Đại cương
Chụp CLVT tưới máu não (CT perfusion) là một kỹ thuật hình ảnh tiến tiến, áp dụng trong các trường hợp đánh giá mức độ tưới máu não cho các trường hợp nghi ngờ bất thường về tưới máu. Đặc biệt áp dụng trong đột quỵ nhồi máu não giai đoạn tối cấp để tìm vùng tranh tối tranh sáng (penumbra) là vùng có thể cứu được nếu sử dụng kịp thời các phương pháp điều trị thích hợp. Trong u não nó được dùng để đánh giá mức độ tăng sinh mạch máu, góp phần chẩn đoán phân bậc của u não.
CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Chỉ định
Đột quỵ: Nhồi máu não giai đoạn tối cấp, giai đoạn cấp.
Các u não cần đánh giá mức độ tăng sinh mạch máu
Các trường hợp hẹp mạch não nghi ngờ có ảnh hưởng tới tưới máu não.
Theo dõi sau điều trị lấy huyết khối động mạch hoặc sau điều trị tiêu sợi huyết…
Chống chỉ định
Trong vùng thăm khám (sọ não) có nhiều kim loại gây nhiễu ảnh (chống chỉ định tương đối)
Người bệnh có thai (chống chỉ định tương đối)
Người bệnh có chống chỉ định với thuốc đối quang i-ốt.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Bác sỹ chuyên khoa
Kỹ thuật viên điện quang
Phương tiện
Máy chụp CLVT đa dãy (8 dãy trở lên)
Phim, cát-xét, hệ thống lưu trữ hình ảnh
Vật tư y tế
Bơm tiêm 10; 20ml
Bơm tiêm cho máy bơm điện
Kim tiêm 18-20G
Thuốc đối quang i-ốt tan trong nước
Dung dịch sát khuẩn da, niêm mạc
Nước cất hoặc nước muối sinh lý
Găng tay, mũ, khẩu trang phẫu thuật
Bộ khay quả đậu, kẹp phẫu thuật.
Bông, gạc phẫu thuật.
Hộp thuốc và dụng cụ cấp cứu tai biến thuốc đối quang.
Người bệnh
Người bệnh được giải thích kỹ về thủ thuật để phối hợp với thầy thuốc.
Tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, cặp tóc nếu có
Cần nhịn ăn, uống trước 4giờ. Có thể uống không quá 50ml nước.
Người bệnh quá kích thích, không nằm yên: Cần cho thuốc an thần…
Phiếu xét nghiệm
Có phiếu chỉ định chụp CLVT
Các bước tiến hành
Đặt người bệnh
Người bệnh được nằm ngửa trên bàn chụp
Di chuyển bàn chụp vào trong máy với định vị tia sáng cho vùng thăm khám.
Kỹ thuật
Chụp định vị
Đặt trường chụp sọ não theo một trình cho vùng thăm khám trên, dưới lều, độ dày lớp cắt dưới lều 2-3 mm, trên lều 7-8 mm
Đánh giá sơ bộ tổn thương, đánh giá nhu cầu và giá trị cần thiết để chụp tưới máu não
Tiến hành đặt tĩnh mạch bằng kim 18G, nối máy bơm tiêm điện 2 nòng (1 nòng thuốc, 1 nòng nước muối sinh lý)
Đặt lớp chụp tại vị trí có tổn thương cần đánh giá tưới máu
Chụp theo chương trình cài đặt mặc định của máy
XỬ TRÍ hình ảnh trên màn hình trạm làm việc, đo lưu lượng máu, cung lượng máu, thời gian cân chuyển trung bình, thời gian đạt đỉnh của vùng thăm khám.
Bác sỹ đọc tổn thương, mô tả trên máy tính kết nối nội bộ và in kết quả.
Nhận định kết quả
Thấy được vùng nhu mô não tranh tối, tranh sáng
Hiển thị được các cấu trúc mạch máu lớn vùng nền sọ
Tai biến và xử trí
Sợ hãi, kích động: Động viên, an ủi người bệnh
Quá lo lắng, sợ hãi: có thể cho thuốc an thần.
Xử trí tai biến thuốc đối quang: xem thêm quy trình Chẩn đoán và xử trí tai biến thuốc đối quang.
