Đại cương
Khái niệm
Đỏ da toàn thân do thuốc là tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi hiện tượng da đỏ, bong vảy trên 90% diện tích cơ thể sau sử dụng thuốc.
Người bệnh đỏ da toàn thân do thuốc cần được điều trị nội trú nhằm phát hiện sớm và điều trị các biến chứng như rối loạn chức năng gan, thận, nhiễm khuẩn, rối loạn điện giải và thăng bằng kiềm toan…
Mục đích của công tác chăm sóc người bệnh dị ứng thuốc
Sử dụng các thuốc điều trị tại chỗ: làm dịu tổn thương da đang nề đỏ, bong vảy, chống ngứa, giữ ẩm da.
Ngăn ngừa các biến chứng như rối loạn nước điện giải, nhiễm trùng thứ phát, suy gan, suy thận…
Yêu cầu của công tác chăm sóc người bệnh
Đảm bảo vô khuẩn khi chăm sóc người bệnh.
Có thái độ ân cần, thông cảm với người bệnh.
Tư vấn để người bệnh không sử dụng lại thuốc nghi ngờ dị ứng.
Chỉ ðịnh
Đắp gạc ẩm, gạc tẩm kem dưỡng ẩm hoặc thuốc bôi kết hợp tắm bằng sữa tắm dưỡng ẩm hàng ngày trong quá trình điều trị.
Chống chỉ ðịnh
Ðang có các dấu hiệu như sốt, nhiễm khuẩn, rối loạn điện giải … (cần ưu tiên điều trị hỗ trợ trước).
Chuẩn bị
Người thực hiện
01 bác sỹ điều trị (ra y lệnh).
02 điều dưỡng được đào tạo về quy trình.
Trang thiết bị
Địa điểm
01 buồng tắm có sen vòi, ủng, áo choàng chống nước cho điều dưỡng sử dụng khi tắm cho người bệnh.
01 buồng thủ thuật (buồng tắm và buồng thủ thuật ở cạnh nhau và có cửa thông nhau).
Điều hòa 2 chiều hoặc quạt sưởi nếu là mùa đông.
Dụng cụ
01 xe đẩy y tế để dụng cụ.
Khay quả đậu, bông, băng, gạc, vải vô khuẩn.
Nỉa có mấu và không mấu, kéo cong, kéo thẳng, găng tay. Nên có sẵn những dụng cụ cầm máu như pince, kìm cầm kim…
Xô dựng đồ bẩn.
Thuốc sử dụng
Các thuốc dùng tại chỗ:
+ Thuốc có tác dụng chống viêm, giảm đỏ, ngứa: Các thuốc có corticoid từ nhẹ đến trung bình, có thể kết hợp với acid salicyle trong trường hợp bong vảy nhiều.
+ Thuốc có tác dụng giữ ẩm: mỡ vaselin, kem dưỡng ẩm, sữa tắm dưỡng ẩm…
+ Việc sử dụng các thuốc do bác sỹ chỉ định theo tính chất tổn thương.
Người bệnh
Giải thích động viên người bệnh hoặc người nhà người bệnh để họ yên tâm hợp tác.
Thử phản ứng thuốc (nếu cần).
Kiểm tra mạch, nhiệt dộ, huyết áp, toàn trạng…
Hồ sơ bệnh án
Ghi chép hồ sơ bệnh án người bệnh trước và sau khi làm thủ thuật (tình trạng toàn thân, tổn thương da, thuốc đã sử dụng).
Các bước tiến hành
Kiểm tra hồ sơ
Xác định đúng người bệnh, kiểm tra lại chẩn đoán và chỉ định điều trị, chăm sóc của bác sỹ.
Kiểm tra người bệnh
Theo dõi tình trạng toàn thân và các dấu hiệu sinh tồn của người bệnh (mạch, huyết áp, nhiệt độ) trước khi tiến hành thủ thuật.
Thực hiện kỹ thuật
Bảo đảm quy định vô khuẩn trong thay băng.
Bác sĩ điều trị đánh giá tổn thương, chỉ định các thuốc dùng tại chỗ.
Tắm cho người bệnh
Tắm và gội đầu cho người bệnh bằng nước sạch và sữa tắm có chứa chất dưỡng ẩm.
Khi tắm gội cần nhẹ nhàng, tránh làm trầy xước.
Nhẹ nhàng thấm khô tổn thương sau tắm.
Sử dụng thuốc tại chỗ
Căn cứ vào diễn biến, tình trạng tổn thương da mà sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Ðiều dưỡng vô trùng chuẩn bị các thuốc dùng tại chỗ:
+ Sau tắm khoảng 3 đến 5 phút, điều dưỡng bôi thuốc dưỡng ẩm lên toàn thân.
+ Sau bôi dưỡng ẩm từ 15 đến 20 phút, bôi thuốc điều trị có chứa corticoid mức độ nhẹ đến trung bình vào tổn thương.
+ Với tổn thương khô nhiều, bong vảy: đắp 1 lớp gạc ẩm (gạc lưới thấm ướt bằng nước cất hoặc nước muối sinh lý 0,9%) ở lớp gạc tẩm vaselin phía ngoài, băng tổn thương.
Đưa người bệnh về giuờng và theo dõi sau thực hiện thủ thuật
Ðưa người bệnh về giường, kiểm tra lại các chỉ số hô hấp, mạch, nhiệt độ, huyết áp của người bệnh và bàn giao cho điều duỡng buồng bệnh.
Theo dõi
Toàn thân
Theo dõi chặt chẽ trạng thái toàn thân, mạch, nhiệt độ, huyết áp.
Tại chỗ
Theo dõi tiến triển tổn thương (mức độ đỏ, phù nề, vảy da…), triệu chứng cơ năng, ghi chép hồ sơ bệnh án.
