Đại cương
Kỹ thuật thụt tháo phân là kỹ thuật đưa thuốc nhuận tràng qua đường hậu môn nhằm mục đích đẩy phân ra ngoài trong trường hợp người bệnh không đại tiện được hoặc làm sạch lòng đại tràng.
Chỉ định
Người bệnh táo bón lâu ngày.
Trước khi phẫu thuật ổ bụng, đặc biệt là phẫu thuật đại tràng.
Trước khi chụp X quang đại tràng có bơm thuốc cản quang chụp ổ bụng có chuẩn bị.
Trước khi nội soi: soi ổ bụng, trực tràng, đại tràng.
Trước khi sinh đẻ.
Chống chỉ định
Quá mẫn cảm với hoạt chất hay thành phần nào của thuốc.
Viêm ruột thừa.
Viêm ruột có nguy cơ bị thủng ruột như: thương hàn, viêm hoại tử ruột.
Tắc xoắn ruột.
Chuẩn bị
Người thực hiện
Điều dưỡng viên.
Người bệnh
Thông báo và giải thích cho người bệnh và người thân của họ biết về thủ thuật sắp làm; động viên người bệnh yên tâm và cộng tác trong khi làm thủ thuật.
Hướng dẫn cǎn dặn người bệnh những điều cần thiết. Không thụt vào giờ người bệnh ǎn, hoặc giờ thǎm người bệnh. Nhắc người bệnh đi tiểu trước khi thụt.
Dụng cụ
Rửa tay, đội mũ, đeo khẩu trang trước khi chuẩn bị dụng cụ.
Vài miếng gạc.
Dầu nhờn.
01 tấm nylon.
01 vải đắp hoặc chǎn.
01 bô dẹt.
Giấy vệ sinh.
Các bước tiến hành
Đối chiếu
Tên, tuổi người bệnh với phiếu chỉ định, hồ sơ bệnh án.
Thực hiện kỹ thuật
Đưa dụng cụ đến nơi làm thủ thuật.
Lót tấm nylon dưới mông người bệnh.
Cho người bệnh nằm nghiêng trái, chân dưới duỗi, chân trên co.
Ấn chai xuống, bỏ nắp niêm phong. Vòi được bôi trơn, nhét vòi vào ống hậu môn, tránh làm xây xước thành hậu môn, bóp nhẹ ống thuốc và bóp liên tục cho đến khi có được khối lượng thuốc yêu cầu, rút vòi ra. Sẽ tốt hơn nếu người bệnh giữ nguyên tư thế cho đến khi cảm thấy buồn đi cầu.
Đưa bô cho người bệnh hoặc giúp người bệnh đi ra nhà vệ sinh.
Khi người bệnh đi đại tiện xong giúp người bệnh lau chùi sạch sẽ.
Quan sát chất thải sau đại tiện: tính chất phân, chất nhày, máu.
Ghi hồ sơ: ngày giờ thụt, thuốc thụt, số lượng, kết quả thụt, tính chất phân, tên người làm thủ thuật.
Theo dõi người bệnh trong và sau khi thụt tháo
Theo dõi tình trạng chung (mạch, huyết áp, nhịp thở, nhiệt độ) để phát hiện những thay đổi bất thường sau thụt (đau bụng).
Nếu có chảy máu hậu môn sau khi dùng thuốc, xin ý kiến bác sĩ chỉ định
Tài liệu tham khảo
Bộ Y tế, Quy trình kỹ thuật bệnh viện.
“Giving a Medicated Enema. “In Nurse’s Clinical Guide to Medication Administration. Springhouse, PA: Springhouse Corporation, 2000.
