ĐỊNH LƯỢNG TARCROLIMUS
NGUYÊN LÝ
Tarcrolimus là thuốc ức chế miễn dịch chống thải ghép ở người bệnh ghép tạng.
Tarcrolimus trong máu toàn phần được định lượng theo nguyên lý miễn dịch cạnh tranh một bước sử dụng công nghệ hóa phát quang.
Định lượng Tacrolimus là xét nghiệm miễn dịch chậm một bước để định lượng tacrolimus trong máu toàn phần: Trước khi thực hiện định lượng trên máy, bước tiền xử lý thủ công được thực hiện với mẫu máu toàn phần được chiết tách với thuốc thử kết tủa và ly tâm. Chất nổi bề mặt được đem đi phân tích trên máy.
Mẫu đã qua tiền xử lý, dung dịch pha loãng thuốc thử và vi hạt thuận từ phủ antitacrolimus được kết hợp lại để tạo hỗn hợp phản ứng. Tacrolimus có trong mẫu thử gắn với các vi hạt phủ anti-tacrolimus. Sau khi làm chậm lại, chất kết hợp tacrolimus có đánh dấu acridinium (chất có khả năng phát quang) được thêm vào hỗn hợp phản ứng. Chất kết hợp tacrolimus có đánh dấu acridinium cạnh tranh với các điểm chưa kết nối trên vị hạt. Kết quả của phản ứng hóa phát quang được tính bằng đơn vị ánh sáng tương đương (RLU). Sự tương quan gián tiếp giữa lượng tacrolimus trong mẫu và RLUs sẽ được bộ phận quang học trong máy phát hiện.
CHUẨN BỊ
Người thực hiện
1 cán bộ đại học, 1 kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.
Phương tiện, hóa chất
Phương tiện: Máy xét nghiệm rchitect.
Hóa chất: Hóa chất tiền xử lý và tách chiết Tarcrolimus. Hóa chất xét nghiệm Tarcrolimus, chất chuẩn Tarcrolimus, chất kiểm tra chất lượng Tarcrolimus.
Người bệnh
Người bệnh cần được giải thích về mục đích của việc lấy máu để làm xét nghiệm. Tùy theo yêu cầu mà có thể lấy máu định lương Tarcrolimus ở những thời điểm khác nhau.
Phiếu xét nghiệm
Phiếu xét nghiệm cần ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, khoa phòng, chẩn đoán của người bệnh và ghi rõ chỉ định xét nghiệm
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Lấy bệnh phẩm
Chỉ sử dụng mẫu máu toàn phần thu thập trong ống EDT cho xét nghiệm Tarcrolimus. Phải ghi rõ thời điểm lấy mẫu và lần cuối sử dụng Tarcrolimus lên ống đựng mẫu.
Các chất chống đông dạng lỏng có thể có làm loãng bệnh phẩm dẫn đến giảm nồng độ Tarcrolimus của người bệnh.
Bệnh phẩm ổn đinh đến 7 ngày ở nhiệt độ 2-8°C. Nếu xét nghiệm được thực hiện sau hơn 7 ngày cần bảo quản đông lạnh (-10°C hoặc lạnh hơn). Mẫu bệnh phẩm bảo quản đông lạnh có thể lưu giữ trên 90% trong 6 tháng nhưng mất 46% trong 9 tháng. Không bảo quản mẫu đã tiền xử lý.
Bệnh phẩm chỉ rã đông 1 lần và phải trộn kỹ trước khi tiền xử lý.
Tiến hành kỹ thuật
Máy phân tích cần chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện phân tích mẫu: Máy đã được chuẩn với xét nghiệm Tarcrolimus. Kết quả kiểm tra chất lượng với xét nghiệm Tarcrolimus đạt yêu cầu không nằm ngoài dải cho phép và không vi phạm luật kiểm tra chất lượng.
