Xét nghiệm
Xét nghiệm đánh giá chức năng gan:
Công thức máu
Đông máu cơ bản
Sinh hóa: Ure, creatinin, glucose, protein, albumin, bilirubin, mỡ máu, AST, ALT, GGT, AFP, CRP…), nước tiểu (tổng phân tích nước tiểu, điện giải đồ niệu)
Siêu âm ổ bụng
Nội soi dạ dày.
Xét nghiệm thăm dò biến chứng:
Cổ trướng & nhiếm trùng dịch cổ trướng
Xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch
Hội chứng gan thận
Hôn mê gan
Hội chứng gan phổi
Bệnh cơ tim,
Ung thư gan
Xét nghiệm tìm nguyên nhân:
Không bắt buộc phải làm tất cả các xét nghiệm thăm dò , tuỳ từng trường hợp cụ thể.
Virus: HbsAg, antiHCV, HEV IgM nếu vàng da nhiều. Định lượng nồng độ virus nếu có.
Tự miễn: KTKN, AMA-M2, anti Sm, LKM1, LC1…
Rối loạn chuyển hóa: sắt (sắt, ferritin), đồng (ceruloplasmin, Cu niệu 24h và Cu máu, khám mắt, chụp MRI sọ não), alpha-1 antitrypsin.
Các nguyên nhân do mạch máu (hội chứng Budd- Chiari): siêu âm Doppler hệ mạch cửa và hệ mạch trên gan, chụp MsCT hệ mạch cửa và hệ mạch trên gan.
Điều trị
Mục tiêu:
Điều trị nguyên nhân
Phòng ngừa các yếu tố thúc đẩy nặng thêm bệnh gan.
Điều trị và phòng ngừa các biến chứng.
Xác định thời gian thích hợp và tối ưu cho ghép gan.
Điều trị nguyên nhân
Xơ gan thường không thể đảo ngược trong giai đoạn tiến triển.
Một số bệnh gan mạn tính đáp ứng với điều trị ngay cả khi tiến triển xơ gan.
Điều trị nguyên nhân cần được thực hiện:
Tự miễn: điều trị corticoid và ức chế miễn dịch
Bỏ rượu, statin: statin có thể làm giảm tỷ lệ tử vong và tỷ lệ tiến triển mất bù ở bệnh nhân xơ gan rượu.
Viêm gan virus mạn: (xem bài phác đồ điều trị viêm gan B, viêm gan C)
Xơ gan mật tiên phát: ursodeoxycholic acid
Hemochromatosis và Wilson
Phẫu thuật: với nguyên nhân do tổn thương mạch máu.
Cắt lách nếu có hội chứng Banti
Phòng ngừa các yếu tố thúc đẩy:
Tránh các tác nhân thúc đẩy bệnh gan nặng lên:
Rượu
Quá liều các thuốc điều trị (liều cao acetaminophen)
Các thuốc có tác dụng phụ độc với gan: NSAIDs, ức chế men chuyển, PPI, chẹn beta khi xơ gan Child Pugh C.
Một số loại thảo dược
Tiêm phòng:
Tiêm phòng vắc xin viêm gan A và B.
Tiêm vắc xin phế cầu và cúm hàng năm: cân nhắc.
Điều trị và phòng ngừa các biến chứng:
Xem bài riêng
Mrs
Ghép gan
Chỉ định tuyệt đối với xơ gan mất bù.
Xác định bệnh nhân đủ tiêu chuẩn ghép gan.
Giới thiệu đến trung tâm ghép đánh giá.
Tài liệu tham khảo
Eric Goldberg, MD, Sanjiv Chopra, MD (2011) “Overview of the complications, prognosis, and management of cirrhosis”, Official reprint from UpToDate, www.uptodate.com
Bonis PA, Friedman SL, Kaplan MM. “Is liver fibrosis reversible?” N Engl J Med 2001; 344:452.
Laurent Castern, Herry Lik Yuen Chan, Marco Arese. “EASL- ALEH Clinical practice Guidelines: Noninvasive tests for evaluation of liver disease severity and prognosis”, Journal of Hepatology 2015 vol.63/237264
