Đại cương
Đo liều trong xạ trị nói chung, cho các máy phát chùm tia ngoài nói riêng mang tính đặc thù và cần phải được trang bị đầy đủ, đồng bộ các thiết bị, dụng cụ.
Liều lượng chuẩn xác sẽ góp phần đem lại kết quả điều trị như mong muốn.
Sai số về liều lượng của các máy phát tia cho phép nằm trong giới hạn ± 5 , khuyến cáo của IAEA là ± 2 .
Độ sai số còn tùy thuộc trình chuyên độ và kinh nghiệm của các KS Vật lý của từng cơ sở.
Để khẳng định liều lượng chính xác và ổn định trong suốt thời gian sử dụng điều trị người bệnh, các thiết bị cần phải được đo chuẩn định kỳ và theo đúng quy trình kỹ thuật.
Chỉ định
Áp dụng cho tất cả các máy xạ trị từ ngoài, kể cả Cobalt-60 và gia tốc
Chuẩn bị
Người thực hiện
Kỹ sư Vật lý Xạ trị
Kỹ thuật viên Vật lý
Phương tiện
Máy đo liều (Dosimeter)
Đầu đo (Detector) đã được chuẩn cấp I hoặc cấp II
Máy đo áp suất khí quyển
Phantom (nước hoặc chất dẻo tương đương mô)
Dụng cụ đo nhiệt độ môi trường
Tài liều hướng dẫn kỹ thuật của IAEA (TECDOC 277; 398)
Các bước tiến hành
Thiêt lập hệ đo. Đặt phantom trong tại vị trí đo chuẩn (theo năng lượng chùm tia)
Mở kích thước trường chiếu xạ (chuẩn theo năng lượng chùm tia và TECDOC398)
Kết nối hệ máy đo, gồm máy đo (dosimeter), dây cáp tín hiệu vào buồng máy Lắp đặt detector trong phantom.
Lắp đầu đo (detector) và cáp tín hiệu.
Khởi động máy đo (detector), chờ khi có tín hiệu sẵn sàng.
Nạp các thông số điện áp, áp suất khí khuyển và nhiệt độ môi trường vào detector -Chọn hệ số chuẩn phù hợp cho thiết bị (cả máy đo và đầu đo).
Tiến hành đo, chuẩn liều lượng các chùm tia theo yêu cầu điều trị.
Lặp lại các phép đo sao cho đủ số liệu thống kê để tính giá trị trung bình các kết quả.
Đọc kết quả
Kết quả được tính theo giá trị trung bình của tổng các phép đo
Tùy theo loại máy đo (DOSIMETER) các kết quả có thể cho trực tiếp dưới dạng suất liều tuyệt đối (absolute dose) hoặc tương đối (relative dose)
Tùy thuộc cấp độ hiện đại của phần mềm đi kèm mà các kết quả được xử trí trên hệ đo hoặc phải qua các bước tính toán và chuyển đổi thành suất liều tuyệt đối.
