Đại cương
Trong xạ trị ung thư, liều lượng lối ra (out-put) của các máy phát tia (Cobalt-60, gia tốc…) phải được chuẩn định kỳ và ổn định lâu dài.
Liều lối ra phải được chuẩn cấp II (cấp quốc gia) hoặc cấp I (cấp quốc tế).
Có nhiều phương pháp, kỹ thuật đo để đảm bảo sai số vật lý không quá 5 .
Đo liều tương đối (Relative Dosimetry) có thể thực hiện đơn giản, tiết kiệm thời gian, bằng cách sử dụng công cụ, máy đo chuẩn hàng ngày (Daily QA Dosimetry) hoặc Detector được trang bị vỏ đầu đo có độ dày vật chất tương đương vùng cân bằng điện tích‖ (Build-up Cap).
Chỉ định
Thực hiện cho tất cả các cơ sở ung bướu có máy xạ trị ngoài (cả Cobalt-60 và gia tốc).
Áp dụng cho các tuyến từ trung ương đến địa phương.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Kỹ sư vật lý
Kỹ thuật viên xạ trị
Phương tiện, dụng cụ
Máy đo liều (dosimeter)
Đầu đo (detector), gồm loại đo photon (buồng ion hóa hình trụ) và đo electron (buồng ion hóa phẳng, song song) nếu cơ sở được trang bị loại máy gia tốc đa năng.
Máy đo chuyên dụng Daily QA Tool hoặc Detector có Build-up Cap -Áp kế, nhiệt kế.
Tài liệu dướng dẫn kỹ thuật của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế – IAEA, TEC DOC 277 – 398…
Các bước tiến hành
Bố trí hệ đo theo quy trình kỹ thuật: bố trí máy đo
Nối cáp nguồn với máy đo và đẩu đo (tại buồng đặt máy điều trị)
Bố trí detector (có build-up cap) hoặc Daily QA tool tại vị trí đo thích hợp
Đặt máy áp kế và nhiệt độ kế trong buồng máy điều trị.
Bật máy đo và chờ tín hiệu sẵn sàng cho phép cài đặt
Cài đặt các thông số của đầu đo tương thích và các giá trị hiện tại của áp suất và nhiệt độ.
Thiết lập thông số vật lý của máy điều trị, bao gồm kích thước trường chiếu, khoảng cách từ nguồn đến đầu đo (Source Chamber Distance- SCD).
Tiến hành các phép đo thử, đo thực tế theo thông số chuẩn
Đọc kết quả
Ghi nhận kết quả đo ngẫu nhiên trên hệ đo của bệnh viện
Tính sai số trung bình các phép đo
Đánh giá kết quả và sai số
So sánh kết quả đo và tính toán
Đánh giá sai số theo chuẩn IAEA
So sánh kết quả và đánh giá sai số với hệ số chuẩn (cấp I hoặc cấp II)
Đánh giá độ bằng phẳng, tính đối xứng của chùm tia theo số liệu gốc (giai đoạn commissioning), nếu sử dụng Daily QA Tool.
