Nội dung

Chụp x quang đại tràng

Đại cương

Chụp đại tràng là kỹ thuật làm cản quang khung đại tràng bằng dịch treo Barýt. Điều kiện chuẩn bị người bệnh chủ yếu là thụt tháo ruột sạch hoàn toàn trước khi cho thuốc đối quang vào.

Chuẩn bị

Người thực hiện

Bác sỹ chuyên khoa          

Kỹ thuật viên điện quang 

Phương tiện

Máy chụp X quang tăng sáng truyền hình 

Phim, cát – xét, hệ thống lưu trữ             

Vật tư tiêu hao

Thuốc đối quang nhóm Barýt pha loãng 30-40%. Thuốc đối quang i-ốt tan trong nước được sử dụng cho các trường hợp cấp cứu ổ bụng vì lý do có thể được dẫn lưu trong vòng vài giờ. Tuy nhiên vì tính chất ưu trương, kém bám dính, giá thành đắt cho nên hạn chế sử dụng.

Thuốc tăng giảm nhu động đại tràng

Thuốc tăng nhu động đại tràng

Người bệnh

Chế độ ăn không gây tồn đọng trước 2 ngày, không ăn các loại thức ăn nhiều xơ bã và lên men.

Dùng thuốc nhuận tràng trong 2 ngày trước, như Magné Sulfate (7,5g), Dulcolax, Bodolaxin, Peristatine (2 viên/ ngày)…

Thụt tháo đại tràng với 1,5 – 2 lít nước ấm đưa vào từ từ đ t ở độ cao 40cm và giữ trong vòng 10 phút; làm 2 lần cách nhau vài giờ hoặc sau 12 giờ, trước khi chụp.

Phiếu xét nghiệm

Có phiếu chỉ định chụp X quang 

Các bước tiến hành             

Bơm thuốc 

Chụp một phim bụng không chuẩn bị tư thế nằm ngửa, sau đó chuẩn bị một bốc barýt ấm đặt cao hơn 40cm so với mặt bàn, luồn canuyn có nhánh vào hậu môn. Cho barýt vào dần, cần theo dõi dưới tăng sáng truyền hình, để tìm tư thế thích hợp, giảm thiểu phim chụp, giảm liều nhiễm xạ cho cả thầy thuốc và người bệnh. 

Tiến hành kỹ thuật chụp

Các phim chụp có 3 thì như sau:

Chụp đầy thuốc để đánh giá trương lực đại tràng.

Chụp vơi thuốc sau khi đi ngoài để xem niêm mạc.

Bơm hơi để tạo đối quang kép, xem niêm mạc, thành đại tràng.

Để đánh giá từng đoạn ta có các tư thế sau

 

Đoạn đại tràng

Tư thế

Cỡ phim

Trực tràng

Chếch sau trái, nghiêng

24x30cm;

Sigma

Chếch sau trái, chếch tia

24x30cm

Góc lách (trái)

Chếch sau phải

24x30cm

Góc gan

Chếch sau trái

24x30cm

Manh tràng, đại tràng lên

Nghiêng trái

30x40cm

Toàn bộ đầy thuốc

Vơi thuốc

Bơm hơi

Nằm ngửa, thẳng

Nằm sấp, thẳng

Nằm ngửa, thẳng đứng, thẳng

30x40cm

Tách quai đại tràng sigma – trực tràng có các tư thế sau

Tư thế Le Canuet: hai lần chếch: chếch sau trái, chếch bóng.

Tư thế Chassard – Lapiné: người bệnh ngồi ở góc bàn, thân cúi gấp xuống, tia trung tâm khu trú L5.

Nhận định kết quả

Hiện hình rõ và đầy đủ các cấu trúc giải phẫu của khung đại trực tràng

Hiển thị được tổn thương (nếu có)