KHÁNG THỂ KHÁNG CARDIOLIPIN
(Anticorps anticardiolipine / Anticardiolipin Antibody [ACA], cardiolipin Antibodies)
NHẮC LẠI SINH LÝ
Kháng thể kháng cardiolipin là dạng thường gặp nhất của kháng thể kháng phospholipid. Kháng thể này đóng vai trò quan trọng trong quá trình cầm máu của cơ thể, Khi cơ thể tạo các tự kháng thể chống lại cardiolipin của chính bản thân cơ thể (kháng thể kháng cardiolipin [ACA]), BN có nguy cơ cao bị tình trạng huyết khối mạch (thrombosis) tái phát.
Có 3 týp kháng thể kháng cardiolipin là IgG, IgM và IgA.
MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM
1. Để phát hiện hay để làm bilan đánh giá BN bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống.
2. Để phát hiện chất chống đông lưu hành (anticoagulant ciculant).
3. Để đánh giá thăm dò ở các phụ nữ bị xảy thai tự nhiên tái phát không rõ nguyên nhân.
CÁCH LẤY BỆNH PHẨM
XN được thực hiện trên huyết thanh (định lượng các IgG và IgM được thực hiện theo phương pháp ELISA).
Không nhất thiết cần yêu cầu BN phải nhịn ăn trước khi lấy máu XN.
GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG
1. Kháng thể cardiolipin loại IgG
– Âm tính:
– Nghi ngờ: 10 – 40 GPL.
– Dương tính cao: > 40 GPL.
2. Kháng thể cardiolipin loại IgM
– Âm tính:
– Nghi ngờ: 12 – 40 MPL.
– Dương tính cao: > 40 MPL.
3. Kháng thể cardiolipin loại IgA
– Âm tính:
– Nghi ngờ: 12 – 40 APL.
– Dương tính cao: > 40 APL.
TĂNG NỒNG ĐỘ KHÁNG THỂ KHÁNG CARDIOLIPIN
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
– Hội chứng có kháng thể kháng phospholipid (antiphospholipid syndrome).
– Ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn.
– Viêm khớp vảy nến (psoriatic arthritis).
– Viêm khớp dạng thấp.
– Hội chứng Sjogren.
– Bệnh lupus ban đỏ hệ thống.
CÁC YẾU TỐ GÓP PHẦN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM
– Gần đây hay tiền sử bị giang mai có thể khiến kết quả XN tìm kháng thể kháng cardiolipin dương tính giả.
– Các thuốc có thể gây XN tìm kháng thể kháng cardiolipin dương tính là: thuốc chống co giật, kháng sinh, hydralazine, thuốc ngừa thai dạng uống, phenothiazine, procainamide.
LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM TÌM KHÁNG CARDIOLIPIN
– XN quan trọng để thăm dò và xác định nguyên nhân huyết khối, giảm số lượng tiểu cầu: Hội chứng có kháng thể kháng phospholipid.
– XN rất hữu ích và quan trọng trong đánh giá ở các phụ nữ bị sảy thai tự nhiên tái phát nhiều lần: Hội chứng Soulier và Boffa.
– XN rất hữu ích để đánh giá các bệnh nhân bị lupus ban đỏ hệ thống: Tăng nồng độ kháng thể kháng cardiolipin thường gặp ở các BN bị bệnh lupus ban đỏ hệ thống bất kể các BN này có chất chống đông lưu hành typ lupus hay không.
CÁC CẢNH BÁO LÂM SÀNG
Các BN có kháng thể kháng cardiolipin dương tính cần được thảo luận chỉ định dùng dự phòng huyết khối bằng aspirin liều thấp.