Xét nghiệm Tarcrolimus yêu cầu phải thực hiện bước tiền xử lý bệnh phẩm bằng tay theo quy trình sau:
Bước 1. Lắc đều mẫu (mẫu bệnh phẩm, control, Calibrator) bằng cách nhẹ nhàng lộn các ống 5-10 lần.
Bước 2. Hút chính xác 200 µl mỗi mẫu vào ống ly tâm ngay sau khi lắc mẫu. Dùng mỗi ống cho 1 mẫu.
Ghi chú: Dùng đầu pippette mới cho mẫu mới, không lau đầu tip, không hút quá.
Bước 3: Hút chính xác 200 µl dung dịch rchitect Tacrolimus whole blood reagent từ lọ nhỏ có nhãn màu xanh vào mỗi ống ly tâm chứa mẫu. Giọt cuối cùng chạm vào thành ống. Loại bỏ hết bọt khí.
Bước 4: Đậy nắp ống ly tâm và vortex trong khoảng 5-10s. Cần xem lại bằng mắt thường để chắc chắn mẫu và các dung dịch xử lý được trộn đều và đồng nhất.
Bước 5: Đặt các ống vào máy ly tâm, chú ý để cân bằng trong máy ly tâm. Ly tâm ống trong vòng 4 phút, tôc độ 13 000 vòng/phút
Bước 6: Lấy ống ra khỏi máy ly tâm, kiểm tra sự có mặt của các chất lắng dưới đáy và dung dịch trong nổi phía trên
Bước 7: Mở nắp ống và gạn chất lỏng phía trên vào ống Transplant pretreatment khi máy Architect đã sẵn sàng để chạy mẫu. Không dùng pippet hút phần dịch nổi phía trên để chắc chắn không đụng phần lắng dưới đáy. Lưu ý: Chỉ có ống Transplant
Pretreatment (LN 1P06-01) được chấp nhận với mẫu Tacrolimus xử lý để chạy trên hệ thống rchitect iSystem. Các kết quả có thể bị ảnh hưởng nếu không dùng ống Transplant Pretreatment. Vortex ống Transplant pretreatment trong 5-10 giây
Bước 8: Chuyển ống vào khay chứa mẫu của rchitect.
Sau khi thực hiện xong bước tiền xử lý, tiếp tục thực hiện như sau
Người thực hiện phân tích mẫu nhập dữ liệu về thông tin người bệnh và chỉ định xét nghiệm vào máy phân tích hoặc hệ thống mạng (nếu có).
Nạp mẫu bệnh phẩm vừa thực hiện xong bước tiền xử lý vào máy phân tích
Ra lệnh cho máy thực hiện phân tích mẫu bệnh phẩm
Đợi máy phân tích mẫu theo protocol của máy
Khi có kết quả cần xem xét đánh giá kết quả sau đó in báo cáo hoặc ghi kết quả vào phiếu xét nghiệm để trả cho người bệnh.
Lưu ý: Xét nghiệm Tarcrolimus nếu muốn làm lại phải thực hiện từ bước tiền xử lý. Không sử dụng lại mẫu tiền xử lý đã phân tích xong để chạy lại xét nghiệm.
NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
Không có giá trị bình thường cho xét nghiệm này vì nó phụ thuộc vào từng người bệnh, yêu cầu điều trị cũng như thời gian lấy mẫu.
NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Nhiều thuốc điều trị có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm Tarcrolimus. Khắc phục: Bác sỹ điều trị cần nắm rõ những cảnh báo về các thuốc điều trị và nồng độ của nó ảnh hưởng thế nào đến kết quả xét nghiệm Tarcrolimus trong khi đánh giá kết quả xét nghiệm.
Những yếu tố gây nhiễu cho kết quả xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm ít bị ảnh hưởng khi:
Huyết thanh vàng: Bilirubin
Protein toàn phần:
Huyết thanh đục: Triglycerid
Hematocrit: 55%
