Định nghĩa
Nang tuyến nước bọt dưới hàm và dưới lưỡi là nang nhầy, có thể khu trú ở vùng dưới hàm hoặc sàn miệng. Lòng nang chứa dịch nhầy có nguồn gốc từ tuyến nước bọt dưới lưỡi, hoặc tuyến dưới hàm, hoặc tuyến nước bọt phụ ở sàn miệng.
Nguyên nhân
Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh đến nay vẫn chưa rõ ràng, một số tác giả cho rằng cơ chế gây nang là do ống tuyến nước bọt bị tắc, giãn phình.
Chẩn đoán
Chẩn đoán xác định
Lâm sàng
Có khối phồng ở vùng dưới hàm hoặc sàn miệng, kích thước thường khoảng 1-3cm hoặc lớn hơn.
Bề mặt khối phồng có màu tím nhạt, ranh giới rõ.
Niêm mạc mỏng căng, có thể tự vỡ ra dịch nhày trong như lòng trắng trứng có albumin và mucin, dễ nhiễm khuẩn, hay tái phát.
Thể lâm sàng hiếm gặp là nang to đi từ vùng sàn miệng lấn qua cơ hàm móng và biểu hiện thành khối phồng ở vùng cổ.
Cận lâm sàng
X quang thường quy: có thể thấy sỏi ở tuyến hoặc ống tuyến.
Cộng hưởng từ (MRI): thấy khối giảm âm và giảm tỷ trọng ranh giới rõ.
Chẩn đoán phân biệt
Nang tuyến nước bọt dưới hàm và dưới lưỡi có các dấu hiệu lâm sàng khá điển hình và không cần chẩn đoán phân biệt.
Điều trị
Nguyên tắc
Phẫu thuật cắt bỏ nang.
Điều trị cụ thể
Tùy từng trường hợp cụ thể mà có thể áp dụng một trong ba biện pháp điều trị dưới đây:
Phẫu thuật cắt bỏ nang và tuyến nước bọt dưới hàm hoặc dưới lưỡi
Chỉ định:
Nang có kích thước từ nhỏ đến trung bình.
Kỹ thuật
Gây tê tại chỗ.
Rạch niêm mạc bộc lộ nang.
Tách bóc vỏ nang ra khỏi mô xung quanh và lấy toàn bộ nang và tuyến nước bọt dưới hàm hoặc dưới lưỡi.
Khâu đóng niêm mạc.
Kháng sinh.
Phẫu thuật mở thông nang
Chỉ định
Nang có kích thước lớn gây chèn ép, ảnh hưởng đến chức năng và tình trạng toàn thân của bệnh nhân không cho phép phẫu thuật kéo dài.
Kỹ thuật
Gây tê tại chỗ.
Rạch niêm mạc trên nang theo hình múi cam.
Tách bóc lấy bỏ phần niêm mạc miệng hình múi cam giữa hai đường rạch.
Rạch vỏ nang.
Khâu nối từng bên mép vỏ nang với mép niêm mạc sàn miệng, để thông lòng nang ra khoang miệng.
Kháng sinh.
Tiên lượng và biến chứng
Tiên lượng
Phẫu thuật cắt bỏ nang và tuyến nước bọt dưới hàm hoặc dưới lưỡi, hoặc phẫu thuật mở thông nang, nếu thực hiện đúng kỹ thuật thì đều cho kết quả tốt, không tái phát.
Biến chứng
Bội nhiễm: gây sưng tấy vùng sàn miệng và dưới hàm, ảnh hưởng đến chức năng.
Phòng bệnh
Khám sức khỏe răng hàm mặt định kỳ để phát hiện nang sớm và điều trị kịp thời.
