Mục đích và nguyên lý
Mục đích
Phát hiện kháng thể HBc-IgM trong huyết thanh (huyết tương).
Nguyên lý
Dựa trên nguyên lý của kỹ thuật ELISA (miễn dịch gắn enzym) (VD).
Chuẩn bị
Người thực hiện
Người thực hiện: Cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên ngành Vi sinh.
Người nhận định và phê duyệt kết quả: Cán bộ xét nghiệm có trình độ đại học hoặc sau đại học về chuyên ngành Vi sinh.
Phương tiện, hóa chất
Phương tiện, hóa chất như ví dụ dưới đây hoặc tương đương.
Trang thiết bị
Dàn máy ELISA.
Máy ly tâm thường.
Tủ âm sâu (-20ºC) (nếu có).
Tủ lạnh 2ºC – 8ºC.
Micropipette 100 µl, 1000 µl.
Giá đựng ống máu.
Bộ pipetman 8 kênh (nếu có).
Ống đong có vạch dung tích 25ml, 100ml, 1000ml.
Dụng cụ, hóa chất và vật tư tiêu hao (bao gồm nội kiểm, ngoại kiểm)
Định mức sinh phẩm và vật tư tiêu hao cho 3 mẫu/lần thực hiện (VD).
|
STT |
Chi phí hóa chất, vật tư tiêu hao |
Đơn vị |
Số lượng |
|
|
1 |
Bông |
Kg |
0,001 |
|
|
2 |
Dây garô |
Cái |
0,001 |
|
|
3 |
Tube đựng bệnh phẩm |
Cái |
1,000 |
|
|
4 |
Sinh phẩm chẩn đoán |
Test |
1,000 |
|
|
5 |
Khấu hao sinh phẩm cho chạy chứng, kiểm tra chất lượng |
Test |
1,600 |
|
|
6 |
Chứng ngoại kiểm âm (nếu có) |
ml |
0,033 |
|
|
7 |
Chứng ngoại kiểm dương (nếu có) |
ml |
0,033 |
|
|
8 |
Ngoại kiểm (nếu có)* |
|
0,020 |
|
|
9 |
Nước cất |
ml |
2,000 |
|
|
10 |
Đầu côn 1000 µl |
Cái |
1,000 |
|
|
11 |
Đầu côn 200 µl |
Cái |
3,000 |
|
|
12 |
Giấy thấm |
Cuộn |
0,100 |
|
|
13 |
Giấy xét nghiệm |
Tờ |
2,000 |
|
|
14 |
Sổ lưu kết quả xét nghiệm |
Tờ |
0,001 |
|
|
15 |
Bút viết kính |
Cái |
0,020 |
|
|
16 |
Bút bi |
Cái |
0,010 |
|
|
17 |
Mũ |
Cái |
0,020 |
|
|
18 |
Khẩu trang |
Cái |
0,020 |
|
|
19 |
Găng tay |
Đôi |
0,100 |
|
|
20 |
Găng tay xử lý dụng cụ |
Đôi |
0,020 |
|
|
21 |
Quần áo bảo hộ |
Bộ |
0,005 |
|
|
22 |
Dung dịch nước rửa tay |
ml |
8,000 |
|
|
23 |
Cồn sát trùng tay nhanh |
ml |
1,000 |
|
|
24 |
Dung dịch khử trùng |
ml |
10,000 |
|
|
25 |
Khăn lau tay |
Cái |
0,010 |
|
* Ghi chú: Chi phí ngoại kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình ngoại kiểm (EQAS) ) là 1/50 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lần ngoại kiểm trung bình 2 lần/1 năm).
Bệnh phẩm
Huyết thanh hoặc huyết tương của người bệnh.
Phiếu xét nghiệm
Điền đầy đủ thông tin theo mẫu phiếu yêu cầu.
Các bước tiến hành
Các bước tiến hành thực hiện theo phương tiện, hóa chất được ví dụ ở trên.
Lấy bệnh phẩm
Theo đúng quy định của chuyên ngành Vi sinh (xem phụ lục 2).
