Là động tác vận động do chính người bệnh thực hiện mà không cần có sự trợ giúp. Đây là phương pháp phổ biến chủ động và có hiệu quả nhất, nhằm mục đích duy trì và tăng tầm vận động của khớp, tăng sức mạnh của cơ.
Chỉ định
Người bệnh đã tự thực hiện được vận động.
Kết quả thử cơ từ bậc 2 trở lên, cần làm tăng sức mạnh của cơ.
Chống chỉ định
Người bệnh sau nhồi máu cơ tim cấp. Tình trạng tim mạch không ổn định.
Khi vận động khớp sẽ làm tổn thương phần khác của cơ thể.
Ngay sau phẫu thuật khớp, gân, cơ, dây chằng hoặc vá da ngang qua khớp.
Gãy xương, trật khớp chưa xử trí.
Chuẩn bị
Người thực hiện:
Bác sỹ chuyên khoa phục hồi chức năng, kỹ thuật viên vật lý trị liệu, người được đào tạo chuyên khoa nhà người bệnh và người bệnh đã được tập huấn.
Phương tiện: bài tập, dụng cụ, gậy, ròng rọc, túi cát, dây cao su, tạ tay.
Người bệnh
Lượng giá người bệnh để xác định loại tập vận động cần áp dụng.
Người bệnh ở tư thế thoải mái, không ảnh hưởng đến tầm vận động của các khớp và chi, đã được giải thích về mục đích, thời gian, mức độ, kỹ thuật tập luyện.
Hồ sơ bệnh án:
Bệnh án và phiếu điều trị chuyên khoa.
Chẩn đoán bệnh chính, chẩn đoán phục hồi chức năng.
Chỉ định phương pháp tập.
Phiếu thử cơ bằng tay, phiếu theo dõi kết quả tập.
Các bước tiến hành
Người bệnh: tư thế thoải mái, phù hợp với mục đích, kỹ thuật và các phần của cơ thể cần tập, cho phép vận động các khớp, chi trong tầm vận động bình thường.
Động viên người bệnh chủ động vận động hết tầm vận động.
Người hướng dẫn tập: tư thế thoải mái thuận tiện cho các thao tác, làm động tác mẫu hướng dẫn người bệnh tập.
Kỹ thuật: tập vận động theo các mẫu và tầm vận động bình thường của khớp, chi, phần cơ thể.
Mỗi động tác lặp lại nhiều lần tùy theo khả năng người bệnh. Thời gian tập và mức độ vận động vận tăng dần, bắt đầu từ 5 đến 10 vận động. Vận động hết tầm là vận động bình thường cho phép. Mỗi ngày tập 1 đến 2 lần.
Theo dõi
Trong khi tập: chất lượng của vận động, phản ứng của người bệnh, mạch, huyết áp, nhịp thở.
Sau khi tập: mạch, huyết áp, nhịp thở, đau kéo dài qua 3 4 giờ sau tập coi như tập quá mức, tiến triển của vận động.
Tai biến và xử trí
Trong khi tập
Đau: không vận động quá tầm vận động cho phép của khớp hoặc phần cơ thể cần tập.
Gãy xương, trật khớp: ngừng tập, xử trí gãy xương, trật khớp.
Hạ huyết áp, ngừng tim, ngừng thở: ngừng tập, cấp cứu hạ huyết áp, ngừng tim, ngừng thở.
Sau khi tập: đau kéo dài quá 3 4 giờ sau khi tập, do tập quá mức, tạm thời ngừng tập cho đến khi hết đau rồi tiếp tục tập trở lại.
