Đại cương
Khoan xoang trán tức là khoan thủng mặt trước xoang trán, đặt vào đó một trôca ngắn để rửa và bơm thuốc.
Chỉ định
Viêm xoang trán mạn ứ mủ gây nhức đầu.
Thăm dò và chẩn đoán.
Chống chỉ định
Viêm cấp tính
Không có xoang trán.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng
Điều dưỡng phụ giúp.
Phương tiện
Dụng cụ
Khoan tay hoặc khoan điện.
01 cái đinh Lemoyen.
01 bơm tiêm 5 ml lắp vừa lòng đinh.
Thuốc: xylocain hoặc lidocain 1-3% loại có và không có adrenalin.
Người bệnh và hồ sơ bệnh án
Ngoài khám lâm sàng phải có phim Blondeau, sọ nghiêng. Các xét nghiệm tiền phẫu cần thiết.
Các bước tiến hành
Vô cảm
Người bệnh nằm ngửa trên bàn, gây tê tại chỗ vào khoảng giữa 2 lông mày, kim sâu đến cốt mạc.
Kỹ thuật
Tìm chỗ khoan: đánh dấu chỗ khoan bằng cách nối 1 đường ngang giữa 2 khuyết hố mắt. Kẻ đường trung vị từ trán xuống mũi (là đường thẳng góc giữa 2 hố mắt), 2 đường đó tạo nên 2 góc vuông hướng lên trán. Điểm khoan sẽ nằm trên đường phân giác của góc vuông, cách gốc 1 cm.
Chọc thủng da: dùng dùi hoặc dao nhọn chọc thủng da vào đến tận xương.
Khoan xương: điều chỉnh chiều sâu của mũi khoan khoảng 1 cm, mũi khoan phải luôn vuông góc với xương trán.
Đặt trôca: lắp đinh nhỏ Lemoyen vào lỗ vừa khoan.
Rửa xoang:
Bơm 2 ml xylocain và vài giọt adrenalin để niêm mạc co lại. Đợi 3 – 5 phút.
Người bệnh ngồi dậy, tay cầm khay quả đậu hứng ở mũi.
Bơm rửa xoang bằng nước muối sinh lý.
Bơm thuốc vào xoang.
Đặt lại nòng trôca và băng lại.
Theo dõi và chăm sóc
Rửa hàng ngày, mỗi ngày 1 lần trong 1 tuần.
Theo dõi biến chứng.
Tai biến và xử trí
Thủng vào màng não do mũi khoan quá dài, chảy nước não tủy: ngừng ngay rửa xoang và cho kháng sinh liều cao. Nếu viêm màng não không thuyên giảm phải phẫu thuật xoang bít lỗ thủng.
Mũi khoan trượt rơi vào ổ mắt: có thể làm tổn thương nhãn cầu.
Tắc ống mũi – trán: hút mủ qua trôca, bơm kháng sinh, sau vài ngày ống sẽ thông.
Viêm xoang trán lan rộng: đây là biến chứng rất nguy hiểm do tiến hành thủ thuật trong cơn cấp. Phải phẫu thuật xoang trán và cho kháng sinh liều cao và phối hợp.
