Định nghĩa
Là kỹ thuật đưa ống soi mềm từ hậu môn đi ngược lên đến đại tràng sigma để sinh thiết tổn thương đại tràng sigma và trực tràng làm tế bào học.
Chỉ định
Polyp trực tràng, đại tràng sigma.
Ung thư đại tràng sigma (làm bilan trước mổ ung thư).
Viêm loét trực tràng chảy máu.
Crohn đại tràng.
Theo dõi sau điều trị bệnh lý (polyp, Crohn).
Kiểm tra gia đình có bệnh polyp, ung thư đại tràng ở người bệnh trên 40 tuổi.
Chống chỉ định
Thủng đại tràng, viêm phúc mạc.
Suy tim, suy tuần hoàn cấp, suy hô hấp, khó thở do bất cứ nguyên nhân nào.
Nhồi máu cơ tim.
Mới mổ thủng đại tràng.Phình tách động mạch chủ bụng.
Người bệnh có thai trên 3 tháng.
Chuẩn bị
Dụng cụ
Máy soi đại tràng ống mềm, máy hút.
Máy theo dõi mạch, huyết áp, SpO2.
Kìm sinh thiết.
Thuốc
Seduxen, buscopan, midazolam, fentanyl.
Người bệnh
Hướng dẫn rửa ruột trước soi hoặc dùng Fortran uống 6giờ trước soi (1 gói Fortrans với 1 lít nước).
Chế độ ăn không có chất bã trước 2 ngày.
Không uống thuốc gây bám dính vào niêm mạc đại tràng 4 ngày trước.
Chụp X quang đại tràng trước 72 giờ (trừ cấp cứu).
Nhịn uống 4 giờ trước khi soi.
Bệnh án
Kiểm tra tình trạng đông máu (tiểu cầu, prothrombin).
Các bước tiến hành
Tư thế
Người bệnh nằm nghiêng trái hoặc tư thế sản khoa.
Vô cảm
Tiền mê bằng seduxen hoặc midazolam/ fentanyl gây mê tĩnh mạch hoặc nội khí quản tùy trường hợp. Phải theo dõi mạch, huyết áp, nhiệt độ, nhịp thở.
Kỹ thuật
Soi đại tràng sigma thấy tổn thương.
Đối với khối u sinh thiết nhiều miếng tại một vị trí để loại bỏ tổ chức hoại tử.
Đối với tổn thương viêm sinh thiết tại ổ loét, và có thể sinh thiết nhiều vị trí khác để đối chiếu và mảnh sinh thiết được làm tế bào học, nuôi cấy vi khuẩn, nấm, hoặc lao nếu nghi ngờ.
Theo dõi và xử trí tai biến
Biến chứng
Chảy máu, thủng.
Theo dõi
Trong 24 giờ sau thủ thuật.
Tài liệu tham khảo
Bệnh viện Bạch Mai, Khoa Tiêu hóa (2001) “Ứng dụng nội soi trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý tiêu hóa” trang 71 -77.
Bộ Y tế (1999) “Hướng dẫn quy trình kỹ thuật bệnh viện” tập 1, trang 510 -511.
