Đại cương
Soi thanh khí phế quản là đưa ống soi cứng hoặc mềm vào thanh khí và phế quản để thăm khám chẩn đoán và làm các thủ thuật.
Chỉ định
Dị vật đường thở.
Ho ra máu.
Dãn phế quản.
Cắt hạt xơ, polyp dây thanh âm.
Bấm sinh thiết khối u ở thanh quản để chẩn đoán.
Nấm phế quản.
Viêm phế quản mủ.
U phế quản, khí quản.
Khó thở sau phẫu thuật.
Chấn thương thanh khí quản (soi bằng ống mềm).
Chống chỉ định
Người bệnh từ chối soi.
Suy tim nặng.
Lao phổi đang tiến triển.
Dãn quai động mạch chủ thì chống chỉ định với ống soi cứng.
Khối u ở thanh quản che lấp thanh quản gây khó thở thanh quản từ độ II trở lên.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa cấp I Tai Mũi Họng có kinh nghiệm nội hô hấp.
Phương tiện
Máy soi phế quản cứng, máy soi phế quản mềm, máy hút, oxy, thuốc gây tê tại chỗ, kẹp sinh thiết, kẹp gắp dị vật.
Người bệnh
Khám toàn thân.
Làm các xét nghiệm cơ bản máu, nước tiểu, chụp phổi trừ trường hợp cấp cứu khó thở do dị vật có thể làm sau.
Cho người bệnh uống thuốc an thần tối hôm trước soi, sáng hôm soi nhịn ăn uống, lấy mạch, nhiệt độ.
Giải thích trước soi và ký giấy cam đoan thực hiện kỹ thuật.
Hồ sơ bệnh án
Theo quy định của Bộ Y tế.
Các bước tiến hành
Có thể gây mê hoặc gây tê.
Đưa ống soi vào thanh quản.
Đưa ống soi vào khí quản.
Vào phế quản phải hoặc trái, lần lượt tìm các nhánh phế quản thùy.
Nếu thấy dị vật dùng kẹp gắp ra (chọn loại kẹp phù hợp với tính chất dị vật).
Nếu thấy u dùng kẹp sinh thiết, sinh thiết 1 mảnh u.
Theo dõi
Trong khi soi: mạch, huyết áp, nhịp thở, theo dõi sắc da và niêm mạc.
Sau khi soi: khó thở, mạch, nhiệt độ, huyết áp.
Tai biến và xử trí
Trong khi soi
Dị ứng các thuốc gây tê tại chỗ: xử trí theo quy trình chống dị ứng và sốc phản vệ.
Phản xạ co thắt thanh quản: dự phòng bằng gây tê thật tốt thanh khí quản. Khi bắt đầu dấu hiệu co thắt ngừng ngay các thủ thuật, cho người bệnh thở oxy, khi có co thắt tiêm thuốc dãn cơ, đặt nội khí quản, hô hấp hỗ trợ. – Phản xạ ngừng tim đột ngột.
Chảy máu: cầm máu tại chỗ
Suy hô hấp cấp do dị vật bít tắc phế quản: nhanh chóng lấy dị vật và hô hấp hỗ trợ.
Sau khi soi
Khó thở thanh quản do sang chấn phù nề thanh quản: cho thuốc chống phù nề, thở oxy, nếu cần mở khí quản.
Sốt cao, da xanh tái: đề phòng sau soi nhỏ mũi bằng adrenalin 0,1%, theo dõi nhiệt độ 30 phút 1 lần, cho hạ nhiệt độ, thở oxy, an thần, hồi sức, nếu cần đặt nội khí quản và thở máy.
