Đại cương
Lạc nội mạc tử cung(LNMTC) tại tầng sinh môn (TSM) hoặc thành bụng là do những tế bào nội mạc tử cung dừng lại tại TSM khi đẻ có cắt TSM hoặc mổ lấy thai mà dừng lại ở thành bụng, phát triển dần và to lên, gây các triệu chứng đau theo chu kỳ kinh.
Chỉ định
Khi khối LNMTC gây đau, khó chịu ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường hay tình dục
Chống chỉ định
Khi khối LNMTC còn quá nhỏ
Khi đang mắc các bệnh nhiễm khuẩn hoặc các bệnh về máu
Khi đang có thai
Chuẩn bị
Người thực hiện
Phụ sản hoặc ngoại
Phương tiện
Bộ tiểu hoặc trung phẫu (những khối LNMTC to và nằm sâu trong tổ chức)
Người bệnh
Khám toàn thân và chuyên khoa để đánh giá tổng thể sức khỏe và phát hiện những chóng chỉ đinh.
Được tư vấn kỹ về bệnh và kỹ thuật cũng như những tai biến có thể xảy ra.
Vệ sinh tại chỗ
Nên mổ sau sạch kinh khoảng 1 tuần.
Hồ sơ bệnh án
Được chuẩn bị theo qui định
Các bước tiến hành
Bóc lnmtc tại thành bụng
Gây tê hoặc tiền mê
Sát khuẩn vùng phẫu thuật.
Trải khăn vô khuẩn
Rạch da theo đường ngang để hạn chế sẹo xấu. Rạch chiều rộng vừa đủ để bóc nang
Dùng kéo phẫu thuật bóc tách vỏ nang xuống tận đáy (cố gắng không làm vỡ nang)
Dùng kìm chắc kẹp cuống nang ở phần đáy, tránh chảy máu
Dùng chỉ Vicryl số 2 hoặc 3 khâu cầm máu kỹ cuống khối LNMTC và ở thành của nang, sau đó khâu đáy và tổ chức dưới da một hoặc hai lớp tùy thuộc tổn thương. Lấy hết đáy tránh máu đọng hoặc chảy máu dưới đáy vết mổ
Đóng da bằng khâu da mũi liền hoặc khâu da mũi rời theo thông thường bằng chỉ tự tiêu hoặc chỉ không tiêu
Sát khuẩn lại vết mổ và bằng lại
Thay băng và cắt chỉ (nếu khâu da bằng chỉ không tiêu) theo qui định thông thường
Bóc lnmtc tại tsm
Bóc sau sạch kinh 1 tuần để chức năng đông máu trở về bình thường và xa kỳ kinh sau vì hành kinh dễ làm cho vết thương bị nhiễm khuẩn, khó liền
Gây tê hoặc tiền mê. Tùy tổn thương mà có thể gây tê đám rối thần kinh thẹn hoặc gây tê tủy sống
Nếu LNMTC ở sâu trong lớp cơ mông hoặc vào đáy chậu hoặc trực tràng thì phải thực hiện ở phòng mổ
Sát khuẩn âm đạo và TSM.
Trải khăn vô khuẩn
Rạch da theo đường ngang hoặc dọc tùy theo vị trí của LNMTC để hạn chế sẹo xấu. Rạch chiều rộng vừa đủ để bóc nang
Dùng kéo phẫu thuật bóc tách vỏ nang xuống tận đáy (cố gắng không làm vỡ nang)
Dùng kìm chắc kẹp cuống nang ở phần đáy, tránh chảy máu
Dùng chỉ Vicryl số 2 hoặc 3 khâu cầm máu kỹ cuống khối LNMTC và ở thành của nang, sau đó khâu đáy và tổ chức dưới da một hoặc hai lớp tùy thuộc tổn thương. Nhớ lấy hết đáy tránh máu đọng hoặc chảy máu dưới đáy vết mổ.
Nếu tổn thương nằm sâu trong lớp cơ mông thì phải khâu nhiều lớp để tránh hở đáy và gãy kim khi khâu
Đóng da bằng khâu da mũi liền hoặc khâu da mũi rời theo thông thường bằng chỉ tự tiêu hoặc chỉ không tiêu
Sát khuẩn lại vết mổ và bằng lại
Thay băng và cắt chỉ (nên khâu da bằng chỉ không tiêu) theo qui định thông thường
Theo dõi
Theo dõi xem băng có bị thấm máu không
Vết mổ có bị bầm tím do máu
Sưng đỏ do viêm nhiễm
Dặn người bệnh vệ sinh TSM ngày 2 lần hoặc sau đại tiểu tiện, sau đó lau khô
Tai biến và xử trí
Nếu chảy máu vết mổ nhiều thì khâu tăng cường để cầm máu
Nếu tụ máu thì để 3-4 ngày sau, cắt nới 1 mũi chỉ và nặn dịch máu ra rồi rửa và thay băng bằng nước Oxy già
Nếu nhiễm khuẩn vết mổ thì tăng liều thuốc kháng sinh
Bóc LNMTC ở đáy chậu hoặc sát vùng hậu môn có thể làm tổn thương đến trực tràng: thấy phân và niêm mạc đỏ. Xử trí là bóc tách thành trực tràng và thành âm đạo. Khâu thành trực tràng mép lộn vào lòng trực tràng. Khâu thành âm đạo mũi rời hoặc khâu vắt, mũi nằm trong âm đạo. Ăn nhẹ hoặc nhịn ăn tùy thuộc tổn thương vào trực tràng nhiều hay ít.
