LẤY DỊ VẬT TRỰC TRÀNG
Đại cương
Dị vật trực tràng có 2 nguồn: dị vật nuốt vào đường tiêu hoá trôi xuống trực tràng và dị vật đâm từ ngoài vào. Dị vật trực tràng từ ngoài vào thường kèm theo vết thương tầng sinh môn. Lấy dị vật trực tràng đi kèm xử trí vết thương tầng sinh môn.
Chỉ định
Các tổn thương trực tràng xác định do dị vật
Chống chỉ định
Không có chống chỉ định
Chuẩn bị
Người thực hiện: Phẫu thuật viên tiêu hóa hoặc PTV ngoại chung
Người bẹnh: Thường đến viện trong tình trạng cấp cứu. Cho kháng sinh dự phòng, truyền dịch.
Phương tiện: Van hậu môn, tốt nhất có van Hill Ferguson, bộ dụng cụ trung phẫu.
Dự kiến thời gian phẫu thuật: 90 phút
Các bước tiến hành
Tư thế: Phụ khoa, có thể nằm sấp.
Vô cảm: Gây mê toàn thân, gây tê vùng hoạc gây tê tại chỗ.
Kỹ thuạt:
Lấy bỏ dị vật trong vết thương ( sỏi, đá, mảnh tre…) làm sạch vết thương bằng oxy già, betadine
Kiểm tra kỹ thương tổn ở trực tràng và cơ thắt. Nếu dị vật xuyên thủng thành trực tràng, tổn thương cơ thắt thì xử trí như vết thương tầng sinh môn phức
Theo dõi và xử trí tai biến
Theo dõi:
Theo dõi tình trạng toàn thân và tại vùng phẫu thuật:
+ Mạch, huyết áp, nhịp thở, nhiệt độ, tri giác
+ Theo dõi tại vết mổ: chảy máu, chảy dịch, đau.
+ Khi phẫu thuật bằng gây tê tủy sống, người bệnh thường bí đái trong ngày đầu, có thể phải đặt sonde bàng quang.
Dùng thuốc giảm đau, kháng sinh nếu cần; thuốc nhuận tràng, thuốc an thần buổi tốThường truyền dịch 500ml – 1000ml sau mổ.
Cho người bệnh ăn nhẹ, tập vận động sớm.
Săn sóc vết mổ: thay băng hàng ngày, khi có hiện tượng bất thường như chảy máu, thấm dịch nhiều phải kiểm tra vết mổ. Ngâm hậu môn trong nước ấm trong một số phẫu thuật theo chỉ định của bác sỹ phẫu thuật.
Thuờng cho kháng sinh, thuốc giảm đau 3 ngày – 5 ngày loạimetronidazol, paracetamol. Ngày đầu dùng đuờng tiêm, từ ngày thứ 2 dùng đuờng uống. Uống thêm thuốc nhuạn tràng, tránh táo bón đọng phân trong trực tràng gây kích thích đại tiẹn, gây đau kéo dài. Bắt đầu an trở lại sau mổ 12 giờ.
Săn sóc tại chỗ: giữ sạch vết mổ (sau đại tiẹn rửa sạch hạu môn, thấm khô).
Xử trí tai biến:
Chảy máu: thường gặp, có thể khâu cầm máu.
Nhiễm trùng vết thương: Cắt lọc tổ chức hoại tử, trong 1 số trường hợp cần làm hậu môn nhân tạo
