Gãy hai xương cẳng tay ở trẻ em

Đai cương              

Định nghĩa

Là gãy của thân 2 xương cẳng tay.

Chiếm 15-20% các gãy xương ở vùng cánh tay. Gặp ở mọi lứa tuổi. Là loại gãy xương có di lệch tương đối phức tạp, nhất là gãy ở 1/3 trên, nắn chỉnh khó khăn

Phân loại

Theo vị trí gãy.

Gãy 1/3 trên, 1/3 giữa và 1/3 dưới.

Theo tuổi.

Gãy tạo hình: xương quay bị cong không thấy đường gãy.  

Gãy cành tươi: xương chỉ gãy một bên vỏ xương, vỏ còn lại chỉ bị uốn cong. 

Theo tính chất

Gãy kín hoặc gãy hở.

Chẩn đoán

Hỏi bệnh

Cơ chế chấn thương: té chống bàn tay, hay té chống khuỷu? lực tác động trực tiếp vào cẳng tay?

Thời điểm chấn thương.

Khám lâm sàng

Biến dạng gập góc , chồng ngắn, bậc thang vùng cẳng tay.

Tiếng lạo xạo và ấn đau chói vùng xương gãy ở cẳng tay.

Sưng đau và cử động bất thường (mất sấp ngửa) vùng cẳng tay.

Khám cảm giác và vận động tay bên gãy. 

Bắt mạch cổ tay bên gãy tìm dấu chèn ép khoang.

Cận lâm sàng:

X-quang: cẳng tay thẳng, nghiêng.

Chẩn đoán xác định

Dấu hiệu lâm sàng của gãy xương +hình ảnh Xquang có gãy xương.

Điều trị

Mục tiêu

Lành xương vững chắc.

Giữ được sấp ngửa cẳng tay.

Điều trị 

Bảo tồn: nắn xương bó bột

Chỉ định

Gãy kín, gãy hở độ 1.

Gãy cành tươi, gãy tạo hình, gãy kiểu “nén‟.

Kỹ thuật

Gãy kiểu nén: nẹp bột cánh bàn tay ở thế khuỷu gấp 90^o và cẳng tay trung tính.

Gãy tạo hình: nắn các biến dạng cong của cẳng tay, sau đó bó bột cánh bàn tay ở thế khuỷu gấp 90⁰ và cẳng tay trung tính.

Gãy cành tươi: nắn gập góc mở ra trước hay ra sau, sau đó bó bột cánh bàn tay ở thế ngửa hay sấp hoàn toàn với khuỷu gấp 90^o (sấp nếu mở góc ra sau và ngược lại).

Gãy có di lệch: 

Gãy 1/3 trên 2 xương cẳng tay. Sau nắn chỉnh bó bột cánh bàn tay ở thế khuỷu gấp 90^o và cẳng tay ngửa hoàn toàn.

Gãy 1/3 giữa, 1/3 dưới 2 xương cẳng tay sau nắn bó bột cánh bàn tay ở thế khuỷu gấp 90^o và cẳng tay ở thế trung tính.

Phẫu thuật: mổ mở hoặc nắn xương xuyên kim/C-arm.

Điều trị bảo tồn thất bại (sau 2 lần nắn).

Gãy hở độ 2 trở lên.

Cal lệch làm hạn chế sấp ngửa cẳng tay.

Có tổn thương kèm của mạch máu & thần kinh.

Gãy phức tạp. 

Gãy tái phát sau 1 thời gian ngắn.

Hậu phẫu     

Giảm đau: Paracetamol.

Trường hợp phẫu thuật: dùng kháng sinh dự phòng.

Kháng sinh tĩnh mạch: 5 ngày nếu mổ mở gãy hở.

Theo dõi

Bỏ bột sau 4 – 6 tuần.

Rút kim sau 6 – 8 tuần.

Tập vật lý trị liệu: lấy tầm vận động các khớp.