Đại cương
Điều trị sẹo lồi bằng tiêm triamcinolon trong thương tổn là kỹ thuật tiêm thuốc triamcinolon vào trong thương tổn sẹo nhằm làm mềm và làm xẹp sẹo.
Chỉ định
Sẹo lồi.
Chống chỉ định
Người bệnh không đồng ý hoặc không hợp tác điều trị.
Hội chứng Cushing hoặc giả Cushing.
Rối loạn kinh nguyệt kéo dài.
Trứng cá nặng.
Loét dạ dày, tá tràng đang tiến triển, đang điều trị bằng thuốc corticoid.
Bệnh toàn thể nặng, tăng huyết áp, đái tháo đường, suy tim, suy hô hấp.
Người bệnh đang nhiễm trùng cấp, lao phổi, nhiễm nấm, suy giảm miễn dịch nặng.
Vùng da điều trị đang chiếu xạ.
Phụ nữ có thai/cho con bú.
Sẹo đang loét, chảy máu hay nhiễm trùng.
Chuẩn bị
Nơi thực hiện
Phòng thủ thuật đủ rộng (diện tích trên 12m2), kín đáo, được tiệt trùng (tia cực tím).
Đảm bảo các điều kiện: Ánh sáng: 300-700 lux, nhiệt độ: 21-24°C, độ ẩm: 60-70%.
Người thực hiện
Bác sĩ: 1 người.
Điều dưỡng được đào tạo về quy trình: 1 người.
Trang thiết bị, dụng cụ, thuốc, vật tư tiêu hao
Trang thiết bị: Bơm tiêm áp lực, Máy chụp hình.
Dụng cụ: Khay quả đậu, pince, kéo, bơmtiêm 1ml, bơm tiêm 5ml…
Thuốc: Natri clorua 0,9%, Povidin, cồn 70°, lidocain 2%, Triamcinolon 40mg/ml.
Vật tư tiêu hao: Bông, gạc, găng vô trùng.
Người bệnh
Được tư vấn về phương pháp, qui trình điều trị: sự cần thiết, hiệu quả, tai biến…
Tư vấn về tác dụng phụ của phương pháp này (rong kinh, teo da, dãn mạch…).
Tâm lý ổn định, sẵn sàng điều trị.
Hồ sơ bệnh án (người bệnh nội trú), phiếu điều trị (người bệnh ngoại trú)
Phiếu chỉ định, phiếu chuẩn bị, giấy cam kết, xét nghiệm nếu có.
Ảnh thương tổn người bệnh trước và sau thủ thuật.
Các bước tiến hành
Nhóm làm thủ thuật
Trang phục bảo hộ: Mặc áo, đội mũ, đeo kính, khẩu trang.
Rửa tay hoặc sát trùng tay nhanh, đi găng vô trùng.
Kiểm tra người bệnh
Đúng người bệnh, đúng thương tổn cần điều trị;
Người bệnh nằm trên bàn, tư thế thoải mái, phù hợp để tiến hành thủ thuật. Chụp hình sẹo trước và sau điều trị.
Pha thuốc
Thuốc tiêm triamcinolon 16mg/ml.
Có thể pha thuốc với xylocaine 2% để có được dung dịch với hàm lượng thuốc triamcinolon từ 20 đến 40 mg/ml.
Vô trùng
Sát trùng rộng vùng điều trị bằng povidin 10% hoặc chlorhexidin 2%, cồn 70…
Trải toan có lỗ vô khuẩn che phủ xung quanh, bộc lộ vùng điều trị.
Tiêm thuốc
Đâm kim cách bờ sẹo 2mm, luồn kim bên trong và song song với mặt sẹo. Tiêm chậm từng điểm cách nhau 0,5cm. Thể tích: 0,5ml/1cm2. Liều tối đa: 80mg/lần.
Bác sĩ tiến hành tiêm thuốc trong sẹo lồi đến khi bề mặt sẹo trở nên nhạt màu hoặc hơi trắng.
Sát trùng và làm sạch vùng điều trị
Làm sạch vùng điều trị bằng gạc với NaCl 0,9% hoặc Oxy già 2% thể tích.
Sát trùng vùng điều trị bằng povidin 10% hoặc chlorhexidin 2%, cồn 70…
Bôi thuốc và băng thương tổn
Đặt gạc vô trùng, khô lên vùng tiêm, ấn nhẹ và giữ đến khi hết chảy máu;
Bôi kem/mỡ kháng sinh hoặc các chất sát trùng khác.
Theo dõi
Theo dõi 30 phút. Sau 30 phút người bệnh ổn định có thể ra về.
Toàn trạng: phát hiện sớm sốc phản vệ, theo dõi chức năng sống và rối loạn khác.
Tại chỗ: tình trạng chảy máu, co thắt mạch, tình trạng phù nề và các rối loạn khác.
Xử trí tai biến
Báo bác sĩ ngay khi có tai biến.
Sốc phản vệ: kiểm soát chức năng sống, xử trí ngay theo phác đồ sốc phản vệ.
Tai biến khác: tuỳ theo loại và mức độ, khi ổn định chuyển chuyên khoa điều trị.
Loét sau tiêm: thay băng hàng ngày, kháng sinh tại chỗ, toàn thân (nếu cần).
Trứng cá do thuốc, rối loạn kinh nguyệt năng, loét dạ dày: ngừng điều trị.
Teo da xung quanh: tránh tiêm thuốc ra ngoài sẹo.
Liệu trình
Tiêm 4-10 lần/đợt; mỗi lần cách nhau 4 tuần.
Sau 4 lần tiêm không cải thiện: ngừng tiêm.