Từ chối những bệnh phẩm không đạt yêu cầu (xem phụ lục 6).
Tiến hành kỹ thuật
Bộ sinh phẩm MONOLISA Anti – HBc IgM PLUS Bio-Rad (VD).
|
Các bước |
Xét nghiệm định tính HBc IgM |
|
1. |
Chuẩn bị sinh phẩm, sơ đồ nhỏ mẫu. Chuẩn bị dung dịch rửa. |
|
2. |
Pha loãng bệnh phẩm trong dung dịch pha loãng bệnh phẩm theo quy trình hướng dẫn của nhà sản xuất. |
|
3. |
Rửa giếng phản ứng theo hướng dẫn quy trình. |
|
4. |
Nhỏ chứng và bệnh phẩm theo thứ tự hướng dẫn. |
|
5. |
Ủ khay phản ứng trong thời gian và nhiệt độ theo hướng dẫn. |
|
6. |
Rửa khay phản ứng bằng chương trình theo quy trình hướng dẫn của nhà sản xuất. |
|
7. |
Chuẩn bị dung dịch cộng hợp. Nhỏ dung dịch cộng hợp vào các giếng. |
|
8. |
Ủ tấm phản ứng ở nhiệt độ thích hợp trong thời gian quy định theo hướng dẫn của nhà sản xuất. |
|
9. |
Rửa khay phản ứng bằng chương trình theo quy trình hướng dẫn của nhà sản xuất. |
|
10. |
Pha dung dịch cơ chất và nhỏ vào mỗi giếng. Để ở nhiệt độ phòng (18ºC – 30ºC) và tránh ánh sáng theo hướng dẫn. |
|
11. |
Dừng phản ứng. |
|
12. |
Đọc KQ ở bước sóng 450/620 – 700nm bằng máy đo mật độ quang. |
Nhận định kết quả
Điều kiện
Giá trị trung bình chứng dương phải ≥ 0.400.
Nếu một giá trị của chứng dương nằm ngoài giới hạn này hoặc sai khác trên 25% giá trị trung bình, cần phải tính lại lần nữa với hai giá trị chứng dương còn lại.
Giá trị trung bình chứng âm phải ≤ 0.100.
Kết quả và báo cáo
Tính giá trị trung bình của chứng âm (OD R3):
_____
ODR3 = Tổng của OD R3/3 ______
Tính giá trị trung bình của chứng dương (OD R4):
_____
ODR4 = Tổng của OD R4/3
tính giá trị ngưỡng (co)
_____ _______
CO = OD R3 + (OD R4/7)
giá trị của thử nghiệm
tính tỉ số mẫu
Tỉ số mẫu = OD mẫu/CO.
giải thích kết quả
Các mẫu có tỉ số mẫu nhỏ hơn 1 được coi là âm tính với anti-HBc IgM.
Các mẫu có tỉ số mẫu ≥ 1 được coi là dương tính với anti-HBc IgM.
Những sai sót và xử trí
Sai sót
Có thể xảy ra hiện tượng âm tính giả hoặc dương tính giả, thông thường do:
Thực hiện sai các bước trong quy trình hướng dẫn.
Chứng âm và những mẫu bệnh phẩm âm tính bị nhiễm chéo bởi huyết thanh/huyết tương có nồng độ kháng thể cao.
Cơ chất bị nhiễm bởi các tác nhân oxy hoá (thuốc tẩy, ion kim loại v.v…).
Dung dịch dừng phản ứng bị nhiễm bẩn.
Xử trí
Tuân thủ đúng các bước quy trình hướng dẫn của nhà sản xuất và hướng dẫn về độ ổn định hóa chất xét nghiệm trong bộ sinh phẩm sử dụng.
Kiểm tra và vệ sinh máy rửa thường xuyên trước và sau khi làm xét nghiệm.
Chia hóa chất (chất cộng hợp, dung dịch hiện màu và dừng phản ứng) vào ống nghiệm sạch trước mỗi lần nhỏ.
