹ – điều dưỡng: Mặc áo theo quy định, mũ khẩu trang, đeo găng.
Tiến hành thủ thuật
Thăm hậu môn và bôi trơn bằng tay
Đặt máy nội soi kiểm tra lại toàn bộ đại trực tràng.
Quan sát tổn thương
Vị trí polype
Số lượng polype
Kích thước
Phân loại polype: Có cuống, không cuống, kích thước cuống, chân đế polype.
Chọn phương pháp cắt polype
Trường hợp nhiều polype có thể cắt từ phần gần manh tràng lùi về hậu môn hoặc nếu polype nhỏ khó tìm có thể đưa máy soi tới đâu thấy polype cắt luôn.
Cắt ngang qua cuống polype bằng Snare + điện cao tần
Tiêm phồng niêm mạc chân polype – cắt ngang qua phần niêm mạc phồng bằng Snare + điện cao tần.
Cắt từng mảnh với những polyp to không cuống bằng Snare + điện cao tần. Nếu diện cắt chân polype rộng hoặc chảy máu có thể kẹp Clip phối hợp.
Những polype có cuống to > 1cm có thể dùng Clip kẹp cuống trước 1 phần hoặc toàn bộ cuống bằng nhiều Clip sau đó cắt polype bằng Snare + điện cao tần ở phía trên chỗ kẹp.
Những polype có cuống to > 2cm dùng Ligating device thắt ngang cuống cầm máu trước. Cắt polype bằng Snare + điện cao tần sau.
Sau khi cắt polype theo phương pháp đã chọn phải kiểm tra lại diện cắt để đảm bảo không bị thủng thành đại trực tràng hoặc chảy máu sau cắt.
Lấy polype đã cắt
Dùng Grasping lấy toàn bộ polype đã cắt làm mô bệnh học
Polype lấy làm mô bệnh học phải được đánh số
theo vị trí giải phẫu tương ứng đã cắt
Polype cho vào lọ Formol 10 chuyển khoa giải -phẫu bệnh.
Theo dõi và xử trí tai biến
Nghỉ ngơi tại giường theo dõi mạch, huyết áp
Truyền dịch – kháng sinh – nhin ăn.
Theo dõi chảy máu sau cắt: Nếu xảy ra có thể dùng kẹp Clip
Thủng muộn sau cắt hoặc chảy máu nhiều mà không cầm được bằng kẹp Clip chuyến ngoại khoa can thiệp bằng phẫu thuật.
