Nội dung

Mycobacterium leprae nhuộm soi

Mục đích và nguyên lý

Mục đích

Phát hiện các trực khuẩn Mycobacterium leprae còn gọi là Bacillus Hansen (BH) bền vững với acid. 

Nguyên lý

Do đặc tính kháng acid của Mycobacterium leprae nên khi được nhuộm bằng thuật nhuộm Ziehl-Neelsen và soi dưới kính hiển vi quang học, hình ảnh của Mycobacterium leprae sẽ có màu đỏ, các vi khuẩn và các tế bào (nếu có) không có đặc tính kháng acid sẽ xanh.

Chuẩn bị

Người thực hiện

Người thực hiện Cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên ngành Vi sinh.

Người nhận định và phê duyệt kết quả: Cán bộ xét nghiệm có trình độ đại học hoặc sau đại học về chuyên ngành Vi sinh.

Phương tiện, hóa chất

Phương tiện, hóa chất như ví dụ dưới đây hoặc tương đương.

Trang thiết bị

Tủ an toàn sinh học cấp 2. 

Kính hiển vi quang học.

Dụng cụ sấy lam (nếu có).

Cán dao rạch da số 3 (Inox).

Dụng cụ, hóa chất và vật tư tiêu hao (bao gồm nội kiểm, ngoại kiểm)

STT

Chi phí hóa chất, vật tư tiêu hao

Đơn vị

Số lượng

1

Lưỡi dao rạch da số 15

Cái

2,000

2

Lam kính

Cái

2,000

3

Dầu soi kính

ml

1,000

4

Xylen lau kính

ml

1,000

5

Dung dịch fuchsin 1%

ml

5,000

6

Dung dịch cồn tẩy HCL 1%

ml

10,000

7

Dung dịch xanh methylen 0,2%

ml

5,000

8

Bông

Kg

0,001

9

Cồn 90 độ (vệ sinh dụng cụ)

ml

10,000

10

Đèn cồn

Cái

0,0001

11

Panh

Cái

0,0001

12

Khay đựng bệnh phẩm

Cái

0,0001

13

Hộp vận chuyển bệnh phẩm

Cái

0,0001

14

Cái

0,020

15

Khẩu trang

Cái

0,200

16

Găng tay xử lý dụng cụ

Đôi

0,0200

17

Quần áo bảo hộ

Bộ

0,0010

18

Hộp đựng dung dịch khử khuẩn ngâm lưỡi dao

 

 

19

Bút viết kính

Cái

0,020

20

Bút bi

Cái

0,010

21

Bật lửa

Cái

0,010

22

Sổ lưu kết quả xét nghiệm

Tờ

0,01

23

Cồn sát trùng tay nhanh

ml

2,000

24

Dung dịch nước rửa tay

ml

8,000

25

Khăn lau tay

Cái

0,300

26

Giấy trả kết quả xét nghiệm

Tờ

2,000

27

QC (nếu thực hiện) *

 

0,1

28

EQAS (nếu thực hiện) *

 

0,005

* Ghi chú: 

Chi phí nội kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình nội kiểm (QC) là 1/10 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lượng ≥ 10 mẫu cho 1 lần tiến hành kỹ thuật).

Chi phí ngoại kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình ngoại kiểm (EQAS) là 1/200 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lần ngoại kiểm trung bình 2 lần/1 năm).

Bệnh phẩm

Chất tiết và tế bào dưới da ở vị trí: Dái tai, tổn thương. 

Phiếu xét nghiệm

Điền đầy đủ thông tin theo mẫu yêu cầu.

Các bước tiến hành

Các bước tiến hành thực hiện theo phương tiện, hóa chất được ví dụ ở trên.

Lấy bệnh phẩm

Theo đúng quy định của chuyên ngành Vi sinh (Xem Phụ lục 1 và Phụ lục 6).

Tiến hành kỹ thuật

chuẩn bị tiêu bản.

nhuộm fuchsin.

tẩy màu bằng dung dịch cồn acid.

nhuộm nền bằng dung dịch xanh methylene.

Nhận định kết quả

BH có hình ảnh trực khuẩn mảnh, hơi cong, bắt màu đỏ đứng riêng lẻ hay xếp đôi hoặc từng đám trên nền xanh. Đếm số lượng BH và ghi kết quả như bảng sau:

Số lượng BH

Kết quả

Phân loại

Có từ 1-10 BH/ 100 vi trường

Dương tính

BH 1 (+)

Có từ 1-10 BH/ 10 vi trường

Dương tính

BH 2 (+)

Có từ 1-10 BH/ 1 vi trường

Dương tính

BH 3 (+)

Có từ 1-100 BH/ 1 vi trường

Dương tính

BH 4 (+)

Có từ 100 -1000 BH/ 1 vi trường

Dương tính

BH 5 (+)

Có >1000 BH/ 1 vi trường

Dương tính

BH 6 (+)

Không thấy BH/ 100 vi trường

Âm tính

 

Lưu ý: 1 dòng lam tương đương 100 vi trường. Soi ít nhất 3 dòng. 

Những sai sót và xử trí

Bệnh phẩm

Phòng xét nghiệm sẽ yêu cầu lấy lại bệnh phẩm khi phát hiện bệnh phẩm lấy, vận chuyển, bảo quản không đúng qui định. Nếu lâm sàng vẫn yêu cầu, phòng xét nghiệm sẽ thông báo mức độ kém chính xác của kết quả xét nghiệm. 

Kỹ thuật

BH nhạt màu có thể do tẩy quá lâu hoặc nhuộm chưa đủ (thời gian, sức nóng). 

Nếu BH tối màu có thể do nhuộm nền quá lâu.

Mỗi mẻ nhuộm không nên quá 12 tiêu bản, các tiêu bản để cách nhau ít nhất 1 cm.