Tập thụ động là hình thức tập được thực hiện bởi lực tác động bên ngoài do người tập hoặc các dụng cụ trợ giúp. Vận động thụ động nghĩa là phần cơ thể được vận động không có sự tham gia làm động tác vận động co cơ chủ động của người bệnh.
Kỹ thuật này được làm khi người bệnh không tự thực hiện được động tác vận động của mình.
Chỉ định
Khi người bệnh không tự làm được động tác vận động.
Chống chỉ định
Khi có nguy cơ biến chứng do vận động thụ động gây ra:
Gãy xương, can xương độ I hoặc II.
Các chấn thương mới (1-2 ngày đầu).
Nguy cơ gãy xương như u xương, lao xương, lao khớp.
Viêm khớp nhiễm khuẩn, tràn máu, tràn dịch khớp.
Các vết thương phần mềm quanh khớp chưa liền sẹo.
Chuẩn bị
Người thực hiện: bác sỹ Phục hồi chức năng, kỹ thuật viên Vật lý trị liệu và những người đã được hướng dẫn thành thạo được đào tạo chuyên khoa.
Phương tiện: bàn tập và các dụng cụ hỗ trợ cho tập luyện như gậy, ròng rọc, nẹp, túi cát…
Người bệnh: được giải thích về mục đích, phạm vi, mức độ.
Hồ sơ bệnh án: Bệnh án và phiếu điều trị chuyên khoa ghi chép đầy đủ tình trạng người bệnh từ lúc bắt đầu đến phục hồi chức năng và theo dõi quá trình tiến triển.
Các bước tiến hành
Tư thế người bệnh thoải mái phù hợp với khớp cần tập.
Không dùng lực bắt khớp cần tập vận động.
Người làm kỹ thuật thực hiện vận động theo mẫu, theo tầm vận động bình thường của khớp, đoạn chi hoặc phần cơ thể đó.
Tần suất Thời gian một lần tập 15-20 phút cho một khớp, 1- 2 lần/ ngày, tùy theo bệnh cảnh lâm sàng và tình trạng thực tế của người bệnh.
Theo dõi
Trong khi tập
Phản ứng của người bệnh: khó chịu, đau.
Các dấu hiệu chức năng sống: mạch, huyết áp, nhịp thở.
Các thay đổi bất thường: nhiệt độ, màu sắc đoạn chi, tầm vận động, chất lượng vận động.
Sau khi tập
Các dấu hiệu sống: mach, huyết áp, nhịp thở, tình trạng toàn thân chung.
Khó chịu, đau kéo dài quá 3 giờ coi như tập quá mức.
Nhiệt độ, mằu sắc da, tầm vận động, chất lượng vận động của đoạn chi cần tập.
Tai biến và xử trí
Trong khi tập
Đau: không tập vận động vượt quá tầm vận động bình thường của khớp hoặc chi đó.
Hạ huyết áp, ngừng tim, ngừng thở, gãy xương, trật khớp: ngừng tập và xử trí cấp cứu ngay.
Sau khi tập: xử trí phù hợp với tai biến xảy ra.
